بازار ۱۰ میلیون نفری در اختیار صادرکنندگان ایرانی قرار می‌گیرد؟
تجار تاجیک در سه استان
درحالی که پیش‌تر این تجار ایرانی بودند که به صورت فردی یا در قالب برگزاری نمایشگاه‌ها به تاجیکستان سفر می‌کردند، این‌بار و با درک بیش از پیش اهمیت این بازار مهم و نزدیک آسیای میانه در شرایط حال حاضر اقتصادی کشور، سفری گروهی برای تاجران تاجیک را ترتیب داده‌اند. ابتکار مهمی که باتوجه به روابط رو به گسترش دو کشور همزبان، می‌تواند افق‌های تازه‌ای را پیش روی بازرگانان ایرانی برای نفوذ در بازار هدف صادراتی ۱۰ میلیون نفری با پیش‌زمینه فرهنگی تاریخی مشترک، بگشاید.
رئیس هیات‌مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و تاجیکستان با اعلام جزئیات این سفر به «دنیای‌‌اقتصاد» می‌گوید: اعضای تاجیکستانی شورای کارآفرینان مشترک ایران و تاجیکستان پنج‌شنبه گذشته به دعوت شورا و اتاق مشترک دوکشور وارد ایران شده‌اند و پس از توقفی کوتاه در مشهد به سمت اصفهان حرکت کرده‌‌اند. این هیات تجاری پس از دو روز اقامت و بازدید از نمایشگاه، چند بنگاه تولیدی و انجام مذاکرات تجاری با بازرگانان اصفهانی، راهی شهرکرد می‌شوند و پس از شرکت در جلسه اتاق اصفهان، عصر دوشنبه عازم خراسان می‌شوند و پس از توقفی یک‌روزه در نیشابور برای بازدید از اماکن تاریخی و چند واحد صنعتی، آخرین روز حضورشان در ایران را چهارشنبه با شرکت در جلسه عمومی تجار خراسانی در محل اتاق مشهد سپری می‌کنند.
محمدحسین روشنک با اشاره به تدارک دیدارهایی رو‌در‌رو برای تاجرانی که علاقه‌مند به مراوده و تعامل با بازرگانان تاجیکستان هستند، می‌گوید: در مراسم عصرگاهی آشنایی با هیات تجاری تاجیکستان، هزینه‌ای معین برای شرکت در جلسه و ارائه مشاوره برای انتخاب شریک تجاری از متقاضیان دریافت می‌شود.
به گزارش وب‌سایت اتاق مشهد، رئیس کمیسیون تجارت اتاق مشهد در جلسه این کمیسیون با اشاره به سفر هیات تجاری تاجیکستان، به متکی بودن صادرات کل کشور به نفت و منابع نفتی اشاره می‌کند، اما محصولات صادراتی خراسان رضوی را عمدتا غیرنفتی بر‌می‌‌شمرد و علت اصلی کاهش آمارهای صادراتی این استان در هشت ماه نخست امسال را آزاد شدن نرخ ارز و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و البته کمبود واگن صادراتی می‌‌داند.
روشنک که نقش سهولت ترانزیت برای پیدا کردن و حفظ بازارهای صادراتی را بسیار مهم ارزیابی می‌کند، عملکرد دولت‌ها در این باره را به نقد می‌‌کشد و با اشاره به ماموریت اصلی دولت برای بسترسازی و ریل‌‌گذاری فعالیتهای اقتصادی می‌گوید: اما متاسفانه تصمیمات نادرستی که در این زمینه اخذ شده، باعث نارضایتی بخش خصوصی و آسیب‌‌‌‌پذیری اقتصاد شده است. واگن، ساده‌‌ترین ابزار صادراتی استان ما محسوب می‌شود؛ اما اهتمامی درباره ساماندهی وضعیت موجود مشاهده نمی‌شود.
کاظم شیردل، نایب رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان و رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی هم در این جلسه با اشاره به اطلاعات این اتحادیه درباره هیات تجار تاجیک می‌گوید: طبق تحقیقات ما، هیات تجاری تاجیکستان عمدتا از تاجرانی هستند که سابقه مراوده تجاری با ایران و خراسان رضوی را داشته‌اند و نسبت به بازار ما آگاهی دارند که این امر در تسریع توافقات تجاری میان دو طرف موثر است.
رشد ۵۰۰ درصدی مراودات تجاری با تاجیکستان
علی غفوریمقدم، معاون بازرگانی اداره کل صمت خراسان رضوی هم در این جلسه با بیان اینکه شرایط فعلی، اهمیت برخی از کشورهای همسایه برای خراسان رضوی را از همیشه پررنگ‌‌تر کرده است، گفت: باید از فرصت‌‌های اقتصادی پیش رو با هوشمندی بیشتری استفاده کنیم. اعزام و پذیرش هیات‌‌های تجاری از جمله اقداماتی است که می‌تواند در بهبود روابط تجاری و اقتصادی ما با کشورهای همسایه نقش‌‌آفرینی مطلوبی داشته باشد.
