وزارت خارجه برای حل مسائل صادرکنندگان غیرنفتی ورود کرد
لابی «دیپلماسی» برای صادرات
چگونگی صادرات محصولات کشاورزی مازاد استان‌ها از سوی دفتر وزارت امور خارجه به استانداری‌های البرز، اردبیل، ایلام، چهار محال و بختیاری، فارس، سمنان، کرمان، گیلان، لرستان و مازندران ابلاغ شد. ورود وزارت امور خارجه برای فعال کردن کشورهایی که ایران در آنها رایزن اقتصادی دارد و تسهیل هرچه بیشتر صادرات محصولات کشاورزی و ورود به بازارهای منطقه‌ای و همچنین پایدار شدن روند صادرات محصولات کشاورزی و باغی از جمله مطالباتی است که همواره از سوی فعالان این بخش مطرح می‌شود؛ خواسته‌ای که اجرایی شدن آن می‌تواند رشد صادرات محصولات کشاورزی را به همراه داشته باشد. در این زمینه وزارت امور خارجه نیز پا به میدان گذاشته و خواستار آن شده تا استان‌های مذکور نسبت به ارائه فهرست تولید مازاد بر نیاز محصولات کشاورزی اقدام کنند تا مسیر صادرات آنها از طریق سفارتخانه‌های ایران در کشورهای اتریش، ترکیه، بلغارستان، هند و پاکستان فراهم شود.
در نامه وزارت امور خارجه آمده است: «پیرو نامه‌های شماره ۴۱۶۲۸۲ مورخ ۱۰/ ۲/ ۹۹ و ۲۴۹۰۴۷ مورخ ۲۴/ ۲/ ۹۹ درخصوص ارائه فهرست تولید مازاد بر نیاز محصولات کشاورزی و لزوم معرفی نماینده ذی‌ربط استان، سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی ایران در کشورهای اتریش، ترکیه، بلغارستان، هند و پاکستان ضمن ارزیابی مثبت از تلاش‌های صورت گرفته در این خصوص، نظرات مفید و کاربردی را جهت بهره‌گیری بهینه از اطلاعات مربوط به ظرفیت‌های مازاد محصولات کشاورزی و باغی استان‌ها ارائه کرده‌اند که مطمئنا می‌تواند در تسهیل هرچه بیشتر صادرات این محصولات و ورود به بازارهای منطقه‌ای و همچنین پایدار شدن روند صادرات محصولات کشاورزی و باغی کشورمان مثمر ثمر باشد.»
توجه به ظرایف صادرات
در نامه ارسالی از سوی این دفتر بر این نکته تاکید شده که سعی و اهتمام بسیاری برای رونق صدور محصولات کشاورزی در تمامی استان‌ها انجام شده و استان‌ها به‌صورت جداگانه مورد تشویق قرار گرفته‌اند و اقدامات مقتضی به عمل آمده است، اما مسوولان استانی باید این نکته را مورد توجه قرار دهند که اگر به ظرایف صادرات توجه نشود و نکاتی همچون بسته‌بندی مناسب و مشتری‌پسند، اطلاعات لازم و ادبیات مناسب برای معرفی کالا، استانداردهای مناسب معرف کیفیت خوب کالای ایرانی، وفای به عهد توسط طرف ایرانی در ارسال درست، به موقع، صحیح و دقیق کالای توافق‌شده و دیگر نکات مدنظر قرار نگیرد، نه تنها حضور درازمدت صادرات محصولات ایرانی را نمی‌توان تضمین کرد، بلکه حتی اشتباهاتی کوچک ولو از یک صادرکننده جزء، ضربه‌ای سخت به بقیه صادرکنندگان وارد خواهد کرد و شهرت خوب بازار همه محصولات ایرانی تخریب خواهد شد. امری که توجه و نظارت درست مقامات استانی را طلب می‌کند. ذکر این مثال را مفید می‌داند که به خاطر عدم توجه به نکات مذکور توسط یک شرکت ایرانی، شاهد توقف و اختلال چندماهه در صادرات بسیار خوب و وسیع محصولات لبنی همه شرکت‌های ایرانی به یکی از کشورهای همسایه شدیم در حالی که وزارت متبوع به سختی به دنبال رفع آن است و می‌توان این مشکلات را با رعایت برخی جزئیات و ظرایف صادراتی برطرف کرد.
