شرایط تکثیر «خیابان غذا» در پایتخت تشریح شد
بازار «ون‌کافه»ها علیه رستوران‌ها؟
شاید در اغلب شهرهای ایرانی بدون اینکه نامش را خیابان غذا بنامیم، مکان‌‌هایی وجود دارند که فروشنده‌های مواد غذایی دور هم جمع می‌شوند و بساط خود را راه می‌‌اندازند همچون خیابان لشکرآباد در اهواز که به فلافل‌‌هایش شهرت دارد. اما نخستین خیابانی که در ایران به‌طور رسمی با نام یک خیابان غذا افتتاح شده، خیابان سی‌تیر آن‌‌هم در قلب تهران بزرگ است. خیابان سی تیر به دلیل داشتن آثار میراثی فراوان در تهران شهرت داشت اما با تبدیل آن به خیابان غذا یا همان استریت فود، شهرتش فراگیرتر شد و بعد از مدتی با استقبال چشم‌‌گیر شهروندان از این مدل رستوران‌گردی در خیابان غذا، شهرداری تهران به فکر آن افتاد که از این مدل خیابانهای غذا در اقصی نقاط تهران ایجاد کند تا همه شهروندان بتوانند به آن دسترسی پیدا کنند.
مدتی بعد سعی شد در برخی خیابانهای تهران، با استقرار رستورانهای سیار و ون‌کافه‌ها، تجربه موفق خیابان غذا در سی‌تیر تکرار شود که چندان موفقیت‌آمیز نبود و تجربه موفق سی تیر با باب همایون تکرار نشد و حالا تقریبا در هر فضایی که امکان استقرار باشد تعداد کمی ون‌کافه یا رستوران سیار مشاهده می‌کنیم، هرچند شهرداری برای ساماندهی ون‌کافه و خیابانهای غذا در تهران برنامه‌های مفصلی دارد. سعید بیگی، مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران درباره تاریخچه خیابان غذا در تهران گفت: برای نخستین‌بار خیابان غذا در خیابان سی تیر منطقه ۱۲ با هدف احیای معابر تهران قدیم ایجاد شد که با راه‌‌اندازی این خیابان غذا، زمینه جمع شدن خانواده‌ها درکنار هم مهیا و همزمان اشتغال‌زایی و درآمدزایی برای قشری از مردم فراهم شد؛ همچنین بافت‌های بی‌دفاع شهری که تردد کمی داشتند، احیا شد؛ لذا با این نگاه خیابانهای غذا فعالیت خود را آغاز کردند.
وی با بیان اینکه ملاحظه جدی درباره توسعه این خیابانها وجود دارد گفت: از سوی دیگر ما این ملاحظه را داریم که اجازه ندهیم این خیابانهای غذا بیش از اندازه توسعه پیدا کنند، چراکه توسعه بیش از حد این معابر بر کسب و کار مغازه‌داران، اغذیه‌فروشان و رستوران‌ها تاثیر گذاشته و ما مراقب هستیم که با فعالیت خیابانهای غذا، کار آنها مختل نشود؛ لذا برای جانمایی این خیابانها در هماهنگی کامل با اتاق اصناف و اتحادیه‌های مربوطه تاکنون عمل کرده و ارتباطمان ادامه خواهد داشت.
بیگی با اشاره به نحوه و سازو‌کار صدور مجوز «ون‌کافه‌ها» و «خیابان غذا» گفت: اگر طرحی مبنی بر ایجاد یک خیابان غذا به شهرداری ارائه شود، این طرح در اختیار شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران قرار می‌گیرد و در صورت همخوانی با شرایط موجود و اطمینان از عدم ایجاد مزاحمت این طرح برای کسبه و ساکنان این منطقه، موضوع با حفظ مالکیت حقوقی طرح، به فراخوان گذاشته می‌شود؛ مدل دیگر این است که با توجه به برنامه‌ریزی‌های مدیریت شهری، تصمیم بر احیای یک خیابان گرفته می‌شود، لذا در چنین مواردی با آماده شدن طرح، موضوع طی دو مرحله به مزایده گذاشته می‌شود که اگر فرد حقیقی یا حقوقی در این مزایده برنده شود، می‌تواند مجری اجرای طرح خیابان غذا در خیابان مورد نظر باشد.
