در گفت‌وگو با رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان شیر خشک و غذای کودک تشریح شد
چالش‌های تولید از تحریم تا کمبود مواد اولیه
تامین بخش عمده مواد اولیه با ارز آزاد
در همین راستا رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان شیر خشک و غذای کودک ضمن تایید مطلب فوق تاکید کرد: مساله این است که به ظاهر با اختصاص ارز ترجیحی از انجمن ما حمایت می‌شود، اما درواقع این‌طور نیست و بیشتر مواد اولیه مورد نیاز حتی برای تولید شیر خشک معمولی یا به اصطلاح رگولاتور، تحت پوشش ارز ترجیحی نیستند و با ارز آزاد خریداری می‌شوند. هانی تحویل‌زاده با بیان اینکه هم قیمت مواد مربوط به پودر داخل شیر خشک اطفال و هم قیمت ملزومات بسته‌بندی به صورت ماهانه در حال افزایش است؛ تشریح کرد: هر زمان که فاکتوری از تامین‌کننده‌های قوطی فلزی، کارتن، لیبل، قاشق و ملزومات پلاستیکی دریافت می‌کنیم، می‌بینیم که قیمت این مواد به‌طور ماهانه در حال افزایش است. از آن طرف پودر شیر خشک نوزاد شامل بیش از ۲۰ نوع ماده اولیه است و کل آنها تحت پوشش ارز ترجیحی قرار نمی‌گیرد و مقدار زیادی از آن با ارز آزاد تهیه می‌شود.
زمان طولانی تخصیص ارز ترجیحی
وی با بیان اینکه از طرفی در ماه‌های گذشته سازمان غذا و دارو با کمبود ارز ترجیحی مواجه شده و درخواست‌های ما حتی برای تامین مواد اولیه مختصری که تحت ارز ترجیحی بوده، از لحاظ مقداری کاهش پیدا کرده است، تصریح کرد: یعنی مقدار زیادی از درخواست‌های ما را تعدیل کرده و کاهش داده‌اند که میزان کمتری ارز ترجیحی در تولید شیر خشک نوزاد استفاده شود.این فعال صنفی همچنین با انتقاد از اینکه زمان تخصیص دادن ارز ترجیحی بسیار طولانی‌تر شده است، افزود: به این ترتیب طی مراحل بوروکراسی اداری بیش از چندماه طول می‌کشد. به‌طوری که ابتدا سازمان غذا و دارو باید درخواست‌ها را به بانک مرکزی ارسال کند؛ سپس بانک مرکزی تایید کند و به بانک عامل بدهد تا تخصیص ارز برای ارسال به تامین‌کنندگان مواد اولیه در خارج از کشور انجام شود. تمام این موارد موجب شده که فشار زیادی به بخش تولید شیر خشک اطفال وارد شود.
تبعات تغییر مبنای محاسبه حقوقی و عوارض گمرکی
تحویل‌زاده در ادامه با اشاره به یک چالش دیگر در این صنعت تشریح کرد: از طرفی تغییر مبنای محاسبه حقوقی و عوارض گمرکی از ارز ترجیحی به ارز نیمایی باعث شده که برای ترخیص ماده اولیه بیش از ۵ برابر هزینه نسبت به گذشته نیاز داشته باشیم تا بتوانیم مواد اولیه خود را ترخیص کنیم و این به تنهایی قیمت محصول نهایی را افزایش می‌دهد. وی یادآور شد: اگرچه تاکنون مکاتبات بسیاری با سازمان‌های ذی‌ربط انجام شده که تغییر مبنای محاسبه حقوقی و عوارض گمرکی را اصلاح کنند و به روال سابق بازگردانند؛ اما متاسفانه تاکنون اتفاقی در این زمینه نیفتاده است.
