ظرفیت‌‌های تجاری دومین قاره بزرگ جهان در مرکز خراسان رضوی معرفی شد
فرصت آفریقایی برای دانشبنیانهای مشهد
سید‌محمد‌صادق قنادزاده که در نشست معرفی فرصتهای تجاری آفریقا در محل شرکت صنایع پیشرفته رضوی (در مشهد) صحبت می‌کرد، اضافه کرد: در حال حاضر قاره آفریقا بیشترین ذخایر استحصال نشده معدنی دنیا را در اختیار دارد. همچنین برخی از بزرگ‌ترین معادن دنیا در این قاره قرار دارد. از این رو می‌توان پیش‌بینی کرد آینده تامین منابع معدنی در این قاره نهفته است.
مدیرکل آفریقای سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به حجم کنونی تجارت ایران با قاره سیاه عنوان کرد: حجم تجارت ایران با کشورهای این قاره طی سال گذشته ۲/ ۱ میلیارد دلار و طی ۶ ماه نخست امسال یک میلیارد دلار بوده است. این رقم حاکی از رشد مطلوب مبادلات تجاری بین آفریقا و ایران است. براساس آمار، از ۲/ ۱ میلیارد دلار تجارت مزبور در سال گذشته ۵۰۰ هزار دلار آن سهم خراسان رضوی بوده است.
قنادزاده با بیان اینکه کشور ما در زمینه مبادلات تجاری با قاره آفریقا بسیار عقب است، یادآور شد: صادرات کشور ما به آفریقا طی سال‌های اخیر بیش از ۴۰ درصد رشد ارزشی و ۲۰ درصد رشد وزنی داشته است.
وی از اطلاع ناکافی در روش تجارت با آفریقا به عنوان یکی دیگر از ضعف‌‌های کشورمان در برقراری روابط تجاری با این قاره نام برد و گفت: در حال حاضر روش‌های تجارت با کشورهای خاورمیانه را آموخته‌ایم اما این موضوع در قاره سیاه هنوز ناشناخته است. یکی از روش‌های مرسوم برای توسعه تجارت با قاره مزبور این است که بررسی کنیم کشورهای دیگر در این قاره چه کرده‌اند. این روزها چین سردمدار تجارت با آفریقاست و بعد از آن هند و ترکیه قرار دارند. قنادزاده یکی از روش‌های تجارت با آفریقاییها را استفاده از شیوه‌های تهاتر دانست و اظهار کرد: آفریقا ثروتمندترین قاره و درعین حال فقیرترین در دنیاست. در حقیقت آفریقاییها پول زیادی ندارند و این موضوع به معنای این است که روش‌های تهاتری در این قاره شیوه بسیار مناسبی برای همکاری‌‌های تجاری است. وی با اشاره به توازن نسبی میان صادرات و واردات کشورمان با قاره آفریقا عنوان کرد: این موضوع نشان می‌دهد آفریقا مهد تامین مواد اولیه از یک سو و بازار کالاهای مصرفی از سوی دیگر است. بر همین اساس لازم است روی این مدل‌ها بیشتر کار شود. هدف سازمان توسعه تجارت نیز افزایش حجم مبادلات بر پایه تهاتر است.
قنادزاده با اشاره به صدور خدمات فنی- مهندسی به عنوان یکی دیگر از روش‌های همکاری تجاری با قاره آفریقا، خاطرنشان کرد: در سند موسوم به ۲۰۶۳ قاره آفریقا که یک سند بالادستی به حساب می‌آید، بنا بر این شده که همه کشورهای این قاره تا سال ۲۰۳۰ تحت لوای یک پرچم واحد مانند آنچه در اتحادیه اروپا مشاهده می‌کنیم، فعالیت کنند. بر این اساس این کشورها چهار اقدام اصلی را مد نظر خویش قرار داده‌اند که سه مورد آن مربوط به توسعه زیرساخت‌هاست و در این سه بخش چندین هزار میلیارد دلار پروژه تعریف شده است.
وی اضافه کرد: یکی از این پروژه‌ها، تولیدات درون‌سرزمینی است که این تولیدات از یکسری معافیت‌ها برخوردار خواهد شد. از همین رو، چنین موضوعی باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. در واقع، این یک بازار ۵/ ۲ میلیارد دلاری است که بناست از تولیدات داخلی قاره آفریقا حمایت کند. بر همین اساس صدور خدمات فنی- مهندسی یکی از اولویت‌های سازمان توسعه تجارت است.
عدم آگاهی از فرصتهای تجاری آفریقا
مدیرعامل شرکت صنایع پیشرفته رضوی هم در این نشست گفت: با وجود فرصتهای ارزشمند تجاری در کشورهای دیگر، گاه بهره‌‌مندی لازم از آنها توسط شرکت‌‌ها و تولیدکنندگان کشور ما صورت نمی‌گیرد؛ این موضوع از عدم آگاهی شرکت‌‌ها نسبت به وجود چنین فرصت‌‌هایی نشات می‌گیرد.
