پیشرفت ۷۰ درصدی رینگ آب تهران

مساله کمبود آب و گسترش خشکسالی یکی از مشکلاتی است که بسیاری از کشورها از جمله ایران که در منطقه خشک غرب آسیا قرار دارد با آن دست به گریبان هستند. مسائل اقلیمی و تغییرات در طبیعت جهان در کنار مدیریت نادرست و عدم‌مصرف بهینه موجب شده تا تامین منابع آب به چالش در جهان مبدل شود. بر اساس آمارها اکنون با ۳۳‌درصد کاهش بارندگی در اغلب حوضه‌‌‌های آبریز روبه‌رو هستیم و نسبت به سال گذشته که باز هم وضعیت بارش‌‌‌ها مناسب نبود، ۸‌درصد بارندگی‌‌‌ها کاهش داشته است. آمار و ارقام نشان می‌‌‌دهد که تنها استان‌‌‌های سمنان، مازندران، خراسان شمالی و گلستان از ۹ تا ۳۰‌درصد رشد بارندگی داشته‌‌‌اند. نگاهی به وضعیت مخازن نیز که تنها ۴۰‌درصد پرشدگی دارند، نشان می‌‌‌دهد میزان آب ورودی به سد‌‌‌های کشور ۴.۶ میلیارد مترمکعب بوده، اما باوجود این ورودی کم، میزان خروجی سد‌‌‌ها که به مصارف بخش‌‌‌های مختلف از جمله شرب می‌‌‌رسد، با ۲۱‌درصد رشد همراه بوده است. در حال حاضر ۲۷۵ شهر به ویژه کلان‌شهر تهران دچار تنش آبی هستند. به طور کلی ۱۹۸۴ پروژه رفع تنش آبی در کشور در برنامه‌‌‌ها اعلام شده که تاکنون و تا نیمه دولت سیزدهم، ۵۰‌درصد آن اجرایی شده است. آماری که از ابتدای سال آبی (مهر ۱۴۰۲) تا پنجم دی ماه از متوسط بارش در کشور به ثبت رسیده تنها ۴۵میلی‌متر بوده است. این درحالی است که کشور براساس میزان نرمال بلندمدت ۵۳ ساله باید ۶۶ میلی‌متر باران دریافت می‌‌‌کرد. با توجه به وضعیت فعلی منابع آبی کشور، برنامه‌‌‌های مدیریت مصرف، پروژه‌‌‌های رفع تنش آبی در شهر‌‌‌ها و در نظر گرفتن دیگر منابع آب برای تامین نیاز‌‌‌های آبی کشور در بخش‌‌‌های مختلف، رویه‌‌‌هایی است که می‌تواند برای پشت سر گذاشتن سال آبی ۱۴۰۳ – ۱۴۰۲ پیگیری شود. این در حالی است که سال‌جاری چهارمین سال خشکی است که آن‌ را سپری می‌‌‌کنیم و در بیش از۵ دهه آماری که وجود دارد، یکی از بدترین سال‌ها را پشت سر می‌‌‌گذاریم. کشاورزان به خاطر تامین آب هزاران حلقه چاه بدون مجوز حفر کرده‌اند؛این در حالی  است که تامین آب کشاورزی و سفره‌‌‌های آب زیرزمینی اشتباه‌‌‌ترین و غیرعلمی‌‌‌ترین راه‌حل است؛ راه بهتری مثل مدیریت صحیح و تجدیدپذیر آب وجود دارد.

تنها راه‌حل این است که آب‌‌‌هایی را که در اختیار داریم درست مدیریت کنیم؛ ما مجبوریم آب رودخانه‌‌‌های مرزی را با همسایه‌‌‌ها شریک باشیم یعنی آب اروند، ارس، هریرود، تجن، اترک و آستاراچای، هیرمند، ساری سو و قره سو. یعنی باید در مالکیت این منابع آبی با همسایه‌‌‌ها به توافق برسیم و مطابق با قرارداد‌‌‌هایی که در گذشته بسته شده مجبوریم که به آنها آب برسانیم چرا که اینها باعث شده که تنش آبی بین ما ایجاد شود. ارتفاع ایران نسبت به افغانستان و ترکیه و ترکمنستان پایین‌‌‌تر است و باعث شده آب از آن کشور‌‌‌ها به سمت ما بیاید و آنها به‌راحتی ورود آب به ایران را مدیریت می‌‌‌کنند. از طرف دیگر ارتفاع کشور عراق نسبت به ایران پایین‌‌‌تر است و بخشی از منابع آبی ایران به آنجا سرازیر می‌شود.

