وی با اشاره به اینکه باید برنامه‌ریزی لازم برای احداث سد از لحاظ محیط‌زیست و اقتصادی و اجتماعی صورت گیرد، ادامه داد: موضوعی که بهتر است در این برهه به آن اهمیت دهیم، سازگاری با شرایط است، چرا که همان‌طور که قبل از سیلاب سازگاری با اقلیم و کم‌آبی مطرح شد، کماکان اهمیت خود را حفظ کند و یک موضوعی به آنکه همانا سازگاری با سیل است اضافه شود. اسفندیاری گفت: نیاکان ما از گذشته با سیل مقابله داشته‌اند، پس به دنبال این نبودند که همه مسائل را با احداث سد حل و فصل کنند، مخصوصا با توجه به شرایط جغرافیایی کشور، شرق ایران و مرکز امکان سدسازی برای جلوگیری از سیل نبود، بلکه روش‌های دیگری را ابداع کرده بودند که باید این روش‌ها مجددا مطرح شوند. عضو شورای سیاست‌گذاری اندیشکده تدبیر آب ایران افزود: این روش‌ها همانا رعایت حریم و بستر رودخانه بود و دقت در شرایط و وضعیت‌هایی که برای مراکز جمعیتی انتخاب می‌کردند؛ پس باید اینها به گونه‌ای باشد که در خطر کمتری باشد. وی ادامه داد: در فرهنگ ما این موضوع از قبل بوده است که مکان‌هایی که برای اسکان یا برای ساختن سدها و روستاها انتخاب می‌شد، از خطر سیل مصون باشند، پس این موضوع اصطلاحا به سازگاری با سیل مطرح است و این موضوع شاید به سمتی حرکت کند که با روش‌های تهاجمی و تقابل با طبیعت بخواهیم موضوع سیل را حل و فصل کنیم که به هیچ وجه این‌گونه نمی‌تواند مناسب باشد، پس اگر سدی احداث می‌شود، باید از لحاظ اقتصادی توجیه داشته باشد. اسفندیاری افزود: به هر حال سدها محدودیتی دارند و در خوزستان سدها امکان کنترل سیل را برای جریان جدید آب و هوایی که قرار است ایجاد شود، ندارند و دیگر امکان اینکه تاثیرگذار باشند، کم است، به همین دلیل در دشت آزادگان روستاها و شهرها را تخلیه کرده‌اند، یعنی اینکه با سیل نمی‌توان مقابله کرد، بلکه باید در مقابل آن روش‌های سازگارانه داشته باشیم.

وی ادامه داد: مقابله با تکنولوژی و استفاده از تکنولوژی یک روش محتاطانه و دوراندیشانه نبوده است، چرا که به تکنولوژی و به اقتصادی کردن آن تکنولوژی مسلط نبودیم و تکنولوژی را به‌صورت اقتصادی به کار نگرفتیم و به اثرات زیست‌محیطی و اجتماعی آن نیز دقت و توجه کافی نشده است. اسفندیاری گفت: متاسفانه تکنولوژی را خریداری و مثل ابزار به کار گرفتیم که نمونه آن چاه‌های عمیق و ژرف است که آب‌های زیرزمینی و ذخایر ثابت را از بین خواهد برد. عضو شورای سیاست‌گذاری اندیشکده تدبیر آب ایران در پاسخ به این سوال که وزیر نیرو اعلام کرده که از این پس باید سدهایی احداث شود که به کنترل سیلاب اقدام کنند آیا این می‌تواند از لحاظ اقتصادی و زیست‌محیطی به نفع کشور باشد، گفت: این تنها نگاه مهندسی به موضوع است، در آبخیزداری علاوه بر نگاه مهندسی به موضوع که به دنبال احداث سد و تاسیسات است نگاه بیولوژیکی و پوشش گیاهی دارد. بنابراین رفتن به سمت آبخیزداری بهتر می‌تواند جواب دهد. اسفندیاری ادامه داد: پس ساخت سد به این امید که روزی احداث شود تا جلوی سیلاب را بگیرد نمی‌تواند مقرون به صرفه و اقتصادی باشد اما از لحاظ مهندسی بهتر است که رویکردها متناسب با اکوسیستم منطقه باشد، چرا که این سدها تخریب‌هایی برای اکوسیستم منطقه به وجود می‌آورد. عضو شورای سیاست‌گذاری اندیشکده تدبیر آب ایران در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان رهاسازی آب سدها را به یک ارگان و نهادی مثل شورای امنیت ملی سپرد، گفت: رهاسازی آب با توجه به حضور و مشارکت نمایندگان ذی‌نفع که تحت تاثیر این برنامه است باشد، چرا که آب مقوله‌ای است که با گردونه زندگی درگیر است پس نمی‌شود، برای آب یک موضوع امنیتی قائل بود.

اسفندیاری در پاسخ به این سوال که آیا اظهارات وزیر نیرو در این برهه از زمان که سیلاب خسارت‌های مالی و جانی زیاد داشته عایدی ۵/ ۲ میلیارد دلار برای کشور مناسب و مفید بوده است، گفت: به نظر می‌رسد اظهارات وزیر نیرو پررنگ‌کردن جنبه‌های مثبت سیلاب اخیر بود اما خب ایراداتی داشت که ‌ای کاش آن را به گونه دیگری مطرح و اعلام می‌کرد که سیلاب پیامدهای مثبتی داشته است. وی افزود: برای طرح این پیامدهای مثبت می‌توانست به رطوبتی شدن خاک و کاهش ریزگردها و نجات دریاچه‌هایی که خشک شده بودند اشاره کند بنابراین وزیر نیرو می‌توانست، بگوید که پشت سدهایی که قبلا آب جمع نشده بود و انتقاد می‌شد که این سدها احداث شده‌اند اما خالی هستند، حالا پر آب شده‌اند.

اخبار مرتبط