افزایش قیمت جهانی شیر خشک نوزاد
این تولیدکننده در ادامه با بیان اینکه قیمت‌های جهانی شیر خشک نوزاد و مواد اولیه هم به دلیل جنگ اوکراین، به‌شدت بالا رفته است، اضافه کرد: از طرفی روسیه هم به شیر خشک اطفال نیاز دارد و احتمالا واردات مواد اولیه را افزایش داده است. در عین حال بحران در اوکراین باعث شده که طی ماه‌های گذشته قیمت مواد اولیه بیش از 30 درصد در اروپا افزایش یابد. در چنین شرایطی کشورهای مختلف رقابت می‌کنند تا ماده اولیه مورد نیاز خود را از تامین‌کننده‌های ماده اولیه شیر خشک نوزاد تامین کنند.
چالش‌های ناشی از تحریم
وی ادامه داد: با توجه به بوروکراسی‌های اداری و محدودیت‌های ایجادشده توسط بانک‌های بین‌المللی، که ناشی از تحریم است، اگر ارزی هم تخصیص پیدا می‌کند و قرار است توسط بانک عامل به تامین‌کننده ارسال شود، فرآیند ارسال پول بسیار طولانی است. درواقع هم فرآیند اختصاص ارز ترجیحی در داخل کشور بوروکراسی دارد و بسیار زمانبر است و هم اینکه پس از رسیدن به بانک عامل، بسیار طول می‌کشد تا به دست تامین‌کننده برسد. بنابراین تامین‌کننده‌ها ما را در اولویت قرار نمی‌دهند و ترجیح می‌دهند با مشتریانی مراوده داشته باشند که مواد اولیه را سریع‌تر و با قیمت بالاتری تهیه می‌کنند. تحویل‌زاده تاکید کرد: همه این مسائل باعث می‌شود که ما فرصت خرید مواد اولیه را از دست بدهیم و مواد اولیه را با قیمت بسیار بالاتری از خارج از کشور تهیه کنیم.
افزایش 30 درصدی قیمت مواد اولیه
وی همچنین با بیان اینکه به صورت ارزی، قیمت مواد اولیه شیر خشک اطفال به‌طور متوسط 30 درصد افزایش پیدا کرده است، اظهار کرد: در چنین شرایطی بحث قیمت‌گذاری دستوری از سوی سازمان‌های مختلف و به بهانه تخصیص ارز ترجیحی مطرح است که ما به‌شدت با آن مخالفیم و اعتقاد داریم قیمت‌ها باید بر اساس هزینه‌ها تعدیل شود و به این ترتیب نیست که ماه‌ها به دنبال اصلاح قیمت باشیم و سازمان‌ها ترتیب اثر ندهند و زیاندهی شرکت‌ها افزایش یابد.
تعطیلی 40 درصدی خطوط تولیدی شیر خشک
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان شیر خشک و غذای کودک ادامه داد: بنابراین به بهانه تخصیص ارز ترجیحی که به کل مواد اولیه هم تخصیص پیدا نمی‌کند، سازمان‌های غذا و دارو و حمایت از حقوق مصرف‌کننده و تولیدکننده، قیمت‌ها را ثابت نگه می‌دارند و اجازه رسیدگی به فرآیند قیمت‌گذاری و اصلاح قیمت را نمی‌دهند. در حال حاضر این روند باعث شده که بیش از 40 درصد خطوط تولیدی شیر خشک نوزاد در کشور تعطیل شود و باعث شود که در هفته‌های آینده به دلیل سختگیری در قیمت‌گذاری دستوری، بحران در تامین شیر خشک اطفال ایجاد شود.
وی با اشاره به اینکه وقتی قیمت‌گذاری دستوری اعمال می‌شود، دست تولیدکننده‌ها برای تامین ماده اولیه بسته است؛ اضافه کرد: چون تولیدکننده‌ها نمی‌توانند ماده اولیه را متناسب با افزایش قیمتی که پیدا می‌کند، از خارج از کشور تهیه کنند و مجبورند برخلاف میل باطنی خود و با وجود اینکه می‌دانند محصول تولیدی آنها محصول استراتژیک در داخل کشور است و از لحاظ اخلاقی و عرفی نیز به خود اجازه نمی‌دهند خطوط تولید را تعطیل کنند؛ اما به دلیل نبود نقدینگی و زیان انباشته بسیار بالایی که پیدا کرده‌اند، متاسفانه با وجود میل باطنی تولیدکننده‌ها بیش از 40 درصد خطوط تولید در شرایط کنونی تعطیل شده و صرفه تولید ندارند.
