«دنیای اقتصاد» نقش ابزارهای سنتی در بانکداری مدرن را بررسی می‌کند
پاشنه آشیل اعتباردهی آنلاین
نظرسنجی‌ها میان افراد جامعه نشان می‌دهد که با توسعه لندتکها و همه‌گیری شرایط خرید اقساطی، وضعیت مالی افراد بهبود قابل‌توجهی پیدا کرده است. این نوع از سبک خرید برای آن دسته از افرادی است که قدرت خرید بالایی ندارند یا استطاعت مالی آنها به شکلی نیست که به یک‌باره تمامی هزینه یک محصول گران‌قیمت یا به اصطلاح بزرگ را پرداخت کنند. در این میان لندتکها مشکلات آن دسته از متقاضیانی راکه شرایط دریافت تسهیلات از بانک را به دلایل مختلفی چون، نبود سرمایه برای دریافت وام از طریق مانده‌گیری، نداشتن ضامن و... از اخذ تسهیلات محروم شده‌اند، تا حد زیادی برطرف کرده و روند اعطای تسهیلات را سرعت بخشیده است.
شرایط اخذ تسهیلات از لندتکها
لندتکها نقش موثری در توسعه فراگیری مالی دارند و توسعه آنها می‌تواند به‌‌‌منزله توسعه فراگیری مالی در کشور باشد. آنها این فرصت را برای شهروندان فراهم کردند که در کمترین زمان به کالا و خدمات خود دسترسی پیدا کنند. البته تامین مالی مختص کالا و خدمات روز‌مره نبوده و برخی از پلتفرم‌های آنلاین از جمله ازکی‌وام مبین خودرو و سایر موسسات خرید خودرو را نیز به صورت قسطی در اختیار خانوارها قرار دادند. اما شرایط اخذ این وام‌ها چگونه است؟ و نیازمند چه شرایطی است؟ در پاسخ به این سوال و با در نظر گرفتن مزایای این روش باید گفت که بهره‌گیری از خدمات نیز مانند روش‌های بانکی افراد با مشاغل آزاد را تا حدودی نادیده گرفته است؛ زیرا پس از بارگذاری مدارک هویتی، سامانه از فرد متقاضی هویت شغلی او را درخواست می‌کند. از جمله مدارک مورد نیاز در این روش باید به فیش حقوقی، نامه تاییدیه از شرکت و موسسه و با ذکر دریافت مبلغ خالص اشاره کرد.
ضمانت این لندتکها چیست؟ پلتفرم‌های مورد نظر جهت ضمانت از متقاضیان یک برگ چک صیادی( به نام شخص گیرنده) و مبلغی که از طریق کارشناسان اعلام می‌شود را در سامانه بارگذاری و اصل مدارک را نیز به موسسه تحویل می‌دهند. البته گرچه روش‌های تسهیلات دهی از طریق پلتفرم‌های آنلاین در سال‌های اخیر رواج بیشتری یافته، اما معایبی نیز در این روش وجود دارد که مانند روش‌های بانکی برخی از افراد را از این روش محروم کرده است.
چک به جای ضامن
در روش‌های تامین مالی خرد از سوی پلتفرم‌های آنلاین، گرچه جایگزین کردن چک به جای ضامن روند اعطای تسهیلات را سرعت می بخشد، اما برای آن دسته از افرادی که شرایط گرفتن دسته‌چک ندارند باید چه کنند؟ در این باره دنیای اقتصاد با مراجعه به برخی از شعب بانک‌ها این موضوع را بررسی کرد. یافته‌ها حاکی از آن است که شعب در اعطای دسته چک به صورت سلیقه‌ای عمل کرده و شرایط و مقررات ثابتی در شعب وجود ندارد.
به طور مثال باید به سخنان متصدی بانک پارسیان اشاره کرد. در برخی از شعب این بانک با در نظر گرفتن شرایط شغلی بدون داشتن معدل و میانگین حساب می‌توان از خدمات چک بهره‌مند شد. این در حالی است که در بانک شهر در ضوابط دریافت دسته چک داشتن میانگین حساب و نامه شغلی( کارمندان فیش حقوقی و مشاغل آزاد با جواز کسب) درج شده است. در این دسته بندی، افرادی که حقوق آنها از شعب خاصی واریز می‌شود با ارائه ضامن در برخی از شعب یا داشتن فیش حقوق و ارائه مدارک هویتی قادر به دریافت دسته چک 10 برگی بودند. اما شواهد گویای آن است که در چند ماه اخیر این روش نیز با چالش‌هایی روبه‌رو شده و دریافت دسته چک از این روش نیز در برخی شعب امکان‌پذیر نخواهد بود.
عملکرد سلیقه‌ای بانک‌ها
نبود سیستم یکپارچه بانکی به پلتفرم‌های آنلاین نیز سرایت کرده و موجب شده تا برخی از افراد از این روش نیز صرف‌نظر کنند. برای مثال می‌توان عملکرد بانک پاسارگاد را بررسی کرد. افرادی که از طریق این بانک حقوق خود را دریافت می‌کردند با مراجعه به شعب مختلف آن درخواست گرفتن دسته چک را داشتند.
این درخواست رفتار سلیقه‌ای بانک‌ها را تایید کرد؛ زیرا برخی از آنها تنها با پر کردن فرم‌های مربوط به مدارک هویتی، کپی اجاره‌نامه یا سند خانه و ارائه نامه اشتغال به کار قادر به دریافت دسته چک طی یک هفته شدند. در حالی که دسته دیگری از افراد در شعب دیگر با مدارک مشابه نتوانستند درخواست چک کنند. دلیل این امر چه بود؟ در پاسخ به این چرایی متصدیان بانک‌های مذکور تاکید کردند که افراد جهت بازکردن حساب دسته چک نزد بانک پاسارگاد باید گردش حساب و میانگین حساب قابل قبولی داشته باشند.با استناد به مطالب گفته شده باید در نظر داشت که گرچه صفر تا صد اخذ تسهیلات خرد در موسسه‌های مختلف به صورت غیرحضوری امکان‌پذیر است، اما برای فراهم کردن پیش‌زمینه‌های آن از جمله داشتن چک صیادی به نام شخص گیرنده، باید مراحل بانکی آن طی شود که افراد در این مرحله با چالش‌هایی مواجه شده‌اند.
