باید توجه داشت سرانه سانتی‌متری فضاهای فرهنگی در هرمزگان با احتساب فضای در اختیار «نهاد کتابخانه‌های عمومی»، «کانون‌های پرورش فکری کودکان و نوجوانان» و فضاهای فرهنگی «شهرداری بندرعباس» است که برای دستیابی به آمار واقعی فضاهای مخصوص فعالیت‌های فرهنگی و هنری باید آمار فضای کتابخانه‌ای را از سرانه فضای فرهنگی موجود در استان کسر کنیم که در نهایت سرانه هرمزگان از این هم کمتر می‌شود. اگرچه تصدی‌گری دولت در توسعه فضاهای فرهنگی و مدیریت آن دارای معایبی نیز هست، اما با توجه به فاصله بسیار زیاد سرانه هرمزگان با متوسط کشوری، این عقب‌ماندگی لازم است جبران شود تا مردم استان مثل بقیه استان‌ها بتوانند از زیرساخت‌های حداقلی بخش فرهنگ و هنر بهره‌‌مند شوند.

پروژه ملی فرهنگی در تصرف سارقان

ورای خانه‌های فرهنگ یا فرهنگسراهای روستایی هرمزگان که نزدیک به یک دهه است با پیشرفت فیزیکی بین ۱۰ تا ۹۰درصد به حال خود رها شده‌اند، یکی از پروژه‌های بزرگ فرهنگی و هنری در مرکز استان نیز در سایه بی‌توجهی‌ها به مأمنی برای سارقان بدل شده است. مجموعه «تالار مرکزی بندرعباس» که تفاهم‌‌نامه احداث آن در قالب موزه هنرهای معاصر، پردیس سینمایی و تالار مرکزی، بین وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی و استاندار وقت هرمزگان در سال ۱۳۸۲ به امضا رسید، از جمله این پروژه‌هاست که اکنون نزدیک به دو دهه بلاتکلیف مانده است.

این پروژه یک بار دیگر و در سفر رئیس‌جمهوری وقت به هرمزگان در سال ۸۶ مصوب می‌شود و زمین تخصیص‌یافته به این پروژه پس از سه‌‌بار جابه‌‌جایی در سال‌های ۸۳، ۸۵ و ۸۷، بالاخره در سال ۸۹ از سوی اداره کل مسکن و شهرسازی به مساحت سه هکتار تخصیص داده می‌شود. در سال ۹۰ نیز قرارداد پیمانکاری پروژه تالار مرکزی بندرعباس با زیربنای ۱۷هزار و ۵۰۰مترمربع و با اعتبار ۲۲میلیاردتومانی انعقاد می‌شود اما در سال ۹۴ به‌‌دلیل قرارگیری در حریم ۶۰متری دریا، پروژه متوقف می‌شود که در سال ۹۹ برای پیشگیری از هدر‌رفت بیت‌المال در ساخت این پروژه، با پیگیری استاندار سابق هرمزگان و مساعدت دستگاه قضایی، موانع قانونی اجرای پروژه تالار مرکزی رفع شد.

با توجه به اینکه پروژه تالار مرکزی بندرعباس یک پروژه ملی است، اعتبارات خوبی طی این سال‌ها می‌توانست جذب این پروژه شود اما گویا مشکل کنونی این تالار، صدور پروانه ساخت از سوی شهرداری بندرعباس است که پروسه‌‌ای یکساله را طی کرده است.

ضرورت توسعه فضاهای فرهنگی توسط شهرداری ها

کمبود زیرساخت‌ها در بخش‌های گوناگون فرهنگی و هنری، ضرورت سرمایه‌گذاری بخش عمومی غیردولتی مانند شهرداری‌ها را به عرصه ساخت‌وساز زیربناهای فرهنگی و هنــری یادآوری می‌کند؛ به جز شهرداری بندرعباس که سرمایه‌گذاری محدودی در این حوزه داشته است و می‌طلبد با توجه به گسترش روزافزون جمعیت و تعدد مناطق و نواحی تعریف‌شده، نسبت به گسترش فضاهای فرهنگی در محلات اقدامات مضاعف و موثرتری داشته باشد، می‌توان گفت که شهرداری‌های سایر مناطق استان هیچ نوع اقدام اثرگذاری در این حوزه انجام نداده‌اند. از سوی دیگر، متقاضیان بخش خصوصی که به‌طور عمده به دلیل پر‌هزینه بودن پروژه‌های فرهنگی و دوره نسبتا طولانی بازگشت سرمایه، به این حوزه ورود نمی‌کنند، نیازمند دریافت تسهیلات حمایتی و پشتیبانی ویژه دولت هستند؛ اما گویا معدود متقاضیان این بخش هم با چالش‌هایی روبه‌رو هستند. حسین کریمی رئیس انجمن هنرهای نمایشی هرمزگان که خود از متقاضیان راه‌اندازی یک پلاتو بوده است، از ساختار پیچیده و ماراتن سخت برای دریافت زمین با کاربری فرهنگی می‌گوید.

کریمی می‌گوید: واگذاری زمین رایگان برای فعالیت فرهنگی به‌‌خصوص برای فعالان این حوزه، آن هم در شرایطی که با فقر زیرساختی مواجه هستیم، تصمیمی عاقلانه است و امیدواریم روند واگذاری زمین به پروژه‌های فرهنگی بخش خصوصی شتاب بگیرد.

هر ۱۱۲۳نفر یک صندلی سینما

سینما دیگر بخش مهم حوزه فرهنگ و هنر محسوب می‌شود که می‌توان از آن برای عملیاتی کردن راهبردهای کلان ملی بهره برد؛ اما با وجود راه‌‌اندازی سینمای خلیج فارس حاجی‌آباد و بندرلنگه طی دو یا سه سال اخیر، این حوزه همچنان دچار کمبودهای فراوانی است که با ظرفیت یک‌‌هزار و ۵۶۷ صندلی موجود در سینماهای استان، می‌توان این‌گونه استنباط کرد که از هر یک هزار و ۱۲۳ نفر هرمزگانی تنها یک نفر می‌تواند بر صندلی سینما تکیه بزند. اکنون تنها چهار شهر بندرعباس، میناب، حاجی‌آباد و بندرلنگه سینما دارند و شهرستان‌های رودان، سیریک، بستک، جاسک، بشاگرد، پارسیان، بندرخمیر و ابوموسی از حیث بهره‌‌مندی از سینما محروم هستند. شهر میناب نیز اگرچه سینما دارد، اما هنوز عملیاتی نشده است. به گفته یک منبع آگاه، ۱۲میلیارد ریال اعتبار تخصیصی از محل اعتبارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت کشور برای پردیس سینمایی میناب در سال ۹۹-۹۸ نیز به‌‌دلیل عدم معرفی پیمانکار از سوی شهرداری این شهر، جذب پروژه‌های دیگری شده است. با توجه به سرانه فضاهای فرهنگی موجود، هرمزگان جزو استان‌های کم‌‌برخوردار محسوب می‌شود که به عنوان یک عامل بازدارنده مهم برای توسعه فعالیت‌های فرهنگی هنری عمل می‌کند و ضرورت تکمیل پروژه‌های نیمه‌‌تمام عمرانی بخش فرهنگی را یادآور می‌شود. از سوی دیگر ارائه مشوق‌هایی مانند واگذاری زمین رایگان می‌تواند در تسهیل روند سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و کاهش هزینه‌های دولت اثرگذار باشد و سرانه استان را در این حوزه ارتقا دهد.