تهدیدها و فرصتهای مسکن چینی
انتشار این خبرها موجی از واکنشها را به دنبال داشته است. به طوری که در حال حاضر ساخت مسکن توسط شرکتهای چینی به بحث محوری حوزه مسکن تبدیل شده است. مسوولان شهرداری مدعی شدهاند که چند مهندس چینی میآیند و کار را به پیمانکاران ایرانی آموزش میدهند و آنها خانهسازی میکنند، همزمان مسوولان مرتبط در وزارت راه هم در برابر انتقادات از حضور چینیها در بازار مسکن عنوان کردهاند که حضور چینیها در بازار مسکن ایران صرفا به واردات تکنولوژی محدود میشود. با وجود اطلاعرسانیهایی که از سوی مسوولان ذیربط در بخش مسکن در خصوص تشریح حضور چینیها در بخش مسکن انجام شده است، کماکان حضور و نحوه فعالیت این شرکتها در هالهای از ابهام است. فارغ از تمامی ادعاها و اظهارات ضد و نقیضی که در خصوص بهکارگیری چینیها در بازار مسکن عنوان میشود، کلیدیترین مساله حضور چینیها در بخش مسکن که از دیدگاه تصمیمگیران، حضور آنها را توجیهپذیر میسازد مساله تهاتر نفت است. این امر مسالهای است که باید به صورت شفاف از سوی دولتمردان تبیین شود، چرا که از دیدگاه شاخصهای اقتصادی، تزریق پول نفت به بازار مسکن ممکن است تورمزا و آثار جبرانناپذیری را به همراه داشته باشد.
شاید بتوان گفت اگر بخش مسکن، هایتک بود، حضور چینیها میتوانست آثار بسیار مثبتی بر اقتصاد کشورمان برجا بگذارد، در حالی که بخش مسکن اینگونه نیست، بنابراین چینیها ممکن است در بخش مسکن، موجب هدررفت ثروت ملی شوند، البته یک دیدگاه دیگر در خصوص حضور چینیها در بخش مسکن وجود دارد، عدهای بر این باورند که پشتپرده حضور چینیها، لزوما کمک به بازار مسکن و مراودات فنی نیست، بلکه با توجه به اینکه عمده این شرکتها ورشکسته هستند، ایران و چین توافقاتی را انجام دادهاند که در بازار مسکن چینیها وارد شوند تا در مقابل تهاتر نفت، آنها فرصت حضور در بازار مسکن ایران را به دست بیاورند، در چنین شرایطی بازی برد-بردی ایجاد میشود، از یک طرف تهاتر نفت برای ما رخ میدهد و از سوی دیگر شرکتهای چینی ورشکسته از باتلاق ورشکستگی نجات پیدا میکنند، اما خروجی این معادلات لزوما نمیتواند به تحول در بازار مسکن منجر شود.
علاوه بر این موارد موضوعات دیگری که در خصوص شرکتهای چینی وجود دارد، تاییدیه طراحیها و معماری شرکتهای چینی از سوی مراکز ذیربط نظیر مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی است، همچنین در مورد انطباق معماری چینیها با معماری ایرانی-اسلامی نیز دغدغههای بسیاری وجود دارد که لازم است از سوی مسوولان به طور کامل شفافسازی شود، البته در کنار چالشهای حضور شرکتهای خارجی در بخش مسکن نباید از ابعاد مثبت این موضوع نیز غفلت کرد. به عنوان مثال شرکتهای خارجی ممکن است تجربه و فناوری پیشرفتهتری در زمینه طراحی، ساخت و مدیریت مسکن داشته باشند که میتواند به بهبود کیفیت و استفاده از فناوری در صنعت مسکن کشور میزبان کمک کند. همچنین حضور شرکتهای خارجی میتواند منجر به جذب سرمایهگذاری خارجی در صنعت مسکن و باعث رونق اقتصادی و ایجاد فرصتهای شغلی در آن کشور شود. در هر صورت با توجه به مشکلاتی که بر بخش مسکن کشور ما حاکم است، هر نوع سیاستگذاری برای این بازار باید با بررسیهای همهجانبه و با در نظر گرفتن جمیع جهات اتخاذ شود، در غیر این صورت تصمیمات یکسویه و بخشینگریها ممکن است نه تنها به این بازار کمکی نکند، بلکه چالشهای این بازار را نیز شدیدتر و عمیقتر کند.