وضعیت شرکت‌های PSP در گزارش شاپرک بررسی شد
شاگردان ممتاز پرداخت الکترونیک
PSPها چه شرکت‌هایی هستند
به زبان ساده می‌توان گفت که PSP به معنای ارائه خدمات پرداخت الکترونیک است. این عبارت به شرکت‌هایی اطلاق می‌شود که از روش‌ها و خدمات جدید برای آسان‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر کردن فرآیند خدمات پرداخت و بانکداری الکترونیک استفاده می‌کنند. شرکت‌های PSP شرکت‌های بزرگی در حوزه پولی و مالی کشور هستند که به عنوان واسطه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای بین بانک‌ها و مشتریان تجاری ایفای نقش می‌کنند؛ در واقع وظیفه اصلی آنها پیاده‌سازی خدمات بانکی برای عموم مردم است. در حال حاضر تعداد شرکت‌های PSP در کشور ما 12 عدد است که دارای نام‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلفی هستند. تشکیل این شرکت‌ها در ایران مربوط به سال 1383 است.
در این سال به همه بانک‌های معتبر در کشور دستور داده شد تا با شرکت‌های PSP قرارداد همکاری منعقد کرده و خدمات پرداخت خود را که شامل خدمات دستگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های پرداخت مانند دستگاه پوز، درگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های پرداخت اینترنتی، اپلیکیشن‌‌‌‌‌‌‌‌‌های پرداخت و... می‌شود از طریق شرکت‌های مذکور به مشتریان ارائه کنند. این شرکت‌ها با دارنده کارت‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بانکی در ارتباط نبوده و با پذیرنده کارت‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها که بانک هستند در ارتباطند. این فرم از واسطه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گری شرکت‌های PSP موجب شده است تا مشتریان برای خرید کالا و خدمات موردنیاز خود به جای استفاده از اسکناس از خدمات پرداخت الکترونیکی بهره‌‌‌‌‌‌‌‌‌مند شده و تجربه پرداخت راحتی داشته باشند. نکته قابل‌‌‌توجه آن است که شاپرک به عنوان شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت، واسطه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در میان بانک‌ها و شرکت‌ها است. این ارتباط است که موجب شده تا یک نظام هوشمند و شفاف برای پرداخت‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کشور ایجاد شود.
سهم مبلغی PSPها از بازار تراکنشهای کارتی
در شاخص سهم مبلغی شرکت «به پرداخت ملت» با اختصاص سهم 94/ 20 درصدی از مبلغ تراکنشها، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است. در این ماه اختلاف دومین شرکت بازار با این شرکت حدود 2واحد درصد است. سهم مبلغی شرکت «پرداخت الکترونیک سامان» 72/ 18درصد است. رتبه سوم بازار از نظر مبلغ مربوط به «پرداخت الکترونیک سداد» با سهم 36/ 11درصد است و در رتبه‌‌‌های چهارم و پنجم به ترتیب «تجارت الکترونیک پارسیان» با سهم 84/ 10درصد و «پرداخت الکترونیک پاسارگاد» با سهم 51/ 10 درصدی قرار دارند. در میان 12 شرکت PSP مقایسه شده پایین‌‌‌ترین سهم مبلغی از کل تراکنشهای بازار خدمات پرداخت الکترونیک کارتی، مربوط به شرکت الکترونیک کارت دماوند (سهم 26/ 0 درصدی) است.
سهم PSPها از بازار ابزارهای پذیرش
شاخص سهم شرکت‌های PSP از بازار تراکنشهای هر یک از ابزارهای پذیرش، سبب شناخت حوزه فعالیت و نحوه سرمایه‌گذاری هر یک از شرکت‌های PSP در ابزارهای پذیرش می‌شود. بر اساس بررسی این شاخص، در مرداد ماه سال‌جاری همچنان شرکت «به پرداخت ملت» با پوشش 82/ 18 درصدی از مبالغ بازار کارت‌خوان فروشگاهی، بالاترین سهم را در اختیار خود دارد. همچنین این شرکت در این ماه از مبالغ ابزار پذیرش اینترنتی و موبایلی نیز به ترتیب با پوشش 53/ 30 و 98/ 44 درصدی دارای بالاترین سهم است.
بیشترین اختلاف بین سهم مبلغی تراکنشهای ابزار پذیرش کارت‌خوان فروشگاهی نسبت به ماه گذشته با کاهش 28/ 0 درصدی به شرکت «پرداخت الکترونیک پاسارگاد» تعلق دارد. همچنین شرکت «پرداخت الکترونیک سداد» در ابزار پذیرش اینترنتی با کاهش 78/ 1 درصدی، بالاترین تفاضل را نشان می‌دهد. همچنین شرکت «تجارت الکترونیک پارسیان» با 7/ 0درصد افزایش دارای بیشترین اختلاف سهم در مبلغ تراکنشهای ابزار پذیرش موبایلی است. نتایج بررسی‌‌‌های این بخش حاکی از آن است که در ماه جاری عملکرد شرکت‌های«الکترونیک کارت دماوند» و «فراپردازان آروند امید» به‌‌‌گونه‌‌‌ای بوده که کمترین مبلغ و تعداد تراکنشهای ابزارهای پذیرش مختلف را به خود اختصاص داده‌‌‌اند.
«به پرداخت ملت» بالاترین سهم از بازار سرویسهای پرداخت
بررسی سهم مبلغی تراکنشهای هریک از شرکت‌های PSP از بازار سرویسهای شبکه الکترونیکی پرداخت کارت نشان می‌دهد که در مرداد ماه شرکت «به پرداخت ملت» با پوشش 04/ 21 درصدی از بازار تراکنشهای خرید، بالاترین دارنده سهم مبلغی تراکنشهای مذکور محسوب می‌شود. همچنین شرکت «فن آوا کارت» در تراکنشهای پرداخت قبض و خرید شارژ مرداد با سهم مبلغی 39/ 17 درصدی بیشترین سهم مبلغی این نوع از تراکنشها را به خود اختصاص داده است.
