معمای کاهش عرضه برق

نیروگاه‌‌‌های کشور در سال ۱۴۰۲ حدود ۹۰ میلیارد مترمکعب سوخت معادل مصرف کردند که از این میزان، ۷۴ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی، ۱۰ میلیارد لیتر گازوئیل، و ۶ میلیارد لیتر مازوت بوده است، آمار و ارقام قابل‌توجهی که بیانگر وابستگی شدید نیروگاه‌ها به گاز طبیعی برای استمرار تولید برق است.

با توجه به رشد سالانه تولید و مصرف برق در کشور و افزایش ۲.۲درصدی تولید برق نیروگاه‌‌‌ها در سال‌جاری، انتظار منطقی این بود که مصرف گاز نیروگاه‌‌‌ها نیز به همین میزان افزایش پیدا کند. اما برخلاف این انتظار، میزان گاز تحویلی به نیروگاه‌‌‌ها با کاهش ۷درصدی مواجه شد که مشکلات فراوانی را برای نیروگاه‌های کشور ایجاد کرد. وقتی گاز طبیعی به نیروگاه‌ها تحویل نشود به ناچار باید از سوخت مایع برای تولید برق استفاده کند. بنابراین کاهش تحویل گاز طبیعی به نیروگاه‌‌‌ها، با رشد فزاینده مصرف سوخت مایع باید همراه شود که طبق آمار موجود، مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌‌‌ها نسبت به سال گذشته حدود ۷۰‌درصد افزایش یافته است هرچند تحویل سوخت مایع به نیروگاه‌‌‌ها تنها ۴۳‌درصد افزایش داشته و کمبودها را جبران نمی‌‌‌کند.

به گزارش پایگاه خبری برق حرارتی، با وجود تلاش‌‌‌های شرکت پخش و پالایش کشور برای افزایش تحویل سوخت مایع بیشتر در پاییز، این اقدامات پاسخگوی نیاز فزاینده نیروگاه‌‌‌ها که در سایه کاهش ۷ درصدی گاز تحویلی ایجاد شد، نبوده است. واقعیتی که سبب شد تا برداشت از ذخایر سوخت مایع نیروگاه افزایش یابد به طوری که ذخایر فعلی سوخت مایع نیروگاه‌ها تقریبا به نصف میزان ذخایر در زمان مشابه سال قبل رسیده است. این وضعیت در برخی مناطق به‌‌‌ویژه در شمال کشور، شدیدتر است، به طوری که مخازن سوخت برخی از نیروگاه‌ها در منطقه شمال کشور خالی بوده و برخی واحدهای نیروگاهی به دلیل کمبود سوخت از مدار تولید خارج هستند. اتفاقی که سبب شده فشار زیادی به شبکه برق کشور وارد و تامین پایدار برق با چالش‌‌‌های جدی مواجه شود.

بررسی آمارها نشان می‌دهد گاز تحویلی به نیروگاه‌ها در آذرماه به کمتر از ۷۰‌درصد مقادیر برنامه‌‌‌ریزی شده برای تحویل به نیروگاه‌ها کاهش یافته است. جبران این میزان کاهش تحویل گاز با استفاده از سوخت مایع کاری غیرممکن به نظر می‌‌‌رسد. اما در کنار همه این چالش‌‌‌ها وزارت نیرو تلاش کرده است با ورود واحدهای جدید به مدار تولید و استفاده از نیروگاه‌های راندمان بالا با کمترین سوخت مصرفی بیشترین انرژی تولیدی تحویل شبکه برق کشور شود به طوری که راندمان میانگین نیروگاه‌های شبکه از ابتدای سال تاکنون از ۳۹.۳۲درصد در سال گذشته به ۳۹.۵۲  درصد افزایش یابد.

بر این اساس می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که ریشه اصلی چالش پیش آمده برای نیروگاه‌های کشور کاهش ۷ درصدی تحویل گاز به واحدهای نیروگاهی از ابتدای سال‌جاری تاکنون است و با توجه به اینکه بیش از ۸۰‌درصد مصرف نیروگاه‌‌‌های کشور متکی به گاز طبیعی است، عملا افزایش ۴۵ درصدی تحویل سوخت مایع هم نتوانسته نیاز نیروگاه‌‌‌ها را پوشش دهد.

در چنین شرایطی همراهی عموم مشترکان برق و گاز به‌ویژه مشترکان بخش خانگی و صرفه‌جویی آنها در حوزه انرژی بیش از پیش ضرورت پیدا کرده است، چرا که در صورت کاهش ۱۰ درصدی مصرف گاز و برق در بخش خانگی امکان تحویل سوخت گاز بیشتر به نیروگاه‌ها و تامین پایدار برق برای بخش‌های مختلف فراهم خواهد شد.