این وضعیت بیانگر آن است که از یکسو باید تدابیر گسترده‌‌‌ای برای ذخیره‌‌‌سازی حفظ منابع آب صورت گیرد و از سوی دیگر ترمیم سدها و جلوگیری از هدر رفت منابع از مسائل مهم در این زمینه است.

از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون ۵۵‌هزار و ۵۰۰ پروژه در بخش آب و فاضلاب اجرا شده است و ۴۹‌هزار و ۵۰۰ پروژه دیگر در حال حاضر دردست اجرا هستند. پوشش آب شرب کشور در مناطق شهری ۹۹.۹‌درصد و در مناطق روستایی ۸۷‌درصد بوده است. در راستای رفع تنش‌‌‌های آبی و تامین نیازهای کشور قرارگاه خاتم‌‌‌الانبیاء(ص) با بهره‌‌‌گیری از نیروی متخصص و دانش‌‌‌بنیان‌‌‌ها تلاش کرده تا بیشترین و بهترین کارکرد را داشته باشد به‌‌‌گونه‌‌‌ای که امروز یکی از فعالان اصلی در تامین آب کشور شده است. سد لار یکی از همان منابع آبی است که به‌‌‌شدت نیازمند رویکردی ترمیمی و رفع مشکلاتی است که می‌تواند ذخیره‌‌‌سازی آب را تقویت کند.

در همین راستا نیز چنان‌‌ ‌که مسوولان قرارگاه سازندگی خاتم‌‌‌الانبیاء(ص) عنوان کرده‌‌‌اند، اقدامات موثری در این زمینه صورت گرفته است چنان‌‌‌که یکی از پروژه‌‌‌های مهم صنعت آب کشور احداث تونل جلوگیری از نشت آب سد لار است که هم‌اکنون توسط موسسه فاطر هلدینگ نیرو قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) در حال ساخت است. این پروژه بعد از بهره‌برداری می‌تواند سالانه ۱۸۰ میلیون مترمکعب آب را به سد‌‌‌های لتیان و ماملو انتقال دهد.

اجرای همزمان ۸۰پروژه آب، برق، کشاورزی و محیط‌زیست

اهالی رسانه با حضور در پروژه انتقال آب دشت لار به تهران از نزدیک در جریان حفاری و روند پیشرفت خط انتقال آب از دشت لار به تهران قرار گرفته و از این پروژه مهم انتقال آب که حیات اهالی پایتخت و اطراف به آن وابسته است بازدید کردند. محمد رستمی، مدیرعامل هلدینگ نیرو قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) در حاشیه این بازدید و در جمع خبرنگاران اظهار کرد: هلدینگ نیرو در بخش‌‌‌های آب، برق، محیط‌زیست و کشاورزی فعالیت می‌‌‌کند و بیش از ۸۰ پروژه آب، برق، کشاورزی و محیط‌زیست در دست اجرا دارد.  به گفته وی ماموریت اصلی این هلدینگ در حوزه آب است که در سه زنجیره ذخیره آب، انتقال آب و مصرف آب ورود کرده و بخشی از مشکلات را برطرف کرده است. رستمی افزود: قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) با احداث سد کرخه نماد خودباوری را ایجاد کرد و بعد از آن شرکت‌های دیگر در عرصه سدسازی ورود کردند. وی بیان کرد: قرارگاه سازندگی ۶۲ سد بزرگ ساخته است و این ۶۲ سد، ۵۰‌درصد مخازن سد‌‌‌های کشور را تشکیل می‌‌‌دهند.

مدیرعامل هلدینگ نیرو قرارگاه خاتم الانبیاء(ص) اظهار کرد: دهه ۸۰ مشکل اصلی انتقال آب بود و این قرارگاه با ورود دستگاه تی‌‌‌بی‌‌‌ام در کشور توانست نقش‌‌‌آفرینی و ۴۰۰ کیلومتر تونل انتقال آب را ایجاد کند.