مقایسه سهم شرکت‌های PSP از مبلغ تراکنشها به ازای هر سرویس در دو ماه تیر و مرداد، نشان‌دهنده آن است که بیشترین اختلاف بین سهم مبلغی تراکنشهای خرید در تیر ماه و مرداد ماه مربوط به شرکت «پرداخت الکترونیک سداد» با رقم 42/ 0درصد کاهش است. این شاخص در تراکنشهای پرداخت قبض و خرید شارژ نیز با کاهش 28/ 1 درصدی، در شرکت «پرداخت الکترونیک سپهر» مشاهده می‌شود. همچنین بررسی سهم شرکت‌های PSP از مبلغ تراکنشهای سرویسهای مختلف در مرداد نشان می‌دهد که دو شرکت «الکترونیک کارت دماوند» و «فراپردازان آروند امید» کمترین سهم تعدادی و مبلغی تراکنشها را در بین شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پرداخت داشته و سهم آنها از بازار کلیه سرویسهای خدمات کارت ناچیز است.
عملکرد در تعداد خطاهای تراکنش
بررسی سهم خطای پذیرندگی از کل تراکنشهای هر شرکت PSP نشان می‌دهد در مرداد ماه شرکت «فراپردازان آروند امید» با رقمی برابر 012/ 0 درصد، بهترین عملکرد را داشته است. در مقابل شرکت «پرداخت الکترونیک سامان» با ثبت رقم 266/ 0درصد بالاترین عدد را در نسبت خطاهای پذیرندگی به مجموع تراکنشها را در میان سایر شرکت‌ها به خود اختصاص داده است. در مرداد ماه سال‌جاری عملکرد بیشتر شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پرداخت به‌ویژه شرکت «پرداخت الکترونیک سامان» به گونه‌ای بوده که سبب افزایش 66/ 30 درصدی در خطای پذیرندگی شبکه شده است. در مقایسه ماهانه عملکرد این شرکت‌ها این نکته مشخص است که بیشترین کاهش در نسبت خطای پردازندگی به کل تراکنشها (عملکرد مثبت)، با رقمی برابر با 021/ 0درصد در شرکت «الکترونیک کارت دماوند» رخ داده است. همچنین شرکت «آسان پرداخت پرشین» با رقم 123/ 0درصد افزایش، بیشترین رشد را نسبت به سایر شرکت‌ها در این شاخص تجربه کرده است.
عملکرد PSPها در بازار ابزارهای پذیرش
در مرداد ماه شرکت «پرداخت الکترونیک پاسارگاد» با کسب سهم بازار 09/ 19 درصدی به عنوان دارنده بالاترین تعداد کارتخوانهای فروشگاهی فعال سیستمی محسوب می‌شود. شرکت«تجارت الکترونیک پارسیان» نیز با سهم بازار 57/ 59درصد همچنان از بیشترین تعداد ابزار پذیرش اینترنتی فعال پشتیبانی می‌کند. لازم به توضیح است که برخی شرکت‌ها با بازتعریف بعضی از کارتخوانهای فروشگاهی خود به عنوان ابزار پذیرش اینترنتی، سعی در تسهیل انجام خدمات پرداخت کارت از طریق نرم‌افزار موبایلی خود و بر بستر اینترنت می‌‌‌نمایند. ابزارهای پذیرش فوق این امکان را برای مشتریان فراهم می‌کند تا با استفاده از نرم‌افزار این شرکت‌ها روی موبایل، اقدام به دریافت QRCode پذیرنده کرده و به آسانی پرداخت بدون کارت خود را با وارد کردن اطلاعات رمز دوم و CVV2 انجام دهند. در بازار ابزار پذیرش موبایلی شرکت «به پرداخت ملت» همچنان بخش عظیمی از سهم بازار ابزارهای موبایلی فعال سیستمی را با رقمی معادل با 37/ 95درصد در اختیار دارد.
در سهم تعدادی کارتخوانهای فروشگاهی، در شرکت «پرداخت نوین آرین» با 28/ 0درصد افزایش نسبت به تیر ماه امسال، بیشترین اختلاف رخ داده است. در ابزار پذیرش اینترنتی بالاترین تغییر سهم در شرکت «آسان پرداخت پرشین» با افزایش 41/ 0 درصدی مشاهده می‌شود. در سهم ابزارهای پذیرش موبایلی شرکت «آسان پرداخت پرشین» با کاهش 01/ 0 درصدی دارای بیشترین اختلاف نسبت به تیر ماه است.
سهم هر یک از شرکت‌های PSP از تعداد کارتخوانهای فروشگاهی، ابزار پذیرش اینترنتی و موبایلی تراکنش‌‌‌دار در دو ماه متوالی تیر و مرداد نشان می‌دهد که شرکت «پرداخت الکترونیک پاسارگاد» در ابزار کارت‌خوان فروشگاهی تراکنش‌‌‌دار با کسب 82/ 19درصد بالاترین سهم را در اختیار دارد. در این ماه شرکت «پرداخت الکترونیک سامان» با کسب سهم 71/ 22 درصدی بیشترین سهم در ابزارهای تراکنش‌‌‌دار اینترنتی را به خود اختصاص داده است. همچنین شرکت«پرداخت الکترونیک سامان» با 5/ 59درصد بیشترین سهم بازار ابزارهای پذیرش تراکنش‌‌‌دار موبایلی را نیز در اختیار دارد.
