در گفت‌وگو با مدیرعامل کولایف:
نوآوری در سلامت در گرو همکاری نهادهای متولی
نبود بهره‌وری در حوزه تشخیص
در همین رابطه مدیرعامل شرکت کولایف درخصوص دلایل اهتمام این مجموعه برای اجرای این ایده گفت: بخش سلامت از دو حوزه درمان و تشخیص تشکیل شده است. ما در کشورمان برای جمعیتی در حدود ۸۴میلیون نفر، بیش از ۵۸۰۰ آزمایشگاه پزشکی داریم که از این میزان، ۲۶۰۰ آزمایشگاه خصوصی و سرپایی است. در مقایسه با کشورهای پیشرفته دنیا مثل آلمان با یک جمعیت مشابه ۸۴میلیون نفری، فقط ۳۵ آزمایشگاه دارد.
فرشید گلزاده با بیان اینکه این حوزه نیازمند مقیاس‌پذیری است، افزود: کاهش قابل ملاحظه هزینه تمام شده انجام یک آزمایش بستگی به این دارد که بتوانیم با زیرساخت‌های مدرن، تست‌ها را در مقیاس انبوه انجام دهیم.
وی ادامه داد: اما عدم‌بهره‌وری وسیع در حوزه تشخیص و آزمایشگاه پزشکی ایران وجود دارد. بنابراین ما در این مسیر هم از الگوهای برتر دنیا استفاده و زیرساختی را ایجاد کرده‌ایم که انجام تست را در مقیاس انبوه و مبتنی بر تجهیزات پیشرفته مدیریت کنیم و هم‌درصدد آن هستیم تا آزمایشگاه‌های متعدد پزشکی را که در ایران شکل پیدا کرده و در طول سالیان گذشته منبع درآمد یا منبع کسب و کار بسیاری از افراد شده‌اند، از خطر ورشکستگی و حذف شدن نجات دهیم.
تعریف یک پارادایم جدید
گلزاده با اشاره به تعریف یک پارادایم جدید در این حوزه گفت: در این پارادایم جدید تلاش می‌کنیم تا آزمایشگاه‌های کوچک را که مقیاس اقتصادی برای انجام تست یا فعالیت ندارند، یا نمی‌توانند در بسیاری از بحران‌ها مثلا تامین کیت مناسب، تامین نیروی انسانی ماهر، استقرار نظام‌های تضمین کیفیت و کالیبره کردن دستگاه‌ها یا تامین تجهیزات مدرن پیشقدم باشند، آنها را به شبکه‌ای وصل کنیم که هم بتوانند تنوع تست بیشتری را از مردم بگیرند و هم دسترس‌پذیری بهتری برای مردم فراهم کنند و هم بتوانند نمونه‌هایی را که جذب می‌کنند، در آزمایشگاه‌های پیشرفته انجام دهند.
وی ادامه داد: بنابراین این تغییر پارادایم به این شکل بوده که آزمایشگاه‌های منفرد پراکنده در کشور که بیش از ۷۰درصد آنها توجیه اقتصادی ندارند، به شبکه کولایف وصل می‌شوند و این امکان فراهم می‌شود که دسترسی آسان مردم به این آزمایشگاه‌ها برای اخذ نمونه فراهم باشد و با زیرساخت لجستیک اختصاصی کولایف که تمام استانداردهای حمل نمونه‌های بایولوژیکی را فراهم کرده است، این نمونه‌ها به آزمایشگاه‌های بزرگ و مدرن برسد تا با تجهیزات پیشرفته، تست‌ها دقیقتر، سریع‌تر، ارزان‌تر و بر اساس استانداردهای کیفی بالا انجام گیرد. به گفته گلزاده، کولایف مجموعه یا شبکه‌ای از آزمایشگاه‌هاست که با شعار ایجاد زندگی با اطمینان برای مردم، تشخیص بهتر را برای آزمایشگاه‌ها ایجاد و به پزشکان کمک کند تا تشخیص بهتر، سریع‌تر و به موقعی داشته باشند؛ به بیمارستان‌ها کمک کنند تا به بیماران خود بهتر خدمات رسانی کنند؛ به مردم کمک کند تا از داده‌های به موقع و سریع در حوزه سلامت خود برخوردار شوند و درنهایت با کاهش هزینه‌های درمان و برخورداری مردم از درمان کم هزینه و درمان کم‌رنج‌تر، کل اقتصاد کشور از ارتقای بهره‌وری در این حوزه منتفع می‌شود.
