رخنه کارگران فاقد تخصص مهاجر در تولید مسکن
عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی ضمن بیان مطلب فوق اظهار کرد: ساخت مسکن با کیفیت و با عمر مفید بالا در گرو رعایت مولفههای مختلفی است و فاکتورهایی نظیر نیروی انسانی مجرب، روشهای ساخت فنی و تخصصی و نیز بهکارگیری مصالح ساختمانی استاندارد هر کدام نقشی تعیینکننده در افزایش ضریب کیفیت و استانداردسازی ساختمانها دارند.
محمود فاطمیعقدا با تاکید بر اینکه ساختوساز دارای زنجیره به هم متصلی است که اگر یک یا چند حلقه از این زنجیره به کار گرفته نشود نمیتوانیم به ایدهآلهای موردنظر در زمینه ایمنی و کیفیت ساختمانها دست پیدا کنیم اذعان کرد: به عنوان مثال اگر در فرآیند اجرای ساختمان از تیمهای مهندسان محاسب و طراح مجرب و همچنین تیم اجرایی متخصص استفاده کنیم اما مصالح بهکار رفته در فرآیند ساخت با کیفیت و استاندارد نباشند، نباید انتظار داشته باشیم که ساختمانی که ساخته میشود ساختمانی خوب و باکیفیت باشد.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: البته ممکن است این نوع ساختمانها که با مصالح بیکیفیت ساخته میشوند از لحاظ نمای ظاهری بسیار هم عالی و دارای طراحی خوبی باشند، اما این نوع ساختمانها در اثر بارهای جانبی بهخصوص در زمان بروز زلزله، ضعفهای خود را نشان خواهند داد و با آوار شدن بر روی ساکنان، خسارتهای مالی و جانی جبرانناپذیری را ایجاد خواهند کرد.
عقدا با انتقاد از درس نگرفتن از زلزلههای پیاپی برای تولید مسکن ایمن اظهار کرد: گرفتاری صنعت ساختمان ما این است که به رغم گذشت چند دهه از زلزلههای مرگباری نظیر رودبار، منجیل، بم، لرستان، ورزقان و... متاسفانه از این زلزلهها درس عبرت نگرفتهایم.
وی تاکید کرد: به صراحت میگویم بهرغم اینکه مراکز دانشگاهی ما در زمینه آموزش دانشجویان و تربیت متخصصان کارآمد هستند و از سوی دیگر سایر مراکز پژوهشی نظیر مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در حوزه تحقیقات، تدوین ضوابط و مقررات، آییننامهها، دستورالعملهای اجرایی، مقررات ملی و... اقدامات ارزندهای انجام دادهاند، ولی ما در زمینه تولید ساختمانهای استاندارد و با عمر مفید و کیفیت مطلوب دچار ضعف و مشکل هستیم، یعنی بهرغم اینکه در حوزه مسکن در زمینه تحقیقات و پژوهش هیچ کمبود و مشکلی نداریم اما در حوزه اجرا به شدت ضعیف هستیم.
وی یکی از عواملی که سبب تولید ساختمانهای غیراستاندارد و ناایمن شده است را در بهکارگیری کارگران مهاجر (افاغنه) که وارد فرآیند اجرایی کار شدهاند ارزیابی و اظهار کرد: پیش از این کارگران افغان صرفا به عنوان کارگر صرف در چرخه ساخت مسکن فعالیت میکردند اما امروز شاهد آن هستیم که آنها از کارگر ساده به پیمانکار ساختمان تبدیل شدهاند در حالی که نه علم و نه تجربه این کار را دارند.
این استاد دانشگاه دلیل این اتفاق را در کمبود منابع انسانی ماهر و متخصص در حوزه ساختوساز دانست و گفت: کمبود نیروی انسانی سبب شده است که این عده عنان ساختوساز را در تولید مسکن به دست بگیرند و به عنوان مثال اگر آنها تا پیش از این صرفا مصالح ساختمانی را جابهجا میکردند یا کارهای ابتدایی در کارگاههای ساختمانی انجام میدادند، امروز وارد کار اجرا شدهاند که این خطر بسیار بزرگی برای صنعت ساختمان و زنگ خطری برای این صنعت است.
وی تاکید کرد: این کارگران فاقد تخصص از مرحله جابهجایی مصالح به جوشکار، آرماتوربند، سقفزن و.. ارتقا پیدا کردهاند و این مساله به شدت خطرناک است
عقدا تاکید کرد: این دغدغه شاید در پنج سال گذشته وجود نداشت، شاید در سالهای گذشته دغدغه فعالیت کارگران فصلی در عرصه تولید مسکن را داشتیم اما امروز باید از بابت فعالیت مجریان فصلی، آرماتوربندهای فصلی، جوشکاران فصلی و... در صنعت ساختمان دغدغه داشته باشیم. این عده که فاقد تخصص و دانش فنی مربوط به حوزه ساختوساز هستند زمینه تولید واحدهای مسکونی فاقد کیفیت و ناایمن و با عمر مفید کم را که سبب هدررفت منابع ملی در کشورمان میشود فراهم میکنند.
وی افزود: افزون بر این به دلیل افزایش سرسامآور قیمت مصالح ساختمانی، برخی از سرمایهگذاران برای کاهش هزینههای تولید از مصالح بیکیفیت که قیمت پایینتری نسبت به مصالح استاندارد دارند استفاده میکنند که البته ریشه این امر به دلیل نبود نظارتهای لازم است و این امر نیز خود زمینهساز تولید مسکن ناایمن است.
عقدا تاکید کرد: تنها راه برونرفت از این وضع نابسامان و خطرناک، رفتن به سمت صنعتیسازی است که از نظر اقتصادی ساختوسازها را توجیه کند و با تولید انبوه و صنعتی، ما شاهد کاهش هزینههای سربار باشیم و بتوانیم قیمت تمامشده را تا حدی مدیریت کنیم.
وی ادامه داد: در همین حال در قالب روش صنعتیسازی امکان کنترل کیفی تولیدات کارخانهای در حین تولید ایجاد خواهد شد و بنابراین عوامل غیرمتخصص نمیتوانند در اجرای ساختمان دخیل باشند، چرا که افراد برای نظارت کیفی باید تحصیلکرده و دارای مهارت و دانش باشند.
عقدا تاکید کرد: بنابراین میتوان گفت صنعتیسازی مسکن سبب میشود که مداخله نیروهای ناوارد و ناکارآمد، در حوزه ساختوساز از تولید تا اجرا کاهش پیدا کند که همین مساله خود نقش بسیار مهمی در افزایش ایمنسازی و افزایش طول عمر مفید ساختمانهای ما ایفا خواهد کرد.
عقدا همچنین صنعتیسازی در واحدهای پرریسک و بلندمرتبه را ضروریتر ارزیابی کرد و افزود: در ساختوسازهای بلندمرتبه به دلیل بالا بودن دامنه ریسک، ساخت مسکن به روش صنعتی ضروریتر است. اما به طور کلی برای محدود کردن شیوه سنتی و دستی و اجتناب از تبعات جانی و مالی ناشی از این شیوه از ساخت باید به سمت صنعتیسازی مسکن حرکت کنیم.