غفوریمقدم ادامه داد: سیاستی که سازمان توسعه تجارت برای رونق بیش از پیش روابط تجاری با کشورهای خارجی در نظر گرفته حول محور سه استراتژی اساسی است که شامل حفظ بازارهای هدف، توسعه بازارهای موجود و نفوذ در بازارهای جدید می‌شود. البته میزان موفقیت و دستیابی ما به هرکدام از موارد مزبور، متغیر است و گاه نیز در تحقق برخی از اهداف ناکام بوده‌‌ایم.
معاون سازمان صمت خراسان رضوی با اشاره به هدف‌‌گذاری صادراتی یک میلیارد و ۶۹۰ میلیون تومان برای خراسان رضوی در سال ۱۴۰۱، از تحقق ۸۲۱ میلیون دلاری آن در ۸ ماه ابتدای سال خبر می‌دهد و می‌گوید: برگزاری نمایشگاه‌ها، اعزام هیات‌‌ها و پذیرش هیات‌‌های تجاری از جمله برنامه‌هایی است که طی سال جاری با هدف توسعه و بهبود روابط تجاری خارجی به آنها توجه ویژه‌‌ای کرده‌‌ایم. همچنین، استفاده بیشتر از مناطق اقتصادی استان و فعال کردن بازارچه‌های مرزی از مهم‌ترین اهداف و اقدامات ما محسوب می‌شوند که در اولویت قرار دارند.
معاون اداره کل صمت خراسان رضوی با بیان قدمت روابط این استان با تاجیکستان از جهش‌‌های مطلوب این رابطه در طول یک سال گذشته خبر می‌دهد و می‌گوید: آمارها حاکی از رشد تقریبا ۵۰۰ درصدی مراودات تجاری با تاجیکستان است که این مهم کورسوی امیدی جهت بهبود اوضاع اقتصادی خراسان رضوی است. امیدواریم با استفاده هوشمندانه‌‌تر از ظرفیت حضور هیات تجاری تاجیکستان در خراسان رضوی، شاهد افزایش مراودات و تعاملات تجاری با این کشور باشیم. نکته‌‌ای که باید در برگزاری نمایشگاه‌ها مورد توجه قرار داد، استفاده از ظرفیت شرکت‌‌های مجری است. زیرا این مهم فواید زیادی همچون ایجاد رقابت، افزایش کیفیت و کمیت در برگزاری نمایشگاه‌ها و کاهش هزینه‌ها دارد.
هادی حقیقی، مدیر بازارچه‌های مرزی خراسان رضوی هم در این جلسه گفت: یکی از مواردی که در بهبود وضعیت فعالیتهای صادراتی استان نقش پررنگی داشته است، راهگشایی و از بین رفتن موانعی است که در ارتباط با کشورهای ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان وجود داشت. افزایش روند فعالیت کشتی‌‌های رو-رو نیز از دیگر مسائلی است که باعث می‌شود نسبت به آینده صادرات استان امیدوارتر باشیم.
احمدرضا صفارطبسی، رئیس کمیسیون معدن اتاق مشهد هم با انتقاد از بیان آمارهای افزایش صادرات خراسان رضوی در یک‌سال گذشته، به سفرهای پرهزینه تجار ایرانی به کشورهای همسایه پرداخت و گفت: هزینه برگزاری و شرکت در نمایشگاه‌های تجاری در کشورهای خارجی بسیار زیاد است و برای تاجران و بازرگانان صرفه اقتصادی ندارد. از طرفی بهتر است جهت شرکت در این نمایشگاه‌ها برای افرادی که صاحب مقام هستند، تسهیلات و تخفیفات ویژه‌‌ای در نظر گرفته شود.
به گفته رئیس کمیسیون معدن اتاق مشهد، اغلب نمایشگاه‌های تجاری عاری از هرگونه برنامه‌‌ریزی، چارچوب و اطلاع‌‌رسانی‌‌های دقیق هستند. فعال اقتصادی برای شرکت در یک نمایشگاه می‌‌بایست اطلاعاتی درباره هیات‌‌های تجاری کشور مقابل، شرکت‌‌هایی که در نمایشگاه وجود دارند و... داشته باشد اما متاسفانه به چنین نکاتی حین برگزاری نمایشگاه‌های تجاری مختلف توجه نمی‌شود.
صفارطبسی تاکید کرد: درحال حاضر روسیه نیاز مبرمی به برقراری روابط وارداتی و صادراتی با ایران دارد و برگزاری نمایشگاه‌ها نقش موثری در توسعه روابط اقتصادی با این کشور دارد؛ اما مادامی که نسبت به برطرف کردن معضلات و مشکلات اصلی و ساختاری حوزه تجاری اقدامی صورت نگیرد، سایر اقدامات همچون برگزاری نمایشگاه‌ها مثمرثمر نخواهد بود.