نقش نوآوری‌های تحول‌آفرین
وی با بیان اینکه نوآوری‌ها و تکنولوژی‌های تحول‌آفرین، کل صنایع و ابعاد زندگی انسان‌ها را دربر خواهند گرفت، درخصوص دلیل انتخاب این نوع مدل کسب و کار اظهار کرد: ما باید بتوانیم بر اساس روندهای تکنولوژیک یا نوآوری‌های تحول آفرین دنیا حرکت کنیم. در دنیا در حوزه کسب و کارهای مختلف و پراکنده که به مردم خدمات ارائه می‌کنند، نوعی یکپارچگی در حال وقوع است. این یکپارچگی و انجام خدمت در مقیاس وسیع موجب می‌شود که زیرساخت‌های بهتری در بخش‌های مدیریت و تکنولوژی، لجستیک، تامین ارزان‌تر، مدیریت بهینه نیروی انسانی بر بستری از زیرساخت‌های دیجیتالی برای کسب و کارها فراهم شود که هزینه را برای کل ذی‌نفعان کاهش دهد و مطلوبیت آنها را عوض کند.
مدیرعامل شرکت کولایف تاکید کرد: اگر کسب‌وکارهای انفرادی پراکنده بتوانند در مدل‌های جدید با هم یکپارچه شوند، می‌تواند ظرفیت بهتری را برای اقتصاد ایجاد کند که این امر در حوزه‌های تشخیص و آزمایشگاه پزشکی نیز صدق می‌کند.
وجود چهار P در حوزه سلامت
وی با اشاره به مفهوم چهار P ذ (۴P) درحوزه سلامت که از چهارP رایج در بازاریابی به عاریه گرفته شده است، گفت: یکی از روندهای بسیار مهم در حوزه سلامت این است که احتمال ابتلای یک فرد در آینده به بیماری‌ها را تشخیص دهیم و براساس تغییر سبک زندگی و پیشگیری، عمر طولانی‌تر و باکیفیت‌تری برای مردم ایجاد کنیم. این روند رو به رشد در جهان، از اقتصادی شدن آزمایش‌های پیشرفته ژنتیک تا ایجاد آگاهی به موقع در سلامت‌جویان و تا تحلیل داده‌های انبوه و متنوع مبتنی بر هوش مصنوعی و شناخت الگوها سرچشمه می‌گیرد. گلزاده در تشریح این چهارP بیان کرد: یک روند اساسی Prediction یا پیش‌بینی است. براساس داده‌هایی که در این الگو و متدها تشکیل می‌شود، ما می‌توانیمPrevention یا پیشگیری داشته باشیم. یعنی از طریق ارتقای سبک زندگی یا درمان سریع‌تر از بسیاری از مخاطرات سلامت در آینده جلوگیری کنیم تا هزینه و درد و رنج کمتری برای خود فرد و اقتصاد و سلامت ایجاد شود. Personalization به این معناست که هر فردی توصیه‌های پزشکی، سبک زندگی و یک روند سلامت کاملا منحصر به فرد خواهد داشت و مانند گذشته، توصیه‌های عمومی برای تغذیه، ورزش، سبک زندگی، درمان و دارو برای همه اثربخشی بالا ندارد. سبک زندگی، سلامت و درمان بر اساس دیتای شخصی ولی چند وجهی هر فرد، کاملا فردمحور است. این روند موجب تحول در صنعت سلامت و به طور ویژه صنعت تشخیص می‌شود. آخرین P، مربوط به Participation یعنی نحوه مشارکت افراد در سفر سلامتشان به شدت اهمیت می‌یابد که با مشارکت فعال، دیتای خود را به موقع و صحیح وارد سیستم دیجیتال کنند و در ارتقای سبک زندگی و روند سلامت خود نقش فعالانه داشته باشند. وی با بیان اینکه این چهار P تحول بزرگی در سبک زندگی مردم و تغذیه و سلامت آنها ایجاد می‌کند، گفت: ما مبتنی بر این چهار P پارادایم جدید اکوسیستم کولایف را بنا گذاشته‌ایم و شعارمان این است که همه اقشار مردم درمان کمتر، درصورت نیاز به درمان؛ با رنج و درد کمتر و هزینه پایین‌تر انجام دهند.
