دیاکو حسینی، معاون بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران مطرح کرد
ارتباط سازنده تجاری در «ایران اکسپو»
معاون بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران تاکید دارد اتاق بازرگانی نه تنها این رویداد را از نزدیک دنبال کرده و تا پایان همراه آن خواهد بود، بلکه از هرگونه فرصتی برای ایجاد شناخت درست از استعداد این رویداد در نزدیک کردن شرکای بالقوه تجاری و همچنین ارتباطات سازنده میان اتاق‌های بازرگانی در جهان برای به حداکثر رساندن بهره‌مندی فعالان اقتصادی و در نهایت منافع کلان اقتصادی کشور استفاده می‌کند.
ایران‌اکسپو۲۰۲۴ طی روزهای آینده آغاز به کار می‌کند. فرصتها و پتانسیل‌های این نمایشگاه برای تولید و تجارت کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
این رویداد طی سال‌های گذشته موفقیت چشمگیری در رسیدن به اهداف خود داشته و امروز به مراتب به سطح توسعه‌یافته‌تری هم رسیده است. با تکیه بر تجربیات پیشین به نظر می‌رسد که این دور از رویداد ایران اکسپو موفق‌تر از ادوار گذشته باشد. همان‌طور که می‌دانیم تحریم‌های اقتصادی آسیب‌های هنگفتی به صادرات ایران وارد کرده و طبیعتا بخش خصوصی که بنیه نحیف‌تری هم دارد، متحمل خسارت‌های بیشتری شده است. برگزاری چنین رویدادهایی می‌تواند کمک مهمی برای کاستن از زیان تحریم و کشف دوباره فرصت‌هایی برای توسعه تجارت خارجی ایران باشد. حضور مقام‌های مسوول از دیگر کشورها و استقبال خوب شرکت‌های داخلی برای شرکت در این رویداد، امیدوار‌کننده و نشانه‌ای از تحقق فرصت‌های تجاری است.
بخش خصوصی، تشکل‌ها و فعالان اقتصادی چگونه می‌توانند حضور موثرتری در این رویداد داشته باشند و از فرصت این نمایشگاه برای توسعه تجارت و صادرات بهره ببرند؟
مشارکت فعالانه شرکت‌های تجاری در این رویداد به ویژه شرکت‌های کوچک و متوسط که شاید دسترسی دشوارتری به بازارهای جهانی دارند، به آنها امکان می‌دهد که با هزینه ناچیزی نه تنها فرصت داشته باشند محصولات خودشان را معرفی کنند، بلکه آشنایی عمیق‌تری با نیازهای بازارها و رقبا به دست می‌آورند. این رویداد هرچند در کشور ما سابقه چندان طولانی ندارد اما دریچه‌ای است به سوی فرصت‌هایی که در دهه‌های گذشته به دلیل تحریم‌ها از شرکت‌های ایرانی سلب شده است. بنابراین بهره‌گیری از این فرصت، تجربه ارزشمندی است که فعالان اقتصادی ما را با سطحی متفاوت از گفت‌وگوهای تجاری آشنا می‌کند.
اساسا برندینگ کشور در اکسپوهای بین‌المللی از جمله اکسپو ۲۰۲۴ از چه مسیر و با چه رویکردهایی باید تقویت شود؟
با رایج شدن رویداد اکسپو در کشورهای مختلف، غالبا کشورها تلاش می‌کنند که نفس این رویداد را در راه تصویرسازی و ارتقای برندینگ کشورها در نظر بگیرند، اما در برداشتی دقیق‌تر، این حضور شرکت‌ها و محصولات صادراتی با ارزش افزوده و به کارگیری تکنولوژی بالاتر است که می‌تواند تاثیر عمیق‌تری بر ذهن‌ها و قلب‌ها داشته باشد و تصویر تازه‌ای از ظرفیت‌های تولیدی و صادراتی یک کشور ارائه دهد. در دوران تشدید رقابت‌های اقتصادی در جهان در حالی که مسابقه کشورها در پیمودن مسیر انقلاب چهارم صنعتی به مرحله بی‌سابقه‌ای رسیده، مزیت واقعی شرکت‌های تجاری در ارائه محصولات با تکنولوژی بالا و کمتر رقابت‌پذیر در حوزه‌های تجاری است. خوشبختانه کشور ما پتانسیل بالایی در ارائه محصولات دانش‌بنیان و با ارزش افزوده بالا دارد و مشروط به وجود مقدمات ضروری برای رقابت و آزادی عمل نیروهای اقتصادی، ایران قادر است در رتبه بسیار بهتری نسبت به امروز قرار بگیرد.
