انرژیهای پاک ناکام میمانند؟
آژانس بینالمللی انرژی (IEA) اعلام کرده ظرفیت نیروی تجدیدپذیر جهانی تحت تاثیر نصب تاسیسات فوتوولتائیک خورشیدی در خانهها، ساختمانها و صنعت، تا پنج سال دیگر ۵۰ درصد رشد خواهند کرد. در این راستا با توجه به اینکه ضریب بار تولیدی این نیروگاهها در ایران نسبت به میانگین جهانی بالاتر است، دولت درصدد توسعه بیشتر این انرژی پاک است و طبق برآوردها بیش از ۱۵۰ هزار مگاوات ظرفیت احداث نیروگاههای خورشیدی در کشور وجود دارد.
پتانسیلهای بالای انرژیهای تجدیدپذیر همراه با رویکرد مثبت دولت موجب شده که اخیراً با رشد فزاینده این انرژی مواجه باشیم، انرژی که میتواند تاثیر بسیاری در صنعت برق ایران داشته باشد. ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیر کشور در سالهای پس از پیروزی انقلاب با افزایش چشمگیری روبهرو بوده بهطوری که در حال حاضر ۱۲۰ نیروگاه تجدیدپذیر در مقیاس مگاواتی به ظرفیت ۸۰۰ مگاوات به بهرهبرداری رسیده که ۵۲ مگاوات نیز از آن بهرهوری انرژی حاصل شده، علاوه بر این ۳۶۲ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر و پاک هم در دست احداث است.
از مجموع نیروگاههای احداث شده، ۵۵ نیروگاه از نوع خورشیدی به ظرفیت بیش از ۳۶۰ مگاوات، ۱۹ نیروگاه بادی به ظرفیت بیش از ۳۰۰ مگاوات بوده و مابقی نیروگاه برقآبی کوچک، زیستتوده و بازیافت تلفات حرارتی است. این در حالی است که ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیر کشور در ابتدای پیروزی انقلاب کمتر از ۶ مگاوات بوده که این رقم در ابتدای دولت یازدهم به ۱۶۵ مگاوات رسید.
با این وجود، بر اساس آمارها استفاده از مجموعه انرژی تجدیدپذیر در ایران هنوز کمتر از یک درصد از کل مصرف انرژی در کشور است و این در حالی است که ایران سالانه حدود ۳۰۰ روز آفتابی دارد و در چنین شرایطی در هر نقطه از کشور میتوان با توسعه فناوریهای مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر، از این منبع پایانناپذیر برای تامین انرژی استفاده کرد.
بر این اساس اروپا تا سال ۲۰۵۰ قبل از آنکه سوختهای فسیلی کمربند طلایی خورشید جهان به پایان برسد، ۲۰ درصد از انرژی خود را از طریق سرمایهگذاری در بیابانهای کشورهای واقع در این کمربند طلایی که دارای بیشترین میزان سوختهای فسیلی نیز هستند، تامین کند. البته شیوع ویروس کرونا باعث مختل شدن فعالیت صنعتی و تولید قطعات مهم برای صنایع خورشیدی، بادی و مخازن باتری در چین شده است. همانطور که افت تقاضای چین برای نفت روی بازار جهانی تاثیر گذاشته است، کندی روند تولید قطعات تجهیزات انرژیهای تجدیدپذیر در این کشور هم در زنجیره تامین جهانی صنایع انرژی تجدیدپذیر انعکاس پیدا کرده است.
این وضعیت منعکسکننده اهمیت فزاینده چین در بازارهای انرژی جهانی از نفت خام گرفته تا مخازن باتری طی دو دهه گذشته است و زمانی که در روند تولید و تقاضای چین خلل وارد میشود، همه بخشهای انرژی متاثر شده و آسیب میبینند. اما با این وجود مسیر تولید انرژی پاک در دنیا ادامه دارد و به نظر میرسد که نگاه جهان به انرژیهای تجدید پذیر تغییر جدی پیدا کرده است.