اهمیت برندسازی در صنعت لوازم خانگی
زمانی که چنین کالایی تولید میشود حتما باید به فکر برندسازی آن بود. اگر برندسازی صورت نگیرد یک تنوع جدید در بازار یک محصول مساوی است با حذف محصولات دیگری که فاقد برند بودهاند. این موضوع باعث میشود که به اهمیت برندسازی در صنعت لوازم خانگی پی ببریم. در بازار داخل کشور به دلیل رقابت چندین ساله چند برند خارجی که روی برندسازی و تبلیغات فعالیت مطلوبی داشتند به یک الگو تبدیل شد و شرکتهای داخلی متوجه شدند که برندسازی و خلق یک نام قوی میتواند به تولید محصولات با ارزش افزوده بالا کمک کند. تولیدکنندگان مختلف لوازم خانگی در شهرهای تهران و اصفهان در این زمینه به خوبی عمل کردهاند و اخیرا هم شرکت تولیدکنندهای در شهر تبریز به این رویه مبادرت کردهاند و رفته رفته روی توزیع محصولات خودشان کار میکنند و همین تلاشها باعث میشود که روزبهروز شاهد این باشیم که بعضی از برندهای داخلی نیز موقعیت مطلوبی را در ذهن مصرفکننده پیدا کنند.
بحث برندسازی در صنعت لوازم خانگی با چند مشکل مواجه است؛ اول کمبود افراد اجرایی قوی در حوزه برندسازی در کشور است. زمانی که صحبت از برندسازی میشود اذهان به سمت تبلیغات میرود. اما در کشور مدیران استراتژیک برند قوی و آشنا با بازار که مقولههای تبلیغاتی را در حوزه تولید هم رعایت کنند اندک داریم. مثلا شاهد هستیم عملکرد برندها در توزیع با شعار تبلیغاتی آنها همخوانی ندارد و این تبلیغات به جای برندسازی به عنوان عامل منفی عمل میکند. این اتفاق به علت کمبود افراد توانمند در حوزه اجرایی برندسازی و بازاریابی رخ میدهد. در کشورهایی مانند کره جنوبی و ترکیه که دانشگاهها با صنعت هماهنگ شدهاند باعث شده تا برنامههای پیاده شده نیز توانمندی بالایی داشته باشد و برندها بهتر در اذهان عمومی جای بگیرند.
موضوع بعدی در برندسازی نبود زیرساختهای لازم برای برندسازی است. در کشور همچنان فروشگاههای لوازم خانگی با قسمت تبلیغات شرکتهای تولیدکننده هماهنگ نیستند؛ یعنی در تبلیغات، بخشی از فروشگاه نمایش داده میشود که در واقعیت وجود ندارد و این یک پارادوکس بزرگ است و باعث میشود بخشی از هزینههایی که در تبلیغات انجام میشود نیز به هدر رود. موضوع دومی که وجود دارد هزینههای بسیار گران تبلیغات تلویزیونی در کشور است. هزینه یک تبلیغ یک دقیقهای در تلویزیون ایران پنج برابر همان تبلیغ در یکی از بهترین شبکههای تلویزیونی کشور عراق است. هزینه بیلبوردهای تبلیغاتی در سطح شهر تهران به صورت ماهانه دو تا سه برابر کشورهای همسایه است. با این هزینهها شرکتهای تولیدکننده قادر به تبلیغات نیستند زیرا بخش عمدهای از فرآیند برندسازی نیز از مسیر تبلیغات انجام میشود. اینها مشکلات زیر ساختی برندسازی در کشور است. چند صنعت مانند صنایع غذایی، خودرو، صنعت لوازم خانگی و بانک هستند که نیاز مداوم به تبلیغات دارند.
اگر برندسازی در کشور صورت گیرد در صورت برداشته شدن تحریم و آزاد شدن واردات لوازم خانگی به کشور دیگر مصرفکننده داخلی به راحتی از محصولات ایرانی به سمت خرید محصولات خارجی نخواهد رفت. اگر برنامههای برندسازی مطلوب و واقعی تدوین شود دیگر به راحتی برند ایرانی از ذهن مصرفکننده داخلی حذف نشده و تولیدکنندهها میتوانند یک رقابت سالم را با برندهای خارجی انجام دهند و بازار را به برندهای خارجی واگذار نکنند. رعایت این موارد میتواند ذائقه مصرفکنندگان داخلی را به سمت مصرف محصولات ایرانی سوق دهد. برندسازی نتیجه بلندمدت برای کشور به همراه دارد به این صورت که در مصرفکننده وفاداری ایجاد کرده و مصرفکننده به راحتی از برند داخلی روی برنمیگرداند و این فرصت را میدهد تا محصولات دیگر نیز با آن برند به بازار عرضه شود.
متاسفانه دیده شده بعضی از محصولات یخچال فریزر داخلی با تغییر برند به نام محصولات خارجی به مصرفکننده فروخته میشوند زیرا مصرفکننده داخلی شناختی از مشخصات فنی محصول ندارد و تنها به برند توجه میکند. نتیجه برندسازی؛ ساختن یک موقیعت ذهنی قوی در ذهن مصرفکنندگان نسبت به یک محصول خاص است. اگر نوع تبلیغ با کیفیت محصول و نوع توزیع آن هماهنگ باشد و این موضوع طی چند سال تکرار شود، مطمئنا برند شکل میگیرد و به راحتی با یک برند خارجی دیگر جایگزین نخواهد شد. اگر آنچه در تبلیغات نمایش داده شده در خدمات پس از فروش، رفتار حین فروش و رفتار بعد از فروش نیز به مشتری ارائه شده و این موضوع برای چند سال تکرار شود، برند شکل میگیرد.
از مهمترین مشکلات برندسازی در حوزه لوازم خانگی میتوان به هزینههای بسیار گزاف تبلیغاتی در کشور شامل تبلیغات محیطی و تبلیغات تلویزیونی و بحث فقدان افراد اجرایی توانمند در حوزه اجرایی برندسازی که هم تخصص برندسازی داشته باشند و هم سواد کاربردی، اشاره کرد. برندسازی یک فعالیت کاملا تخصصی بوده و برنامهریزیها باید کاملا مختص صنعت لوازم خانگی باشد. مشکل دیگر این است که به علت اینکه فرآیند برندسازی نیازمند فعالیت و هزینههای درازمدت بوده و کشور نیز در شرایط تورمی قرار دارد باعث شده که برخی تولیدکنندگان از موضوع برندسازی صرف نظر کنند و با کاهش قیمت کالا و افزایش فروش به سود مورد نظر خود دست پیدا کنند در صورتی که این نگاه با شکست مواجه میشود. به برندسازی به ویژه در حوزه کالاهای مصرفی نباید به عنوان هزینه نگریسته شود، زیرا برندسازی یک سرمایهگذاری بلندمدت و برند مهمترین دارایی محسوب میشود.