مجتبی بهنام‌تقدسی افزود: شرکت‌‌های دانش‌‌بنیان غالبا از وجود چنین فرصت‌‌هایی بی‌اطلاع هستند یا برای ورود به آن، ترس دارند یا اصلا راه ورود به آن و صادرات محصولات خود به آفریقا را نمی‌‌دانند.
بهنام تقدسی اضافه کرد: از این رو، ایجاد فرصت برای معرفی این ظرفیت‌‌ها و آشنایی دقیق‌‌تر و نزدیک‌‌تر با فضای تجاری آفریقا به عنوان یکی از پتانسیل‌‌های این حوزه ضروری و کارآمد است. لذا این نشست برای افزایش سهم محصولات دانش‌‌بنیان خراسان رضوی از بازارهای خارجی و در راستای «توسعه بازار» که یکی از مسوولیت‌های هشت‌گانه تعریف‌شده توسط معاونت علمی و فناوری در حوزه تجاری‌‌سازی است، برگزار شد.
تقدسی اضافه کرد: هم‌‌اکنون نیز روابط تجاری بین ایران و آفریقا برقرار است به‌طوری‌که یکی از ۱۰۰ کشور دنیا که با قاره آفریقا تعامل داشته و در آن مشغول فعالیت هستند، کشور ما است اما با توجه به ظرفیت‌‌های موجود به ویژه در اکوسیستم دانش‌‌بنیانی کشور، این حجم از مراودات قابل پذیرش نیست و می‌توان به راحتی با بیان این فرصت‌‌ها و همچنین تامین زیرساخت‌‌های لازم آن را افزایش داد. در ادامه این نشست، رئیس انجمن شرکت‌‌های دانش‌‌بنیان خراسان رضوی با اشاره به فرصتهای موجود در بازار آفریقا گفت: با توجه به شرایط تحریمی که ایران در آن قرار دارد، بازار گسترده آفریقا، فرصت بسیار خوبی را برای شرکت‌‌ها و تولیدکنندگان ایرانی فراهم کرده است.
سید‌مهدی مدنی اضافه کرد: در حوزه صادرات، «آمادگی» مهم‌تر از فعل صادرات است، چراکه قبل از فعالیت صادراتی باید آمادگی آن در چارچوب شرکت ایجاد شود و تا زمانی که این ظرفیت در شرکت ایجاد نشود، صادرات به درستی اتفاق نمی‌‌افتد.
رئیس مرکز تجاری ایران در کنیا و رئیس صندوق توسعه صادرات محصولات دانش‌‌بنیان ضمن اشاره به وجود مرکز تجاری کنیا و معرفی خدمات آن به شرکت‌‌های ایرانی و کنیایی بیان کرد: بررسی و شناسایی نمایشگاه‌های معتبر و شرکت در آنها از دیگر اقداماتی است که توسط این مرکز تجاری در کنیا انجام می‌شود.
وی نقبی به خدمات صندوق توسعه صادرات محصولات دانش‌‌بنیان زد و گفت: تامین مالی در دو قالب ارائه تسهیلات مشخصا برای عملکرد و برنامه صادراتی به شرکت‌‌ها و مشارکت در صادرات آنها همانند قرارداد مضاربه صورت می‌گیرد. به گفته امانی، مراکز تجاری معاونت علمی در کشورهای دارای ظرفیت، ایجاد شده و به ارائه خدمات به شرکت‌‌های دانش‌‌بنیان می‌‌پردازد.
معرفی ظرفیت‌‌های صادراتی خراسان رضوی توسط دانش‌‌بنیان‌‌ها
در ادامه این نشست، نمایندگان شرکت‌‌های دانش‌‌بنیان خراسانی حاضر در جلسه، به معرفی شرکت خود و ظرفیت‌‌های آن پرداختند و محمد فلاح‌‌نژاد رئیس اداره شرق آفریقا در سازمان توسعه تجارت با بیان آمار صادرات و واردات ایران و آفریقا اضافه کرد: با وجود زیرساخت‌‌ها باز هم حجم صادرات از ایران به آفریقا قابل توجه نیست و در شرق آفریقا تنها به ۹ کشور صادرات داشتیم. در ۵ماه ابتدای سال ۱۴۰۱، تعداد اقلام صادراتی به آفریقا ۲۴۱ قلم و به ۳۴ کشور آفریقایی بود.
وی در ادامه از بین ظرفیت‌‌های مطرح شده توسط شرکت‌‌های دانش‌‌بنیان موارد مورد نیاز کشورهای آفریقایی را مطرح و راه‌های برقراری ارتباط و تشکیل زنجیره صادراتی را بیان کرد.
همچنین محمدعلی موسوی، رئیس مرکز تجاری جمهوری اسلامی ایران در اوگاندا با اشاره به گردش اقتصادی ۲ تریلیون دلاری قاره آفریقا گفت: حدود ۲/ ۱ تریلیون دلار از این میزان، مربوط به حوزه صادرات و واردات است و اگر بتوانیم تنها یک درصد از این حجم را در اختیار بگیریم، در حوزه تجارت به رشد خوبی دست می‌یابیم؛ لازم به ذکر است که محصولات مصرفی برای مردم در آفریقا بازار خوبی دارد.