شکل‌گیری مراجع معتبر در حوزه سلامت
گلزاده همچنین با تاکید بر لزوم فرهنگ‌سازی در زمینه نوآوری در حوزه سلامت گفت: آگاهی مردم در حوزه سلامت و بهره‌گیری از فناوری‌ها افزایش یابد و لازم است در این زمینه فرهنگ‌سازی شود. حضور تکنولوژی‌ها و پارادایم‌های جدید می‌تواند فرهنگ‌ساز باشد، اما در کنار آن آگاه‌سازی مردم و ارائه اطلاعات صحیح می‌تواند این اثرگذاری را به شدت ارتقا دهد و تسریع کند.
وی یکی از مخاطرات جدی حوزه سلامت را کسب اطلاعات از طریق گوگل دانست و بیان کرد: ما نیازمندیم که مراجع معتبری در حوزه سلامت شکل بگیرد و باید رسانه‌ها با همکاری مراجع علمی و حرفه‌ای نسبت به ارتقای آگاهی مردم در حوزه سلامت اقدام کنند. فرهنگ‌سازی امری دشوار و نیازمند همکاری تمامی نهادهای متولی و اثرگذار بر اذهان افراد است. در این راستا ما بخشی از فعالیت خود را به تولید محتوای علمی معتبر تخصیص داده‌ایم که امیدواریم بتوانیم محتوای تولیدی را از طریق رسانه‌ها به مردم عرضه کنیم.
کندی تحول دیجیتالی در کشور
گلزاده همچنین درخصوص دلایل کم‌کاری در حوزه دیجیتالی شدن حوزه سلامت کشور گفت: دنیای دیجیتالی شدن دنیای جدیدی است. ما امروزه در دنیا با رویکردی به نام تحول دیجیتالی روبه‌رو هستیم که متاسفانه درک دقیقی از آن در میان فعالان کسب و کار ایجاد نشده است. نکته اصلی این است که تحول دیجیتالی صرفا به معنی تحول فناوری نیست. فناوری اطلاعات یا زیرساخت‌های تکنولوژیک سهم کوچکی در تحولات دیجیتالی دارد و سهم عمده تحول دیجیتالی در تغییر نگاه‌ها، فرآیندها، مدل کسب و کار، ابزارها و تفکر افراد است و این پدیده جدید که همه شئون زندگی را تغییر می‌دهد، هرروزه در حال تکامل و خلق تجربه‌های نوظهور است. وی افزود: در ایران تحول دیجیتالی با کندی بیشتری همراه است، چون نگاه غالب افراد فعال در اکوسیستم استارت‌آپی، کارآفرینی و نوآوری روی یک تصور ناقص از رویکرد پلت‌فرمی شدن بوده است. اگرچه در حوزه پلت‌فرمی شدن رشد خوبی داشته‌ایم، اما با عدم‌بهره‌وری بالا و عدم‌توسعه زیرساخت‌های دیجیتالی در حوزه‌های عملیاتی و اقتصاد سنتی ما رنج می‌برد. وی با بیان اینکه این تصور که اقتصاد دیجیتالی یا تحول دیجیتالی به این صورت که یک شرکت کاملا دیجیتالی فراهم کنیم؛ اشتباه است، افزود: تحول دیجیتالی به این معناست که بین ظرفیت‌های فیزیکی و ظرفیت‌های جدید دیجیتالی، یکپارچگی عمیق و درستی ایجاد شود. اقتصاد دیجیتالی در حوزه سلامت بیش از حوزه‌های دیگر نیازمند این دیجیتالی شدن عملیاتی حوزه‌های مختلف و مقدم بر توسعه مدل‌های مبتنی بر پلتفرم‌های رایج به صورت مارکت پِلیس است. بنابراین صنعت سلامت از این طریق امکان رشد می‌یابد، سهم خود را در اقتصاد کلان کشور بالا خواهد برد و ظرفیت‌های جدیدی را به اقتصاد هدیه خواهد کرد تا مردم، دولت و فعالان کسب و کار از این قضیه منتفع شوند.