به گفته مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران در حال حاضر برنامه‌ریزی برای ایجاد حداقل ۷ خیابان غذا در تهران در دست اجرا است و در حال بررسی‌های تکمیلی در این بخش هستیم، اما به دلیل عدم تکمیل بررسی‌ها از بیان نام خیابانها معذور هستیم. وی با بیان اینکه در بخشی از خیابان غذا، علاوه بر رستورانهای سیار ماشینی، ون کافه‌ها نیز مستقر هستند و این در حالی است که صدور مجوز برای آنها آسان‌تر از رستوران است، ادامه داد: درباره «ون‌کافه‌ها» که بخشی از «مشاغل سیار موتوری» هستند، هیچ محدودیتی وجود ندارد و متقاضیان با مراجعه به شهرداری، مجوز سه‌ماهه اخذ می‌کنند؛ البته در حال حاضر مجوز فعالیت «مشاغل سیار موتوری» تنها به اشخاص حقیقی داده می‌شود و به ازای هر کد ملی یک مجوز «مشاغل سیار موتوری» صادر می‌شود که البته باید منطقه محل فعالیت، فعالیت «مشاغل سیار موتوری» را مشخص کند و در صورت موافقت شهرداری منطقه، مجوز لازم صادر می‌شود.
مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران اضافه کرد: درباره «مشاغل سیار موتوری» فقط مجوز استقرار می‌دهیم و مسائل مربوط به زمان فعالیت، بهداشت، شرایط فعالیت و... به عهده مراجع ذی‌ربط همچون اماکن و بهداشت است. وی با تاکید بر اینکه این شرکت، تعرفه‌های صدور مجوز را براساس مصوبه شورا اخذ می‌کند، تاکید کرد: شهرداری تهران تنها مجوز فعالیت را براساس اعلام نیاز منطقه صادر می‌کند و نظارت بر تخلفات بر عهده صنف مربوطه و پیگیری وضعیت بهداشتی آنها بر عهده اداره بهداشت است. بیگی گفت: تعداد کلی «ون‌کافه‌ها»ی دارای مجوز در تهران کمتر از ۵۰ عدد است و متاسفانه بسیاری از «ون‌کافه‌ها»یی که در سطح شهر وجود دارند، فاقد مجوز از شهرداری هستند و باید جمع‌آوری شوند؛ لذا هم شهرداری و هم پلیس راهنمایی و رانندگی در این بخش، دارای وظایفی هستند؛ البته سیاست فعلی ما در این بخش، ترغیبی است تا صاحبان این مشاغل هرچه سریع‌تر برای اخذ مجوزهای لازم اقدام کنند ولی پس از پایان این مهلت، قطعا نسبت به جمع‌آوری آنها اقدام خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه این موضوعات تنها بخش کوچکی از حوزه مربوط به شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران است، گفت: کار اصلی ما اجرای کامل بند ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها است که بر اساس آن باید از ایجاد مشاغل مزاحم در شهر جلوگیری کنیم. مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران ادامه داد: درحال حاضر بیش از ۲۰ رسته شغلی که مزاحمت‌های محیط زیستی، صوتی، ترافیکی و...ایجاد می‌کنند شناسایی شده و باید از شهر خارج شوند؛ به عنوان مثال طبق قانون صنف سنگ‌فروشان باید از شهر خارج شوند؛ یا صنف صافکاری‌ها که با مزاحمت‌های صوتی مشکلاتی را برای شهروندان ایجاد می‌کنند، باید ساماندهی شوند. یا چوب‌فروشانی که طی چند سال اخیر از پل چوبی به منطقه خاوران منتقل شدند.
