در راهکار کوتاه‌مدت و میان‌مدت اصلاح نظام تعرفه‌گذاری اوج بار، توسعه کنتورهای دیجیتالی و کنتورهای هوشمند برای اجرای تعرفه‌های اوج بار، اصلاح قبوض برق، استفاده حداکثری از ظرفیت وسایل ارتباطی مانند تلویزیون، پیامک و نرم‌افزارهای کاربردی در بستر گوشی‌های هوشمند، اصلاح ساعات کار ادارات و واحدهای تجاری، توسعه تجهیزات کم‌مصرف سرمایشی پیشنهاد شده است. در راهکارهای بلندمدت نیز توسعه تجارت برق با کشورهای همسایه، توسعه مصارف برق در بخش‌های مولد (صنعت و حمل و نقل) کشور، کاهش اتلاف شبکه، استفاده از فناوری‌های ذخیره‌ساز برق، اصلاح ساختار مدیریت و تصدی‌گری در بخش انرژی، احیای اقتصاد برق با هدف توسعه سرمایه‌گذاری در تولید برق می‌تواند در نظر گرفته شود.

تامین برق مصرفی در تابستان سال جاری با توجه با کاهش حجم بارندگی‌ها و در نتیجه کاهش ظرفیت نیروگاه‌های برق‌آبی بیش از پیش به بحران تبدیل شده است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد به‌طور متوسط کمبود تقاضای توان مصرفی بیش از ۵ هزار مگاوات در فصل تابستان خواهد بود. از همین‌رو در این پژوهش علاوه‌بر روشن شدن موضوع بحران برق در فصل تابستان، به بررسی تجربیات برخی کشورهای جهان برای مقابله با این بحران پرداخته شده و راهکارهای مناسب نیز در قالب راهکارهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت ارائه شده است. بررسی تجربیات سایر کشورها در مقابله با بحران تامین برق در زمان اوج بار نشان می‌دهد تمرکز بر مشترکان پرمصرف، تغییرات قیمتی محسوس در روزها و ساعات اوج بار، استفاده حداکثری از رسانه‌های عمومی، همچنین حمایت از توسعه تجهیزات کم‌مصرف اصلی‌ترین راهکارهای مقابله با بحران تامین برق در اوج بار در دنیاست. با توجه به سهم ۵۰ درصدی بخش خانگی در مصرف برق در زمان‌های اوج بار، کنترل مصرف بخش خانگی نسبت به سایر بخش‌ها در اولویت است. راهکارهای کوتاه‌مدت و میان‌مدت برای کاهش اوج بار در این بخش عبارتند از: اصلاح نظام تعرفه‌گذاری اوج بار و زیرساخت‌های قبوض و کنتورها، استفاده حداکثری از ظرفیت وسایل ارتباطی و همچنین توسعه تجهیزات کم‌مصرف سرمایشی. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد تعرفه‌گذاری فعلی برق خانگی در زمان اوج بار و کم‌باری غیرمؤثر و ناعادلانه بوده و مشترکان پرمصرف کمتر از مشترکان کم‌مصرف جریمه مصارف اوج بار خود را احساس می‌کنند. برای حل این معضل پیشنهاد شده است با تعیین «الگوی مصرف برق در اوج‌بار» برای اقلیم‌های مختلف، از مصارف بالاتر از الگوی مصرف در زمان اوج بار جریمه اخذ شود و طبق فرمول دقیقی، این جریمه میان مشترکان کم‌مصرف توزیع شود.

در نتیجه در این روش از آنجا که اکثریت مردم از تشویق‌ها بهره‌مند می‌شوند و تنها ۲۵ درصد از کل مشترکان، جریمه می‌پردازند، از سویی مشترکان پرمصرف به اصلاح رفتار خود ترغیب می‌شوند و از سوی دیگر نارضایتی عمومی از تغییر تعرفه‌ها کاهش می‌یابد. تاثیرگذاری تعرفه‌های اوج بار منوط به اصلاح قبوض، همچنین اصلاح برخی زیرساخت‌ها در رابطه با کنتورهاست. پیشنهاد شده است که با استفاده بهینه از ظرفیت رسانه‌ای قبوض برق، مشترکان به‌صورت واضح اطلاعاتی از قبیل ساعات اوج بار، میزان مصرف نسبت به سایر ساکنان منطقه یا شهر، میزان جریمه اوج‌ بار، میزان کاهش مبلغ قبض در صورت کنترل مصرف و... را در قالب قبوض دریافت کنند. همچنین ضروری است توسعه کنتورهای دیجیتالی و هوشمند به‌صورت جدی پیگیری شود و با استفاده از ابزارهای نوین بر بستر نرم‌افزارهای گوشی هوشمند، خوداظهاری قبوض برق به‌صورت هفتگی در دستور کار قرار گیرد. به علاوه، براساس تجربه‌های موفق جهانی، پیشنهاد شده است که با تعطیلی برنامه‌های تلویزیونی در برخی ساعات خاص در روزهای بحرانی و همچنین نشان دادن نمایشگر وضعیت بحرانی در کنار برنامه‌های تلویزیونی مشترکان به کاهش مصرف برق ترغیب شوند.

از منظر تجهیزات مصرف انرژی نیز، با توجه به اینکه اختلاف اوج بار تابستان و زمستان به بیش از ۲۰هزار مگاوات رسیده است باید نقش و اهمیت وسایل سرمایشی در کاهش مصرف اوج بار به‌صورت جدی توجه شود. در این راستا مکانیزم‌ها برای اسقاط تجهیزات فرسوده و نوسازی آنها، همچنین حمایت از تولیدکنندگان و خریداران تجهیزات کم‌مصرف پیشنهاد شده است. همچنین ضروری است با اصلاح تعرفه‌ها، روند شتابان گسترش استفاده از کولرهای گازی در مناطق عادی (غیرگرمسیر) هرچه سریع‌تر متوقف شود. توسعه تجارت برق، گسترش ذخیره‌سازها، توسعه مصارف برق در بخش حمل‌ونقل و صنعت، کاهش تلفات، اصلاح ساختار مدیریت و تصدی‌گری و همچنین احیای اقتصاد برق، به‌عنوان راهکارهای بلندمدت بهبود وضیت بحران تامین برق معرفی شده‌اند.

اخبار مرتبط