پیشنهاد به استان‌ها
در این نامه بر این نکته نیز تاکید شده است که با توجه به همکاری‌های خوب و مثبت استانداری‌های البرز، اردبیل، ایلام، چهار محال و بختیاری، فارس، سمنان، کرمان، گیلان، لرستان و مازندران، جهت ارسال اطلاعات درخواستی برای تسهیل صادرات محصولات مازاد کشاورزی و باغی، پیشنهادهایی در مورد تسهیل صادرات مازاد محصولات کشاورزی و باغی در نظر گرفته شده که صادرکنندگان با رعایت این پیشنهادها می‌توانند علاوه بر تسهیل صادرات، شاهد رشد صادرات محصولات خود نیز باشند.
از جمله پیشنهادهای مطرح‌شده می‌توان به آشنایی با قوانین گمرک کشورها و اطلاع از تعرفه‌های موجود محصولات صادراتی کشاورزی و باغی اشاره کرد. این پیشنهاد از جمله مواردی است که باید به دقت مورد توجه صادرکنندگان قرار گیرد. این اطلاعات در وب‌سایت‌های مربوط به گمرک، اتاق بازرگانی یا وزارت تجارت کشورهای مختلف قابل دسترسی است و صادرکنندگان باید به آنها اهتمام ویژه‌ای داشته باشند.
از سوی دیگر توصیه می‌شود، بعد از یافتن شریک تجاری و قبل از هرگونه تصمیم برای صادرات کالا با در نظر گرفتن تمامی نکات از جمله تهیه پیش‌فاکتور، تعیین پیش‌پرداخت وجه، نوع قرارداد (FOB-CIF و...)، شرایط ارسال محموله صادراتی (با کانتینرهای یخچال‌دار برای اقلام فاسدشدنی و...) نسبت به انعقاد قرارداد اقدام شود. در این مسیر کسب مشاوره از دیگر فعالان اقتصادی در این حوزه برای جلوگیری از تحمل خسارت ناشی از سوء‌استفاده، فریبکاری، کلاهبرداری و خلف وعده‌های احتمالی طرف خارجی در عمل به تعهدات مربوطه قویا توصیه می‌شود. مواردی که رعایت آنها موجب می‌شود تا محصولات صادراتی با کیفیت بالاتری صادر شود و صادرکنندگان از این راه بتوانند جایگاه خود را در کشورهای مقصد تثبیت کنند.
از دیگر موارد پیشنهادی در این نامه می‌توان به تعامل مقامات استانی و اتاق‌های بازرگانی هر استان در شناسایی و معرفی فهرست صادرکنندگان و شرکت‌های صادراتی توانمند و خوشنام هر استان اشاره کرد، گروهی که با رویه‌های صادراتی آشنایی دارند و استفاده از توانمندی این گروه‌ها نیاز برای موفقیت در امر صادرات محصولات کشاورزی و باغی محسوب می‌شود.
در این نامه به یکی از گروه‌های تجاری موفق مستقر در استان البرز اشاره شده، شرکتی که به‌عنوان یکی از شرکت‌های موفق امور مربوط به واردات و صادرات میان صادرکنندگان و واردکنندگان دو کشور ایران و هند شناخته شده است. ضمن توجه به این تجربه، این گروه می‌تواند راهنمای مناسبی برای تجار، صادرکننده و واردکننده ایرانی برای کار با هند باشد. به همین دلیل باید این شرکت‌ها شناسایی و در مراکز استان‌ها معرفی شوند تا سایر صادرکنندگان نیز بتوانند از تجربه‌های آنها استفاده کنند.
علاوه بر موارد پیشنهادی به صادرکنندگان پیشنهاد شده تا با توان بیشتری در بازارهای صادراتی شرکت کنند و حضور در نمایشگاه‌های سالانه بین‌المللی در کشورهای هدف صادراتی به‌عنوان فرصتی مناسب برای شناخت هر چه بیشتر بازار، یافتن مشتریان و واردکنندگان کشورهای هدف صادراتی، بسیار با اهمیت جلوه داده شده است. در این راستا، وزارت امور خارجه این پیشنهاد را مطرح کرده که مسوولان اقتصادی استان‌ها با هماهنگی اتاق‌های بازرگانی، زمینه حضور شرکت‌های فعال در نمایشگاه‌های مختلف ذی‌ربط در کشورهای موردنظر را فراهم کنند. برای تحقق این هدف، وزارت امور خارجه این نکته را نیز مورد توجه قرار داده که اطلاعات مربوط به محصولات و سایت‌های شرکت‌های تخصصی صادراتی به زبان انگلیسی قابل بهره‌برداری است و چنانچه اطلاعات به زبان فارسی باشد، نمی‌تواند مفید فایده باشد.
