عدم برندسازی کشوری بزرگ‌ترین چالش صادرات

یوسف فتح‌الله‌باویل، مدیرعامل شرکت اریس سازه پارسیان (سناتور) با اعلام این مطلب در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» گفت: به همین علت اگر مصرف‌‌کننده نام یک برند محصول اجاق گاز ایتالیایی را برای نخستین بار بشنود، حاضر است برای خرید آن دو برابر محصول مشابه ایرانی پول پرداخت کند. وی افزود: موضوع این است که از میان تولیدکنندگان داخلی، بیشتر آنهایی فعالیت صادراتی دارند که محصولات ارزان تولید می‌کنند. در نتیجه ایران از نظر برندینگ حوزه لوازم خانگی در رده پایینی قرار گرفته و صادرکنندگان باید محصولات خود را با قیمت بسیار پایین عرضه کنند. یعنی قیمت یک اجاق گاز ایرانی در عراق باید کمتر از قیمت محصول مشابه چینی باشد تا به فروش برسد.

فتح‌الله‌باویل در ادامه گفت: در صورتی که توان رقابت قیمتی با محصولات چینی به دو دلیل وجود ندارد؛ اول اینکه کیفیت محصول اجاق گاز ایرانی از مشابه چینی بالاتر است (بنابراین قیمت‌‌تمام شده آن بیشتر خواهد بود)، دوم اینکه چون محصولات چینی در تیراژ بالا تولید می‌شوند قاعدتا با توجه به بحث صرفه در مقیاس، قیمت تمام‌شده پایین‌‌تری نسبت به محصول ایرانی دارند. شرکتی می‌تواند در حوزه صادرات سرمایه‌‌گذاری سنگین انجام دهد که بتواند با تیراژهای بالا تولید کند که این امکان در حال حاضر در کشور میسر نیست. کشورهای تحریم‌شده عملا نمی‌توانند صادرات زیادی داشته باشند از این رو سرمایه‌گذاری در تولید انبوه، منطقی به نظر نمی‌‌رسد. وی افزود: به عقیده بنده،  به کار فروش محصول اجاق گاز به دو یا چند کشور همسایه نمی‌توان «صادرات» اطلاق کرد، زیرا این امر جایگاه محکمی نداشته و کالا فقط صادر می‌شود تا به نازل‌‌ترین قیمت به فروش برسد. البته در حوزه تولید محصولات یخچال و آبگرمکن دیواری، بعضا شرکت‌‌هایی هستند که سرمایه‌‌گذاری کرده و برند خود را شناسانده و کم و بیش فعالیت صادراتی دارند.

تحریم هزینه‌های صادرات را افزایش می‌دهد

مدیرعامل شرکت اریس سازه پارسیان (سناتور) گفت: این شرکت تولیدکننده شبکه‌های چدنی اجاق گاز به روش ریخته‌‌گری بوده و حدود ۵۵ درصد محصولات تولیدی آن به تولیدکنندگان داخلی اجاق گاز فروخته شده و حدود ۴۵ درصد آنها صادر می‌شود. وی افزود: فعالیت این شرکت برخلاف تولیدکنندگان محصول لوازم خانگی که محدودیت دارند و تنها به برخی کشورهای همسایه صادرات می‌کنند، متفاوت است. این شرکت، شبکه‌های چدنی رویه اجاق گاز را به کشورهای تولیدکننده اجاق از جمله ترکیه، ایتالیا، الجزایر، مصر و ازبکستان صادر می‌کند. در این زمینه از شرکت‌های تولیدکننده لوازم خانگی متفاوت هستیم زیرا به کشورهای صاحب صنعت لوازم خانگی قطعه صادر می‌کنیم اما تولیدکنندگان لوازم خانگی تنها به کشورهای مصرف‌کننده لوازم خانگی که خودشان کالای تولیدی نداشته، محصول صادر می‌کنند.

فتح‌الله‌باویل درباره مشکلات موجود در زمینه صادرات قطعات اظهار کرد: به کارخانه‌های تولیدکننده لوازم خانگی صادرات داریم و این شرکت‌‌ها امکان خرید غیر‌رسمی ندارند و محصولات را به صورت رسمی و بدون نام و نشان ایرانی خریداری می‌کنند. به علت تحریم‌ها به صورت مستقیم نمی‌توانیم با مشتریان صادراتی فعالیت کنیم و مجبوریم کالا را از طریق یک شرکت واسطه خارجی به فروش برسانیم. برای مثال برای صادرات به ایتالیا مجبور هستیم کار صادرات را از دفتر ترکیه انجام دهیم. این اقدام هم هزینه‌ها را افزایش داده و هم چالش‌‌های خاص خود را ایجاد می‌کند.