ضعف قوانین در تولید محصولات جدید
تحویل‌زاده در ادامه با انتقاد از قوانین موجود در حوزه تولید محصولات جدید بیان کرد: متاسفانه قوانینی که قرار است به درخواست‌های تولید محصولات جدید (مانند محصولات شیر خشک رژیمی، که حدود 6 ماه است کمبود آن در جامعه وجود دارد) رسیدگی کنند، در سازمان غذا و دارو تغییر نکرده‌اند و مانند سابق با تولید این محصولات برخورد می‌شود. به‌طور نمونه به تمام اجزای محصولی که به صورت کامل از خارج وارد کشور می‌شود، ارز ترجیحی تخصیص پیدا می‌کند، چون کل محصول با ارز دولتی وارد کشور می‌شود. اما از طرفی وقتی تولیدکننده‌ها بخواهند محصول رژیمی شیر خشک نوزاد تولید کنند، به بخشی از مواد اولیه آن ارز دولتی تخصیص پیدا می‌کند و به بخش عمده‌ای از آن ارز نیمایی تخصیص می‌یابد. این روند باعث می‌شود قیمت تمام‌شده این محصول در داخل کشور بسیار بالاتر از قیمت محصولی باشد که از خارج وارد کشور می‌شود.
بحران در تولید شیر خشک رژیمی
وی یادآور شد: از آنجا که هم‌اکنون تولیدکنندگان خارجی در تولید شیر خشک رژیمی در مضیقه هستند، کشور ما هم با بحران مواجه شده است. اگر سازمان غذا و دارو قوانین خود را اصلاح می‌کرد و به ماده اولیه شیر خشک رژیمی هم ارز دولتی تخصیص می‌داد؛ (نه اینکه به ماده اولیه ارز نیمایی بدهد، اما به محصول کامل که از خارج وارد کشور می‌شود، ارز ترجیحی ارائه کند) این رویکرد باعث می‌شد که تولیدکننده‌ها وارد میدان عمل شوند و این محصولات را تولید کنند و کمبودی در بازار نداشته باشیم. اما متاسفانه هنوز قوانینی وجود دارد که بر اساس آنها به مواد اولیه، ارز دولتی تخصیص نمی‌دهند.
خطر سوءتغذیه نوزادان
تحویل‌زاده با بیان اینکه ما تمام مشکلات مذکور را به رئیس مجلس و رئیس قوه مجریه دولت ارسال و تقاضای رسیدگی به این مسائل را مطرح کرده‌ایم، گفت: متاسفانه با وجود اینکه مشکلات ما به وزارت صنعت و وزارت بهداشت ارجاع شده هنوز رفع نشده است. وی ادامه داد: رسانه‌ای کردن این موضوع به این دلیل است که بسیار دغدغه داریم که با عدم رسیدگی به این موارد مشکلات حادی در جامعه ایجاد شود. کمبود شیر خشک اطفال می‌تواند باعث سوءتغذیه نوزادان شود که هزینه‌های بسیار بیشتری را در آینده به خانوارها تحمیل خواهد کرد. این فعال بخش خصوصی خاطرنشان کرد: بهتر است از هم‌اکنون به این مشکلات رسیدگی شود تا کمبودی در جامعه ایجاد نشود و نیاز این قشر ضعیف و نیازمند یعنی نوزادان که خودشان نمی‌توانند نیاز خود را برطرف کنند تامین شود. ما باید دست به دست هم بدهیم تا از لحاظ تغذیه‌ای نوزادان را تامین کنیم و مشکلی برای آنها ایجاد نشود.