با توجه به محدودیت‌‌های کشور در عرصه تجارت، دیپلماسی اقتصادی و تجاری تا چه میزان می‌تواند به رفع موانع و رونق صادرات کمک کند؟
برگزاری رویدادهای تجاری مانند اکسپو طبیعتا نمی‌تواند اثر مانع بزرگ تحریم‌های اقتصادی و البته دیگر نواقص حکمرانی اقتصادی در کشور را به‌طور کامل از میان بردارد، اما ابزاری برای کاهش این آثار منفی و در واقع کوششی است جهت بهبود دیپلماسی اقتصادی و کاستن از زیان‌های نامطلوب. هنوز راه‌هایی برای تجارت به ویژه با کشورهای همسایه وجود دارد. یکی از مهم‌ترین مخاطرات تحریم‌های اقتصادی، منزوی کردن جامعه تجاری کشور از بازارهای بین‌المللی است تا جایی که گاهی به سختی کالاهای رقابت‌پذیر ایرانی در حتی جوامع همجوار شناخته می‌شوند. این تصویر اغلب با واقعیت‌ها ناسازگار است، اما تصحیح این برداشت به انرژی زیادی در صرف دیپلماسی و تبلیغات نیاز دارد. رویدادهای تجاری مانند اکسپو یکی از روش‌های معتبر و شناخته شده‌ای است که تا اندازه‌ای می‌تواند به اصلاح شناخت نادرست از توانایی‌های اقتصادی کشور در بیرون مرزها کمک کند و به همین دلیل برای کشور ما بسیار مهم است.
براساس گفته مسوولان برگزاری نمایشگاه در این دوره روسای اتاق بازرگانی بیش از ۲۰ کشور دنیا و حدودا ۲۵ وزیر صنعت، تجارت و بازرگانی در این نمایشگاه حضور دارند، چه فرصت‌های تعاملی برای اتاق بازرگانی در این زمینه برای تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی فراهم است؟
اتاق‌های بازرگانی در کنار وظیفه ذاتی خود یعنی تسهیل ارتباطات تجاری میان شرکای بالقوه و میانجی‌گری بین بخش خصوصی و دولت، امروز یک بازیگر فعال در دیپلماسی اقتصادی هم هستند. این اتاق‌ها از انگیزه و توانایی کافی برای گشودن بازارهای جدید، بازشناسی ظرفیت‌ها و معرفی قابلیت‌های تجاری برخوردارند و در کنار دولت‌ها می‌توانند به مهم‌ترین جریان‌های سیاسی و اقتصادی در مناطق جهانی شکل دهند. اتاق بازرگانی نه تنها این رویداد را از نزدیک دنبال کرده و تا پایان همراه آن خواهد بود بلکه از هرگونه فرصتی برای ایجاد شناخت درست از استعداد این رویداد در نزدیک کردن شرکای بالقوه تجاری و همچنین ارتباطات سازنده میان اتاق‌های بازرگانی در جهان برای به حداکثر رساندن بهره‌مندی فعالان اقتصادی و در نهایت منافع کلان اقتصادی کشور استفاده می‌کند. در دنیای تجارت، همیشه چیزهای زیادی برای آموختن وجود دارد؛ دانش انباشته‌ای که تنها در سایه تعامل میان بازیگران اقتصادی به عمل تبدیل می‌شود. اکسپو ۲۰۲۴ یکی از بهترین زمینه‌ها برای تعامل، آموختن و توسعه است.