وی افزود: ضمن اینکه امکان نقل و انتقال پول وجود ندارد و مجبوریم کالاها را به صورت تهاتری به فروش برسانیم. با دفتر واسطه در ترکیه که قطعات را از ما خریداری کرده پولی رد و بدل نمی‌کنیم. کالا را برای شرکت واسطه ترکیه‌‌ای ارسال و در قبال آن، دفتر ترکیه کالا و مواد اولیه مورد نیاز را برای ما تامین کرده بدون اینکه پولی رد و بدل شود. به همین منظور، مواد اولیه مورد نیاز کارخانه و سایر تولیدکنندگان را از این طریق تامین می‌کنیم. یکی از مواد اولیه مورد نیاز این صنعت «لعاب» است. مدیرعامل شرکت اریس سازه پارسیان (سناتور) با اشاره به سایر موانع صادرات گفت: یکی دیگر از مشکلات، احتیاط مشتریان از تجارت با ایران به علت تحریم‌ها است. مشکل بعدی این است که قوانین کشور اغلب بدون  در نظر گرفتن عواقب آنها برای شرکت‌‌های صادراتی، وضع شده و اجرای آنها عملا صادرکنندگانی را که در زمینه قطعات صنعتی فعالیت دارند با چالش همراه می‌کند.

اجاق گاز ایرانی توان رقابت با خارجی‌‌ها را دارد

این صنعتگر درباره کیفیت محصول تولید داخل اجاق گاز در مقایسه با محصول مشابه خارجی گفت: ایران در تولید محصول اجاق گاز در مقایسه با محصولات مشابه خارجی، از نظر کیفیت حرف برای گفتن دارد. در حال حاضر اجاق گازهایی که در کشور توسط کارخانه‌های معتبر تولید می‌شود، یک سر و گردن از ۸۰ درصد تولیدات منطقه بالاتر بوده و قابلیت رقابت کیفی با برندهای پر‌فروش منطقه وجود دارد. وی افزود: برخلاف سایر محصولات لوازم خانگی، در محصول اجاق گاز فوق‌العاده جلوتر از ترکیه هستیم. ترکیه به حدود ۱۹۰ کشور دنیا محصول اجاق گاز خود را صادر می‌کند اما ایران به لحاظ فنی از این کشور جلوتر است.

فتح‌الله‌باویل با اشاره به مشکل تولیدکنندگان اجاق گاز گفت: یکی از چالش‌‌های تولیدکنندگان اجاق گاز در کشور، باور مصرف‌کنندگان به کیفیت برتر کالای خارجی نسبت به کالای مشابه ایرانی است. تمامی قطعات لازم برای تولید اجاق گاز در کشور تولید نمی‌شود و برخی قطعات حساس مانند بعضی از سر‌شعله‌ها و بوبین‌‌های شیرآلات همچنان وارد می‌شوند. این موضوع یک نکته منفی در قابلیت رقابت در سطح بین‌المللی بوده و اگر تولید‌کننده بخواهد آن قطعات را وارد کند قیمت تمام‌شده محصول خود را افزایش داده و در نتیجه نمی‌تواند با برندهای مطرح جهانی در این زمینه رقابت کند. اگر از این ۱۰ درصد قطعات وارداتی صرف نظر کنیم در ۹۰ درصد باقی‌مانده قابلیت رقابت در سطح منطقه و جهانی داریم. اما به خاطر تحریم‌ها متاسفانه صادرات قطعات به آن شکل انجام نمی‌شود.

وی درباره انتظار تولیدکنندگان برای حمایت از صنعت لوازم خانگی گفت: بهتر است‌‌ مسوولان ذی‌‌ربط در تصمیم‌گیری‌‌ها نظر انجمن‌‌ها و تشکل‌‌ها را نیز لحاظ کنند. اما معمولا به دلیل رعایت نشدن این موضوع، ضوابط و دستورالعمل‌‌های وضع شده بعضا ظاهری به نفع تولیدکننده دارد اما در باطن به عنوان مانعی برای تولید‌کننده عمل می‌کند. بیشتر اوقات افرادی برای تولیدکننده تصمیم می‌گیرند که هیچ سابقه‌‌ای در امر تولید نداشته و این موضوع یکی از دردهای بزرگ صنعت لوازم خانگی محسوب می‌شود.