چالشهای بزرگ روبهروی صنعت سیمان
در سال ۱۴۰۰ شاهد تغییر دولت بودیم. معمولا در ماههای آخر فعالیت دولتها، بسیاری از تصمیمها اجرایی نمیشوند و در ابتدای شروع به کار دولتهای جدید، به دلیل تغییر در بدنه و انتصاب مدیران، فعالیتهای عمرانی و ساختوساز بهطور جدی انجام نمیشود. همچنین در سال ۹۹ و ۱۴۰۰، شاهد یکی از سختترین سالهای اقتصادی کشور به دلیل تنگتر شدن حلقه تحریمها، شیوع کرونا، رکود تورمی حاکم بر کشور و در انتظار بودن عمده فعالیتهای اقتصادی برای مشخص شدن آینده برجام بودیم. موضوعات مطرح شده سبب کاهش تحویل سیمان داخلی از ۶۳ میلیون به ۵۸ میلیون شد که افت ۸ درصدی سالانه را ثبت کرده است. موضوع بعدی که باعث غافلگیری صنعت در سال گذشته شد قطعی برق بود. از اواسط تیرتا اواخر شهریور تامین برق برای صنایع محدود شد و در ادامه از آبان محدودیت در تامین گاز آغاز شد که آن هم مشکلاتی را برای تولید ایجاد کرد. مجموع عوامل فوق سبب شد سال ۱۴۰۰ تولید سیمان افت ۸درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته ثبت کند.
از طرفی در سال ۱۴۰۰ اتفاق مهم برای صنعت این بود که معاملات سیمان از ۹ خرداد وارد بازار فیزیکی در بورس کالا شد. از ابتدای خرداد تا پایان سال ۱۴۰۰ حدود ۳۵ میلیون تن انواع سیمان به ارزش ۱۷ همت به فروش رفته است. نکته بسیار مهمی که در صنعت سیمان اتفاق افتاده است شاهد رقابت نسبی برای سیمان در برخی مناطق هستیم و تا حدودی سایه قیمتگذاری دستوری از صنعت خارج شده است. بهطوریکه قیمت پایه سیمان فله که در ابتدای سال ۳۵۰ تومان برای هر کیلو بود حداقل به ۴۵۰ تومان در اسفندرسید. متوسط قیمت انواع سیمان در سال ۹۹ برای صنعت حدود ۲۵۰ تومان بوده است که در کل سال ۱۴۰۰ به ۴۸۵ تومان رسیده است. این عدد در اسفند ۵۳۵ تومان است.
در ساختار بهای تمامشده شرکتهای سیمانی هزینه مواد سهم ۳۰ درصدی دارد، حقوق ۲۵ درصد را به خود اختصاص داده است و انرژی و استهلاک سهم ۱۵ و ۶ درصدی دارد. متوسط هزینه حقوق در صنعت در سال ۱۴۰۱ با رشد سنگین ۴۰ تا ۵۵ درصدی مواجه خواهد شد. از طرفی هزینه مواد نیز با افزایش ۳۵ درصدی هزینه حمل افزایش را تجربه خواهد کرد. در ارتباط با هزینه انرژی، حدود ۸۰ درصد هزینه انرژی مربوط به هزینه سوخت و ۲۰ درصد مربوط به هزینه برق است. متوسط قیمت گاز صنعت سیمان در سال ۹۹ حدود ۴۵۰ تومان به ازای هر مترمکعب بوده است و در سال ۱۴۰۱ با توجه به سقف تعیین شده با هزینه عوارض و... حداکثر ۶۲۵ تومان خواهد بود. تغییر خاصی برای نرخ برق مصرفی گزارش نشده است. بر همین اساس هزینه تورم انرژی اعداد بالایی نخواهد بود و در مجموع انتظار تورم تولید ۳۵ تا ۴۰ درصدی را در سال ۱۴۰۱ برای صنعت داریم که به نظر با افزایش قیمتها در بورس کالا و افزایش قیمت صادراتی جبران خواهد شد.
مقدار فروش در سال ۱۴۰۱ بستگی به رونق ساخت و ساز و پروژههای عمرانی دولت دارد. در دورانی که شاهد افزایش قیمت نفت و سایر کامودیتیها هستیم به نظر میرسد با توجه به تعویق توافق هستهای، در سال جاری گشایش اقتصادی خاصی رخ نخواهد داد و تقاضای مصرفی برای سیمان افزایش چندانی نخواهد داشت، اما با توجه به رشد درآمدهای نفتی در منطقه و افزایش هزینه انرژی در دنیا میتوان به بازارهای صادراتی امید داشت. از نکاتی که میتواند محرک تقاضای صنعت در سال جاری باشد پروژه مسکن ملی است که فعلا تقاضایی از این سمت گزارش نشده است. با توجه به مطالب ذکرشده معتقدیم حاشیه سود صنعت در سال ۱۴۰۱ میتواند حداقل بهاندازه سال ۱۴۰۰ باشد و با توجه به افزایش هزینهها و نرخهای فروش، سودآوری صنعت در سال ۱۴۰۱ بهبود خواهد یافت. در حال حاضر نیز نسبت قیمت به درآمد متوسط صنعت در حدود ۵/ ۸ واحد قرار گرفته است. متوسط این عدد در سالهای گذشته بر عدد ۸ واحد استوار بوده است که حدود ۲ واحد بالاتر از متوسط کل بازار سرمایه است. به نظر میرسد در این گروه شرکتهایی که در مناطق خاص و رقابت پایدار در بورس کالا دارند میتوان به سودآوری بهتر آنها نسبت به همگروهیها امید داشت که از میان آنها میتوان به نمادهای سخاش، سفانو، سفار، سصوفی و سهرمز اشاره کرد.