در گفت‌وگو با مدیرعامل صنایع الکتریکی ناسیونال ایران بررسی شد
بهترین شیوه تحریک تقاضای لوازم خانگی
عباس ابهری، مدیرعامل شرکت صنایع الکتریکی ناسیونال ایران معتقد است: برای تحریک تقاضا باید به گونهای عمل شود تا قیمت تمام شده کالای تولیدی کاهش پیدا کند. یعنی با حمایت‌‌های دولت از جمله کاهش تعرفه‌ها، تامین مالی به‌‌موقع با بهره‌های متناسب و... هزینه‌های تولید کاهش یابد. با این ترفندها می‌توانیم در زمینه تحریک تقاضا اقدام کنیم تا رونق به بازار برگردد. وی افزود: زمانی که تولیدکننده تقویت شود در واقع به‌طور غیرمستقیم جیب مصرفکننده تقویت می‌شود. همچنین حمایت‌‌های مالی از مصرفکننده همچون وام‌‌های کم‌‌بهره را می‌توان در این خصوص راهگشا دانست.به بهانه انتخاب شرکت صنایع الکتریکی ناسیونال ایران به عنوان واحد صنعتی نمونه در مراسم روز صنعت و معدن با وی گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌‌خوانید.
حال و هوای صنعت لوازم خانگی در ایران را چگونه می‌‌بینید؟
حال اقتصاد کشور خوب نیست و آثار این موضوع در توان خرید مصرفکننده و توان تولیدکننده در تامین مواد اولیه قابل مشاهده است. از سوی دیگر هم یکسری فشارها از سوی برخی ارگان‌ها بر تولیدکننده مانند قیمت‌‌گذاری خارج از رویه نظام سالم اقتصادی وجود دارد. همه این موارد در نهایت منجر می‌شود که تولیدات لوازم خانگی کاهش یابد. از سوی دیگر فقدان قدرت خرید نزد مصرفکننده و نگرانی بابت افزایش قیمت ارز، همه دست به دست هم داده تا شاهد رکود بازار باشیم. البته امیدواریم به‌زودی این موانع و مشکلات رفع شده و این فشار روی قیمت‌‌گذاری کالا به‌‌صورت دیکته‌شده با حمایت وزارت صمت مرتفع شود. در جلسه اخیر، مدیران وزارت صمت اعلام کردند که موافق قیمت‌‌گذاری دستوری و دیکته‌شده نیستند و بحث این است که باید نظارت و کنترل بر قیمت وجود داشته باشد. حتی نرخ‌‌‌‌گذاری باید براساس قیمت‌‌گذاری اصول اقتصادی و رقابتی صورت بگیرد.
بر اساس نظام عرضه و تقاضای کالا، قاعدتا هر تولیدکنندهای که قیمت گزاف و بی‌‌مورد روی تولیدات خود بگذارد، آن محصول خریداری نخواهد شد. هیچ تولیدکنندهای هم نمی‌خواهد کالای تولیدی‌‌اش را طوری قیمت‌‌گذاری کند که کسی آن را نخرد. همواره تولیدکننده، قیمت اقتصادی و رقابتی را برای محصول خود انتخاب می‌کند تا بتواند چرخه تامین منابع مالی سیستم تولید خود را مهیا کند تا در حلقه‌های تولیدش نقصانی پیش نیاید. همواره به این اصل معتقدیم که باید نظارت و کنترل در بازار وجود داشته باشد اما دیکته کردن محدودیت، نظام بازار را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. وقتی برای قیمت‌‌گذاری محدودیت ایجاد می‌شود، تولیدکننده دو راه بیشتر ندارد؛ یا نباید تولید کند یا اگر تولید می‌کند باید برای رسیدن به قیمت دستوری، کارهایی انجام دهد که در نتیجه از کیفیت محصول کم می‌شود. یکسری فاکتورها هستند که رابطه مستقیم با هم دارند؛ اگر سرعت می‌خواهید کیفیت پایین می‌‌آید، اگر کیفیت می‌خواهید هزینه بالا می‌‌رود. اینها اهرم‌‌هایی هستند که با هم حرکت می‌کنند.
آیا قیمت‌‌گذاری در لوازم خانگی کوچک به‌‌صورت پسینی است؟
بله، اما نظارت بسیار سفت و سختی وجود دارد و دائما از سمت وزارت صمت و تعزیرات بازرسی صورت می‌گیرد که افزایش قیمت نداشته باشیم. قیمت‌‌ها در سامانه ۱۲۴ و سامانه جامع تجارت ثبت شده است.
توقع شما از مسوولان وزارت صمت برای ایجاد مشوق‌‌هایی برای مصرفکننده در شرایط رکود بازار چیست؟
اساسا در هر کاری تحریک تقاضا در اولویت است. به‌طور مثال در ایجاد یک تعاونی مسکن وقتی تقاضا وجود نداشته، یا تعداد متقاضی اندک باشد، ایجاد چنین تعاونی بی‌‌اساس بوده و این پروژه نتیجه‌‌ای نخواهد داشت. در بازار و اقتصاد هم همین‌‌طور است؛ اول باید تحریک تقاضا ایجاد کنیم و این تقاضا زمانی ایجاد خواهد شد که شرایط مالی متقاضی برای خرید مناسب باشد. در چنین شرایطی یا تولیدکننده باید متناسب با شرایط مالی مصرفکننده کالا تولید کند یا شرایط مالی مصرفکننده طوری باشد که هر کالایی وارد بازار شد، توان خرید داشته باشد. متاسفانه امروز در شرایط اقتصادی هستیم که خرید لوازم خانگی کوچک و بزرگ برای خانوارها جزو اولویت‌های دست چندم شده، مصرف‌‌کنندگان به‌‌جای خرید ترجیح می‌دهند برای تعمیر آن وسیله اقدام کنند.