وی یادآور شد: قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) پروژه‌‌‌های مهمی انجام داده و مردم از ثمرات آن استفاده می‌‌‌کنند؛ مانند پروژه قم رود که کیفیت آب را بالا برد. رستمی بیان کرد: تونل زال جزو تونل‌‌‌های آبرسانی خاص به‌شمار می‌‌‌رود؛ و عملیات پیچیده فنی از جمله حفر ۴۰۰ کیلومتر تونل انجام شده است. وی گفت: موضوع بسیار حائز اهمیت، مدیریت مصرف آب است که قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) با استفاده از دانش خود توانست، ظرفیت‌‌‌ها در حوزه مدیریت مصرف را افزایش دهد. مدیرعامل هلدینگ نیرو قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) خاطرنشان کرد: بیش از ۹۰‌درصد کانال‌‌‌های آب به روش سنتی حفاری شده‌‌‌اند که زمینه‌ساز تبخیر بالای آب می‌‌‌شوند و حجم قابل‌توجهی نیز جذب زمین می‌شود. رول بتن یا بتن پارچه‌‌‌ای که پیش از این تنها کشور انگلستان آن را ساخته و از صادرات آن جلوگیری می‌‌‌کرد، امروز توسط قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) برای اولین بار توانستیم در خاورمیانه آن را تولید کنیم و بسیاری از کشور‌‌‌های همسایه از ما درخواست کرده‌‌‌اند که این محصول را صادر کنیم. رستمی گفت: دهه فجر امسال بتن پارچه‌‌‌ای که طول عمر آن ۵۰ سال است را در تهران رونمایی خواهیم کرد. مدیرعامل هلدینگ نیرو قرارگاه خاتم‌‌‌ الانبیاء(ص) تاکید کرد: سامانه مهار آب نشتی سد لار با حداقل ظرفیت انتقال آب سالانه ۱۶۲ میلیون مترمکعب کیلومتر درحال احداث است که یک تونل آن به متراژ ۷ کیلومتر به اتمام رسید و تونل بعدی به‌متراژ ۲۰ کیلومتر در حال احداث است که ۱۵۰۰ متر آن ساخته شده و در صورت تامین منابع لازم، احداث آن تا سال ۱۴۰۴ تمام می‌شود و هم‌اکنون پیشرفت آن به ۳۸‌درصد رسیده است. وی ادامه داد از این طریق سه فرار آب از سد لار را متوقف می‌‌‌کنیم.

 جهانی شدن هلدینگ نیرو قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص)

رستمی از ارزیابی موفق هلدینگ نیرو قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) در مدل ارزیابی جامع دلتا خبر داد و گفت: موفق به کسب گواهینامه سطح ۴ مدل دلتا به عنوان اولین سازمان پروژه محور در سطح جهان و هشتمین سازمانی که موفق به دریافت این گواهینامه شده، شده‌‌‌ایم. رستمی همچنین به ورود پروژه قرارگاه سازندگی خاتم‌‌‌الانبیاء(ص) به فاضلاب اهواز اشاره کرد و گفت: در دهه ۸۰ چینی‌‌‌ها با وجود آنکه منابع مالی آن از بانک جهانی تامین شد، اما نتوانستند این پروژه را انجام دهند، اما پس از سیل سال ۹۸ قرارگاه با سرمایه‌گذاری ۲۵درصدی به این پروژه ورود و آن را اجرا کرد و به مرحله خوبی رساند؛ به‌طوری که در طول یک سال ۴۰ کیلومتر تونل‌سازی کردیم. وی اظهار کرد: رینگ تهران بیش از ۷۰‌درصد پیشرفت فیزیکی دارد و از نظر اجرایی کار زیادی ندارد. رستمی بیان کرد: در حوزه سدسازی قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) صاحب سبک است و در این حوزه تا به امروز با کشور‌‌‌های خارجی همکاری نداشته‌‌‌ایم و از گذشته پیگیر موضوع سدسازی بوده‌‌‌ایم. مدیرعامل هلدینگ نیرو قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) در پاسخ به سوال خبرنگاران در ارتباط با ورود قرارگاه به حوزه محیط‌زیست گفت: در حوزه پسماند‌‌‌های خانگی یک پروژه محیط‌زیستی و کارخانه پسماند در منطقه تبریز - مرند احداث شده است. وی درباره همکاری این هلدینگ با کشور‌‌‌های همسایه از جمله تاجیکستان برای ساخت سد تاکید کرد: هلدینگ نیرو قرارگاه خاتم‌‌‌الانبیاء(ص) در بحث ساخت سد صاحب سبکی خاص است و در خاورمیانه حرفی برای گفتن دارد. در سال ٩٠ این هلدینگ در مناقصه ساخت سد در تاجیکستان برنده شد، اما این کشور با تخلف و با لابی، این پروژه را به یک شرکت آلمانی واگذار کرد. موضوع مهم همکاری در پروژه‌‌‌های خارجی، حمایت ملی و تلاش وزارت امور خارجه را می‌‌‌طلبد.

