جزئیات آزادسازی حریم رودخانهها
غزال جعفری درباره تلاش وزارت نیرو برای حفاظت حریم و بستر رودخانهها در مقابل متجاوزان، گفت: آزادسازی سالانه دو هزارهکتار از اراضی دارای اولویت در برنامه کاری این وزارت قرار دارد. این مقام مسوول در پاسخ به اینکه برخورد با متجاوزان چه مقدار بازدارنده بوده است، گفت: بر اساس تبصرههای ذیل ماده دو قانون توزیع عادلانه آب (مصوب ۱۳۶۱) و آییننامه مربوط به بستر و حریم رودخانهها، انهار، مسیلها، مردابها و برکههای طبیعی (مصوب ۱۳۷۹)، اراضی بستر رودخانهها و مجاری آبی بهعنوان انفال و سرمایههای ملی در حاکمیت حکومت جمهوری اسلامی است و مسوولیت تعیین حد بستر و حریم این مجاری و حفاظت از آنها بر عهده وزارت نیرو است. در این راستا وزارت نیرو بهعنوان پیشنیاز هرگونه اقدام حفاظتی، نسبت به انجام مطالعات تعیین حد بستر حریم حدود ۷۰ درصد اولویت تعیین شده تا پایان برنامه ششم توسعه با تمرکز بر بازههای عبوری از مراکز جمعیتی اقدام کرده است. جعفری ادامه داد: همچنین حدود تعیین شده به سایر ارگانهای متولی صدور سند یا استقرار کاربری جهت بارگذاری در سامانههای اطلاعاتی و توجه درهنگام صدور هرگونه مجوز و سند و با هدف جلوگیری از هرگونه توسعه و تغییر کاربری اعلام شده است. جانمایی و تثبیت حدود بستر و حریم رودخانهها در سامانه جامع کاداستر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از زمره اقدامهای موثر و پیشگیرانه صورت پذیرفته در همین راستاست که در سالهای اخیر موجب کاهش روند صدور سند مالکیت جدید در اراضی بستر رودخانهها شده است. مدیرکل دفترمهندسی رودخانهها و سواحل شرکت مدیریت منابع آب ایران افزود: با توجه به فرابخشی بودن موضوع حفاظت و مدیریت رودخانهها، بدون شک رسیدن به نقطه مطلوب در سطح کشور مستلزم تعامل مناسب سایر دستگاههای اجرایی، ارگانها و نهادهای مرتبط است که انتظار میرود با تقویت این روابط درکنار اقدامهای وزارت نیرو و شرکتهای آب منطقهای ظرفیتی فراهم شود تا بتوان به بهترین نحو از رودخانهها حفاظت کرد. مدیرکل دفتر مهندسی رودخانهها و سواحل شرکت مدیریت منابع آب ایران در پاسخ به اینکه اکنون وضعیت لایروبی رودخانهها چگونه است، گفت: پس از وقوع سیلاب فروردین ماه سال جاری در اکثر استانهای کشور، این وزارت با استفاده از کلیه منابع اعتباری و ماشین آلات در اختیار نسبت به انجام عملیات لایروبی در رودخانههای اولویتدار کشور اقدام کرد. بهگونهای که از ابتدای سال جاری تاکنون، یک هزار و ۹۲ کیلومتر عملیات لایروبی در سطح رودخانههای کشور صورت گرفته است. این در حالی است که رکورد سالانه لایروبی کشور در شرایط عادی حدود ۳۸۰ کیلومتر است.
مدیرکل دفتر مهندسی رودخانهها و سواحل در پاسخ به اینکه تاکنون چقدر اعتبار تخصیص داده شده است، ادامه داد: پس از وقوع سیلاب فروردین ماه سال جاری بیش از ۱۸ هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال خسارت در بخش مهندسی رودخانه ثبت شد که تاکنون ۲۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار در این خصوص به وزارت نیرو اختصاص یافته است. جعفری در باره اینکه لایروبی چه تاثیری در مهار سیلاب دارد، گفت: لایروبی رودخانهها یکی از مجموعه اقدامهای موردنیاز برای حفاظت، ساماندهی رودخانهها و کنترل سیلاب است که تنها برای رفع انسدادهای ایجاد شده در مسیر تخلیه رودخانهها به پایانه خود که میتواند دریا یا تالاب باشد کاربرد دارد. بیشک انجام پروژههای لایروبی بدون انجام مطالعات و بررسیهای لازم، تغییرات ریختشناسی همچون تهدید سازهها و تاسیسات مجاور رودخانه و پیامدهای منفی زیستمحیطی همچون تخریب پوشش گیاهی و زیستگاههای آبزیان و... را بهدنبال خواهد داشت و چه بسا در بسیاری موارد نتایج مطالعات، لایروبی را غیر اثربخش اعلام میکند.