در نشست مشترک دو کمیسیون اتاق تهران مطرح شد
جراحی شفافیت در کسب‌وکارها
به گزارش «روابط عمومی اتاق تهران» در آغاز این جلسه، محمدرضا زهره‌وندی با اشاره به اینکه یکی از مهم‌ترین مشکلات بنگاه‌ها دسترسی به منابع مالی است، ادامه داد: یکی از بهترین روش‌های تامین‌مالی، تامین‌مالی از بازار سرمایه است؛ آن هم در شرایطی که بازار سرمایه رشد خوبی را تجربه کرده است. متاسفانه تاکنون عدم شفافیت برای بنگاه‌ها منافع بسیاری به همراه داشته است، اما اکنون با توجه به کاهش درآمد‌های نفتی و تکیه بیشتر دولت به درآمد‌های مالیاتی، به‌نظر می‌رسد شفافیت منافع بیشتری را برای کسب‌وکارها رقم خواهد زد. در ادامه، حسن فروزان‌فرد، رئیس کمیسیون حمایت قضایی و مبارزه با فساد اتاق تهران با اشاره به اینکه فساد، گرفتاری‌های مالی و اجتماعی بسیاری ایجاد کرده است، گفت: یکی از راهکارهای مقابله با این گرفتاری شفافیت است. موضوعی که هم در ارکان حاکمیت مورد توجه قرار گرفته و هم در میان فعالان اقتصادی.
او با بیان اینکه در طول سالیان گذشته، شفافیت در پرداخت مالیات چندان مورد توجه نبوده است، توضیح داد: در سال‌های گذشته، فعالان اقتصادی ترجیح می‌دادند از ظرفیت‌های قانونی و غیرقانونی به‌گونه‌ای استفاده کنند که حداقل مالیات را بپردازند. این یک جریان عمومی جاری بر فضای کسبوکار است که تا این اواخر هم سیاستی منطقی بوده است. اما با توجه به تغییر و تحولات اقتصادی کشور و واقعیت‌های اقتصاد بدون نفت، حاکمیت و دولت به وصول مالیات توجه جدی‌تری نشان می‌دهند و البته روی مؤدیان قدیمی نیز تمرکز بیشتری دارند.
او با اشاره به اینکه کسب‌وکارها بعضا دو دفتره هستند، ادامه داد: یکی از زمینه‌های فساد میان فعالان اقتصادی و سازمان‌های دولتی این است که فعالان اقتصادی تلاش می‌کنند، با یکسری از تعاملات فسادآلود، مالیات کمتری بپردازند. اما اکنون شرایطی پدید آمده که امکان تداوم این وضعیت را دشوار می‌کند. در حال حاضر، اتفاقی در فضای کسبوکار ایجاد شده و پس از سال‌ها رکود در بازار سرمایه، این بازار با اقبال مردم مواجه شده است.
فروزان‌فرد با بیان اینکه جای صنعتگران در بازار سرمایه خالی است، ادامه داد: مهم‌ترین علت ناتوانی ما فعالان اقتصادی در ورود به بازار سرمایه، شفافیت ضعیف کسب‌وکارمان است و به این ترتیب از بازار بزرگی که می‌تواند برای ما منافعی ایجاد کند، دور هستیم. اما امروز در فضایی قرار گرفته‌ایم که از شفافیت ناگزیر هستیم. عرضه‌های اولیه می‌تواند منافع قابل‌توجهی را در اختیار شرکت‌ها قرار دهد و در عین حال ورود شرکت‌ها به بورس می‌تواند اندازه کسبوکار آنها را ضبط و ثبت کند و البته تعاملات آنها با بانک‌ها را تغییر دهد. باید ببینیم بخش خصوصی چگونه می‌تواند از این فرصت بهره‌مند شود.
