موسسه مطالعات بازرگانی بررسی کرد
اثر بهبود فناوری در بهره‌وری صنعت فولاد
حال سوال این است که عوامل موثر بر بهره‌وری صنعت فولادسازی کشور (به‌عنوان یک صنعت منبع‌محور و مبتنی بر منابع طبیعی) چیست؟ به‌طور کلی، بهره‌وری در هر واحد اقتصادی (اعم از بنگاه، صنعت و کشور) در گرو دو مؤلفه مهم است: ۱- تغییرات فنی که بیانگر پیشرفت در فناوری تولید است و موجب می‌شود تا بهره‌وری واحد اقتصادی افزایش یابد. ۲-کارآیی فنی که نشان می‌دهد یک واحد اقتصادی چه اندازه می‌تواند با کاهش مصرف نهاده‌های تولید، به اندازه قبل تولید کند. کارآیی فنی متاثر از چندین مولفه مانند کارآیی مقیاس است که نشان می‌دهد یک واحد اقتصادی با تغییر مقیاس تولید، چه اندازه می‌تواند بر بهره‌وری خود بیفزاید. شناسایی عوامل موثر بر بهره‌وری به سیاست‌گذاران کمک می‌کند درجه اهمیت هر یک از مولفه‌ها را بر بهره‌وری این صنعت سنجیده و براساس امکانات در دسترس به تقویت مولفه‌های اولویت‌دار بپردازد.
بر اساس مطالعه صورت گرفته در موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی به روش برنامه‌ریزی خطی، تغییرات سالانه شاخص بهره‌وری صنعت فولادسازی کشور شامل بنگاه‌های «فولاد خراسان»، «فولاد خوزستان»، «فولاد مبارکه» و «ذوب‌آهن اصفهان» طی دوره ۹۳-۱۳۹۰ به تفکیک اجزای اثرگذار بر آن، بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد متوسط رشد بهره‌وری سالانه کل عوامل تولید طی دوره ۹۳-۱۳۹۰ معادل ۴ درصد بوده که عمدتا ناشی از رشد تغییرات فنی (با متوسط رشد سالانه ۵/ ۲ درصد) و سپس تغییرات کارآیی فنی (با متوسط رشد سالانه ۶/ ۱ درصد) است. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت: ۱- بهبود فناوری (که با تغییرات فنی نشان داده شده است) نقش کلیدی و اصلی در بهبود بهره‌وری صنعت فولاد کشور داشته است. ۲- عمده تغییرات کارآیی فنی ناشی از تغییرات کارآیی مقیاس (با متوسط رشد ۲/ ۱ درصد) بوده است و سایر عوامل مانند بهبود سیستم مدیریتی و... نقش کمرنگ‌تری دارند. در این میان، به‌منظور افزایش قدرت رقابت‌پذیری صنعت فولاد، بهبود فناوری و افزایش مقیاس تولید دو عامل کلیدی است که باید به آن توجه جدی صورت گیرد.
ارسال نظر