هفته گذشته در جریان برگزاری هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی قطعات و مجموعه‌های خودرو در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران، شهروندان و بازدیدکنندگان نمایشگاه بار دیگر با گره ترافیکی (ناشی از برگزاری نمایشگاه در دل پایتخت) مواجه شدند و چهار روز پر ترافیک را در مسیرهای منتهی به نمایشگاه پشت سر گذاشتند.

این اولین بار نیست که برگزاری نمایشگاه در دل پایتخت و در محل نمایشگاه بین‌المللی، هم بازدیدکنندگان و هم دیگر شهروندان را به دردسر می‌اندازد و آنها را ده‌ها دقیقه و حتی چند ساعت در ترافیک معطل می‌کند. طبعا در صورتی که فکری به حال این مساله نشود، این چالش ترافیکی همچنان و با برگزاری هر نمایشگاه دیگری کم و بیش تکرار خواهد شد. تازه نمایشگاه هفته گذشته، به قطعات خودرو (رویداد کاملا تخصصی) مربوط می‌شد و این حجم از ترافیک را آفرید و طبعا اگر نمایشگاه‌های عمومی‌تری مانند گل و گیاه، لوازم خانگی و به‌ویژه خودرو در این محل برگزار شود، گره ترافیکی حاصل از آن محکم‌تر و کورتر خواهد شد.

متولی صنعت، معدن و تجارت، نهاد مستقیم برنامه‌‌‌ریزی نمایشگاه‌‌‌های بین‌المللی در تهران است که در دولت‌‌‌های قبل، براساس توافق با شهرداری تهران، موظف شده بود «مکان برپایی نمایشگاه‌‌‌ها را به شهرآفتاب منتقل کند»؛ مکانی خارج از مرکز پایتخت که برگزاری آن، خللی در ترددهای شهروندان ایجاد نمی‌‌‌کند.

شهرداری نیز به عنوان نهاد غیرمستقیم مرتبط با این موضوع، ماموریت بدیهی داشت برای «تسهیل برگزاری نمایشگاه در شهر آفتاب، جذاب‌‌‌سازی آن منطقه و از همه مهم‌تر، برقراری شبکه حمل‌ونقل سریع و ارزان و کارآمد».

به نظر می‌رسد هر دو ماموریت آن‌طور که باید پیش نرفته است که همچنان شاهد «ترافیک‌‌‌سازی در بزرگراه چمران» و بعضا در اطراف مصلای تهران هستیم.

این چالش از مدت‌ها پیش وجود داشته و با وجود تصمیماتی که برای حل آن گرفته شد - از جمله ایجاد نمایشگاه شهرآفتاب- کماکان برگزاری هر رویداد و گردهمایی در محل نمایشگاه‌های پایتخت، مساوی است با بار ترافیکی سنگین. این بار ترافیکی خود عوارض دیگری به دنبال دارد، از جمله افزایش مصرف سوخت و آلایندگی. تازه شهروندان باید شانس بیاورند که در این گره ترافیکی به خدمات درمانی مانند آمبولانس یا خدمات آتش‌نشانی نیاز پیدا نکنند، وگرنه مشخص نیست با وجود خیابان‌های نسبتا قفل اطراف نمایشگاه، چه دردسر و فاجعه‌ای انتظارشان را خواهد کشید. با توجه به این چالش‌ها، بهتر است تصمیم‌سازان از همین حالا به فکر نمایشگاه بعدی که قرار است در دل تهران برگزار شود، باشند و با در نظر گرفتن سیاستی منطقی و درست، تا حد امکان چالش ترافیک را در روزهای نمایشگاه کمرنگ کنند. به عنوان مثال، یکی از راهکارها که می‌تواند با همکاری پلیس راهور و شهرداری تهران به کار گرفته شود، محدود کردن ورود خودروهای شخصی به محل نمایشگاه و به‌کارگیری سیستم حمل‌ونقل عمومی مخصوص در روزهای برگزاری است. طبق این راهکار، شهرداری و راهور می‌توانند با کمک یکدیگر به تعداد خاص و محدودی از خودروها مجوز ورود به محل نمایشگاه (کل محوطه نمایشگاه نه فقط پارکینگ‌ها) را بدهند. با این راهکار، از تعداد خودروهای تک‌سرنشین کاسته می‌شود و نه تنها خیابان‌های منتهی به نمایشگاه با بار ترافیکی بسیار سنگین مواجه نخواهند شد، بلکه در محوطه نمایشگاه نیز به اصطلاح جای نفس کشیدن خواهد بود و تجربه‌های ترافیکی تکرار نمی‌شود.

البته در کنار ایجاد این محدودیت، حتما باید برای روزهای برگزاری نمایشگاه یک سیستم حمل‌ونقل عمومی ویژه اعم از اتوبوس، ون و تاکسی در ایستگاه‌های مختلف و پراکنده در نظر گرفت تا دسترسی شهروندان به نمایشگاه مختل نشود.

نکته دیگر اما به حمل‌ونقل درونی نمایشگاه مربوط می‌شود که در این سیستم از خودروهای برقی ساده استفاده می‌شود.

در جریان نمایشگاه قطعات هرچند این خودروها فعالیت می‌کردند، اما تردد آنها نسبتا بی‌نظم بود . به عنوان مثال مشخص نبود که هر خودرویی در کدام مسیر تردد می‌کند و این موضوع سبب سردرگمی بازدیدکنندگان شده بود. حداقل سلیقه در به‌کارگیری این خودروها می‌تواند این باشد که روی هر کدام، مسیر و مبدأ و مقصد تردد آن مشخص باشد تا دسترسی شهروندان به این خودروها در محوطه نمایشگاه تسهیل شود.