ارز چندنرخی منشأ فساد است
در ادامه این جلسه، مهدی پورقاضی، فعال اقتصادی و عضو سابق هیات نمایندگان اتاق تهران، ارز چندنرخی را عامل بخش عمده‌ای از مفاسد عنوان کرد و افزود: اگر به دادگاه‌های مفاسد اقتصادی توجه کنیم در می‌یابیم که اغلب متهمان کسانی هستند که ارز ارزان دریافت کرده و کالایی وارد نکرده‌اند. این در حالی است که اتاق‌های بازرگانی تهران و ایران بارها این درخواست را مطرح کردند که ارز تک‌نرخی شود. او در ادامه سخنانش به این نکته اشاره کرد که مالیات پرداختی اصناف و بازار نیز در مقابل مالیاتی که بنگاه‌های بخش خصوصی پرداخت می‌کنند، بسیار ناچیز است و صاحبان اصناف به پرداخت مالیات ارزش افزوده تن نمی‌دهند و سازمان مالیاتی گویی قادر نیست با این وضعیت مقابله کند به این دلیل که بازار از قدرت سیاسی برخوردار است. پورقاضی همچنین با اشاره به اینکه بازار سرمایه رشد غیرمعمولی را تجربه می‌کند، ادامه داد: بخشی از رشد بازار سرمایه مربوط به تورم است و این نگرانی وجود دارد که ظرف مدت کوتاهی بازار سقوط کرده و بازیگران آن متضرر شوند. علیرضا کلاهی صمدی با اشاره به مشکلاتی که واحد‌های کوچک و متوسط در تامین مواد اولیه در بورس کالا دارند توضیح داد: ظاهرا اطلاعاتی میان دلالان و تولیدکنندگان بزرگ مواد اولیه تبادل می‌شود که مشاهده می‌کنیم هر کالایی که در شرایط بحرانی قرار می‌گیرد، دلالان از قبل روی آن چنبره زده‌اند. پیشنهاد ما برای رفع این مساله این بود که خواسته شرکت‌ها و افرادی که در بورس کالا، تقاضای مواد اولیه دارند، با میزان پرداختی مالیات ارزش افزوده آنها تطبیق داده شود تا انگیزه دو دفتره بودن کاهش یابد و در بازار به فعالان اقتصادی حکم نکنند که فاکتور ارائه نمی‌کنند. برای آنکه اتفاقاتی که در شبکه بانکی رخ داد در بازار سرمایه رخ ندهد، لازم است نظارت‌ها و کنترل‌ها با جدیت در بازار سرمایه اعمال شود.
نقدینگی به‌سوی بازارهای مولد سوق پیدا کند
همچنین عباس آرگون، عضو کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران با اشاره به اینکه بازار در سال‌جاری رشد پرشتابی را تجربه کرد، گفت: البته این رشد بیشتر ناشی از افت ارزش پول است و به‌دلیل آنکه سایر بازارها امکان جذب نقدینگی سرگردان را ندارند، این نقدینگی به سمت بازار سرمایه آمده است. اکنون فرصت آن است که این سرمایه‌ها به‌سوی بازارهای مولد سوق داده شود؛ عدم توجه به این مساله منجر به رشد شاخص شده و این رشد پرشتاب ممکن است خطرآفرین باشد. یکی از راه‌های جلوگیری از بروز این خطر تسریع در عرضه‌های اولیه است. در این صورت عمق بازار افزایش یافته و عطش تقاضا نیز کاهش می‌یابد. او ادامه داد: اکنون بهترین فرصت برای آن است که بنگاه‌های بزرگ سهام خود را عرضه کرده و در عین حال منابع را از بازار ثانویه خارج و به بازار اولیه وارد کنند تا تولید افزایش پیدا کند.
آرگون پیشنهاد کرد که دولت طرح‌های نیمه‌تمام و توجیه‌پذیر خود را در بازار سرمایه عرضه کند و با تامین‌مالی از بازار سرمایه این پروژه‌ها را به پایان برساند. این عضو کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران، با بیان اینکه فضای کسبوکار ایران در حوزه شفافیت فقیر است، ادامه داد: حضور بیشتر بنگاه‌ها در بازار سرمایه، منجر به شفافیت گسترده در اقتصاد می‌شود. برندسازی شرکت‌ها و استفاده بیشتر از تسهیلات بانکی از دیگر مزایای حضور شرکت‌ها در بورس است.
در ادامه این جلسه، ناصر ریاحی، عضو کمیسیون حمایت قضایی و مبارزه با فساد اتاق تهران نیز گفت: در کشورهای پیشرفته، روش غالب ارزیابی شرکت‌ها، معدل سود چند دوره گذشته و پیش‌بینی سود آینده شرکت است. این میزان سود به‌علاوه ضریب، ارزش شرکت را نشان می‌دهد و به این ترتیب شرکت‌ها با این روش قیمت‌گذاری وارد بورس می‌شوند. او در ادامه با بیان اینکه شفافیت برای شرکت ارزش ایجاد می‌کند، افزود: اگر بتوانیم فعالان اقتصادی را اقناع کنیم که با شفافیت پول بیشتری عاید شرکت می‌شود، احتمالا شرکت‌های زیادی به شفاف شدن متمایل خواهند شد. ضمن آنکه نرخ مالیات در ایران نسبت به سایر کشورها منصفانه است. بنابراین باید این موضوع در فضای کسبوکار اشاعه یابد که تا زمانی که صرفه‌جویی در پرداخت مالیات صورت می‌گیرد، ارزش شرکت‌ها پنهان می‌ماند. محمدمهدی فنایی، عضو کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران، هم مالیات را نوعی حق‌الناس توصیف کرد و گفت: شرکت‌ها زمانی حق‌الناس خود را رعایت می‌کنند که مالیات خود را تمام و کمال بپردازند.