رشد استقبال از توسعه نوآوری
وی درخصوص میزان استقبال از توسعه نوآوری در کشور گفت: طی سال‌های گذشته با مقاومت‌هایی مواجه بودیم و برخی از سیاستگذاری‌ها و قوانین اجازه بروز نوآوری‌ها در حوزه سلامت را محدود می‌کرد. اما عملکرد ما در دو سال گذشته موجب شده که بتوانیم اعتماد سیاستگذاران را جلب و هم مردم را آگاه کنیم تا نیاز به ساخت ظرفیت‌های جدید نوآورانه و مقیاس‌پذیر را باور کنند. از طرف دیگر، نگرانی صاحبان کسب و کار که رویکردهای جدید را تهدیدی برای کسب و کار خود می‌دانند، برطرف شود. این تجربه دو ساله کولایف، ظرفیتی ایجاد کرد تا سیاستگذاران به رویکردهای جدید اعتماد و همراهی کنند و نیز با ارتقای آگاهی مردم که تشخیص دقیق و مبتنی بر منابع معتبر، عمر طولانی و درمان کم هزینه و رنج کمتر را برای آنها به ارمغان بیاورد، همراه‌تر شوند.
ارتقای سلامت مردم نیازمند نوآوری است
مدیرعامل کولایف با ابراز تاسف از اینکه آمار مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌ها در ایران بالاتر از میانگین جهانی است، تصریح کرد: ما در این حوزه برای حفظ جان هموطنان خود نیازمند نوآوری هستیم و برای این منظور باید از زیرساخت‌های دیجیتالی بهتر استفاده کنیم و مدل‌های کسب‌وکار بهینه و کارآمدتری را در اقتصاد سلامت توسعه دهیم. بنابراین این حوزه نیازمند همکاری تمامی ذی‌نفعان است. ظرفیت بسیار بالایی در این زمینه برای توسعه کسب و کار وجود دارد و سرمایه‌گذاری در این حوزه پر چالش، فرصت‌های بسیاری را خلق می‌کند تا دست اندرکاران از خلق مدل‌های جدید در کوتاه‌مدت به واسطه بهره‌وری بالا، بهره‌مند شوند و در بلندمدت از تغییر پارادایم‌ها، ارزش پایدار دریافت کنند. گلزاده همچنین در خصوص آینده نوآوری در حوزه سلامت گفت: ما باید نیازهای واقعی مردم را کشف کنیم، فرضیات تکراری را کنار بگذاریم، سطح انتظارات و فرهنگ سلامت را تغییر دهیم و در این رویکرد از همراه شدن با روندهای تکنولوژیک سرعت بگیریم. بنابراین بیش از سرمایه‌گذاری روی تجهیزات مدرن و پیشرفته، باید به طور مستمر نوآوری در رویکردها، استراتژی‌ها، کسب و کارها و سرمایه‌گذاری بر روی انسان‌ها را مورد توجه قرار بدهیم و تمرین کنیم.
وی خاطرنشان کرد: نوآوری در حوزه سلامت رو به رشد است و باید این آینده درخشان را با همکاری نهادهای متولی و آگاهی‌رسان بسازیم تا بتوانیم مردمی سالم‌تر با نیاز کمتر به درمان و عمر طولانی و با کیفیت داشته باشیم.