جزئیات پروژه آبرسانی لار به تهران / شاخصه‌‌‌های منحصر به‌‌‌فرد تونل انتقال آب

علی ذنوبی، مدیرعامل موسسه فاطر قرارگاه سازندگی خاتم‌‌‌ الانبیاء(ص) با بیان اینکه سد لار در اوایل دهه ۶٠ توسط فرانسوی‌‌‌ها احداث شد و اشکالاتی در احداث آن وجود داشت و به همین دلیل با مشکل فرار آب مواجه بود، گفت: برای رفع این اشکالات قرارگاه سازندگی خاتم ‌‌‌الانبیاء(ص) به‌‌‌دنبال احداث تونلی بوده که بتواند از نشت و فرار آب جلوگیری کند. وی گفت: در مسیری از این تونل ٢٨ کیلومتر ساخته شده و در ادامه از تونل تقریبا ٢١ کیلومتری ۱.۵ کیلومتر اجرا شده و ١٩کیلومتر مانده و در نهایت با تکمیل پروژه با هدف کنترل آب شرب تهران آب وارد سد لتیان می‌شود.

مدیرعامل موسسه فاطر با اشاره احداث تونل با دستگاه تی.بی.ان عنوان کرد: در حال حاضر تنها چهار کشور توان ساخت این دستگاه را دارند و این دستگاه تکنولوژی بسیار خاصی دارد و دایره‌‌‌ای به قطر ۵.۵ متر را حفر می‌‌‌کند و ورود این دستگاه به پروژه‌‌‌های ایران اعتماد به نفس متخصصان در اجرای پروژه‌‌‌ها را افزایش می‌‌‌دهد.

وی درباره اینکه ایران از چه کشوری این دستگاه را خریداری کرده، اظهار کرد: قرارگاه سفارش ساخت دستگاه تی.بی.ان را به چینی‌‌‌ها داد، اما امروز متخصصان قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) دانش طراحی این دستگاه را دارند و این دستگاه را بر اساس بوم کشور ساختند و به‌‌‌طوری که در هرزمینی دستگاه متناسب با همان بستر تجهیز می‌‌‌کنند و در حال حاضر در قرارگاه ١٣ دستگاه تی.بی.ان موجود است.

برگزاری اردوی راهیان پیشرفت رسانه‌‌‌ای هلدینگ تخصصی نیرو

اردوی راهیان پیشرفت هلدینگ تخصصی نیرو با حضور مهندس محمد رستمی مدیرعامل هلدینگ تخصصی نیرو و جمعی از اصحاب رسانه برگزار شد. فعالان رسانه در این اردو با حضور در پروژه انتقال آب دشت لار به تهران از نزدیک در جریان حفاری و روند پیشرفت خط انتقال آب از دشت لار به تهران قرار گرفتند.

علی ذنوبی، مدیرعامل موسسه فاطر قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) در جریان برگزاری این اردو به تبیین ابعاد، بزرگی و شاخصه‌‌‌های خط انتقال آب لار به تهران و تشریح روند پیشرفت این پروژه پرداخت.

اصحاب رسانه در ادامه ضمن بازدید میدانی از روند اجرای این پروژه سوالات خودشان را در این حوزه مطرح و پاسخشان را از سوی مدیرعامل موسسه فاطر قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) دریافت کرده و همچنین با مدیران و کارگران این پروژه از نزدیک به گفتمان پرداختند.