در چنین شرایطی ما تنها دو راهکار داریم؛ شرایط اقتصادی و معیشتی مردم باید ارتقا پیدا کند که البته این کار بزرگ و کلانی است. یا برای تحریک تقاضا، شرایطی ایجاد شود تا تولیدکننده بتواند نسبت به توان مصرفکننده کالای خود را تولید و عرضه کند مثل فروش اقساطی. باید با حمایت‌‌هایی که دولت انجام می‌دهد مانند تعرفه‌ها، تامین مالی به‌‌موقع با بهره‌های متناسب و... به گونهای عمل شود تا قیمت تمام‌شده کالای تولیدی کاهش پیدا کند. با این ترفندها می‌توان در زمینه تحریک تقاضا اقدام کرد تا رونق به بازار برگردد. زمانی که تولیدکننده تقویت شود در واقع جیب مصرفکننده به‌طور غیرمستقیم تقویت می‌شود. پرداخت یارانه در واقع نوعی تقویت جیب مصرفکننده به‌طور مستقیم بوده که درنهایت صرف اولویت‌های خانوار شده و به چرخه تولید برنمی‌‌گردد.
به‌‌نظر شما مهم‌ترین عامل مبارزه با قاچاق لوازم خانگی چیست؟
قاچاق یک پدیده چندوجهی است؛ حاکمیت، عامه مردم، تولیدکننده، اقتصاد و... همه این عوامل در این پدیده نقش دارند. زمانی یک فرد اقدام به قاچاق می‌کند که برایش توجیه اقتصادی داشته باشد. نقش تولیدکننده در مبارزه با پدیده قاچاق این است که کالای با کیفیت تولید کند تا مصرفکننده دلیلی برای خرید کالای خارجی نداشته باشد. در کنار این مصرفکننده نیز نباید اقدام به خرید کالای قاچاق کند. قانون‌گذار نیز باید قانون را طوری تنظیم کند که توجیه اقتصادی برای قاچاق ایجاد نشود و ستاد مبارزه با قاچاق و گمرک نیز باید نقش خود را به‌‌درستی ایفا کند. با رعایت این نکات می‌توان به بلوغ بازار رسید. همه‌‌جای دنیا پدیده قاچاق وجود دارد و تنها مختص کشور ما نیست اما می‌توان با یکسری اقدامات و تمهیدات جلوی این پدیده را گرفت.
برنامه‌های توسعه‌‌ای مجموعه صنایع الکتریکی ناسیونال چیست؟
تولید تلویزیون در مجموعه ما آغاز و سری اول آن به بازار عرضه شده است. راه‌‌اندازی خط تولید اختصاصی تلویزیون در مراحل انتهایی طراحی قرار داشته و به‌زودی عملیات احداث آن در محل کارخانه در سالنی مجزا شروع می‌شود و پس از اخذ مجوزهای قانونی راه‌‌اندازی خواهد شد. مورد دیگر، خط تولید اتوبخار است که در سالن‌‌های قبلی به بهره‌‌برداری رسیده و ماشین‌‌آلات نصب شده‌‌اند. در سری اول بیش از ۲۰هزار دستگاه اتوی بخار تولید شده که در مراحل چک نهایی و کنترل کیفی هستند و به‌زودی روانه بازار خواهند شد. این اتو، نخستین اتوبخار تولیدی در مجموعه صنایع ناسیونال ایران با برند تولیپس خواهد بود.
علت انتخاب مجموعه ناسیونال ایران در روز صنعت و معدن به عنوان واحد صنعتی نمونه چیست؟
فاکتورها و معیارها در این انتخاب‌‌ها و رتبه‌‌بندی‌‌ها برای ما مشخص نیست و قطعا توسط وزارتخانه صورت گرفته است که در نهایت لیست به تایید وزیر صمت رسیده و انتخاب‌‌ها انجام شده است. البته قطع به یقین عملکرد دو سال گذشته مجموعه بابت رشد تولید قابل توجه، تنوع محصولات، حضور فعال و پررنگ در این صنعت، درمجموع نشان از پیشرفت و رویکرد همسو با حاکمیت در مجموعه ناسیونال ایران دارد و فکر می‌کنم اگر به این جایگاه دست نمی‌‌یافتیم کم‌‌لطفی در حق ما صورت گرفته بود. لازم به ذکر است ایفای نقش نظارتی دولت و سامان‌دهی بازار توسط نهادهای دولتی یک نظارت پسینی محسوب می‌شود. این نظارت‌‌ها براساس مولفه‌هایی تولیدکنندگان را برآورد کرده و قیمت‌‌های اعلامی در سامانه ۱۲۴ ثبت می‌شوند. چنانچه افزایش قیمت‌‌ها خارج از ضوابط سازمان حمایت باشد، تولیدکننده مشمول جریمه می‌شود.
