مدیر عامل «شرکت پارت سازه قشم» مطرح کرد
حرکت برای توسعه الگوی صنعتی ساخت مسکن
نهضت ملی مسکن؛ بستر توسعه الگوی صنعتی
مدیر عامل شرکت پارت سازه قشم با بیان مطالب فوق و با اشاره به اینکه در طرح عظیم نهضت ملی مسکن زمینه مناسبی برای اجرای روش‌های صنعتی ساخت مسکن فراهم شده است، گفت: موفقیت طرح‌های عظیم نیازمند عزم ملی، مسوولیت‌پذیری و همکاری همه ارگان‌های ذی‌ربط است. جعفر قرائتی‌ستوده گفت: لازمه توسعه صنعتی ساخت و ساز تولید انبوه مسکن است و مسکن در بخش ساخت و ساز مصداق بارز انبوه‌سازی و تولید صنعتی شناخته می‌شود.
دولت مزایای صنعتی‌سازی را تبیین کرده است
مدیرعامل شرکت پارت سازه قشم خاطرنشان کرد: خوشبختانه تمام این طرح‌ها بر اساس پروژه‌های انبوه و متمرکز برنامه‌ریزی شده‌اند. طرح مسکن استیجاری، طرح عظیم مسکن مهر، طرح اقدام ملی و در حال حاضر طرح عظیم جهش تولید مسکن، جملگی بسترهای فوق‌العاده‌ای برای تولید انبوه و صنعتی بوده‌اند و خوشبختانه در همه این طرح‌ها دولت، اگر چه بدون برنامه و بدون بسترسازی، متقاضی تولید صنعتی مسکن بوده، اما در سه طرح اخیر برای ایجاد انگیزه در تولید صنعتی مسکن به تعریف مزایای توجیهی مبادرت کرده است.
قرائتی‌ستوده اظهار کرد: در شرایطی که در بخش ساخت و ساز دولت با نزدیک به ۷۰ هزار پروژه مواجه است و برای تکمیل و بهره‌برداری از این پروژه‌ها امکانات و منابع لازم را دراختیار ندارد لکن، طرح‌های مسکن در ابعاد میلیونی طراحی و پشتیبانی شده‌اند، اما شوربختانه به‌رغم تمایل دولت دستاوردها در رابطه با تولید صنعتی بسیار ناچیز بوده است. به طور نمونه در طرح مسکن مهر، به‌رغم حمایت دولت از تولید صنعتی یا احداث بیش از دو میلیون واحد مسکونی، قادر نبوده توسعه صنعتی ساخت و ساز را ریل‌گذاری کند.
کج‌راهه‌های مسکن مهر درس عبرت شود
وی اذعان کرد: در یک مقایسه با کشور همسایه غربی،آنها با احداث حدود ۲۵۰ هزار واحد مسکونی در قالب پروژه‌های انبوه و متمرکز موفق شدند تولید صنعتی ساختمان را ساماندهی کنند و در سایه این ظرفیت به منابع ارزی قابل توجه دست یابند. امروز تجربه مسکن مهر در برابر ما است و درس‌های مهمی برای دولت و جامعه مهندسی با خود دارد. تجزیه و تحلیل روند طراحی و اجرای مسکن مهر و شناخت کاستی‌ها و کج‌راهه‌های آن می‌تواند در رابطه با تولید صنعتی طرح عظیم جهش تولید مسکن بسیار راهگشا باشد.
مدیر عامل شرکت پارت سازه قشم تصریح کرد: بر اساس تحقیقات صورت گرفته از دلایل اصلی شکست طرح مسکن مهر در رابطه با صنعتی‌سازی می‌توان به مواردی نظیر فقدان برنامه راهبردی برای توسعه صنعتی ساخت و ساز، نارسایی عمده در ضوابط و معیارهای طراحی و تولید صنعتی مسکن، عدم ساماندهی زیرساخت‌های تولید مسکن و عدم هماهنگی و همکاری ارگان‌های ذی‌ربط اشاره کرد.
وی یادآور شد: این طرح‌های عظیم نیازمند عزم ملی، مسوولیت‌پذیری و همکاری همه ارگان‌های ذی‌ربط هستند. در مورد طرح مسکن مهر فقدان همکاری و هماهنگی موثر دولت، نظام دانشگاهی، جامعه مهندسی و تشکل‌های مهندسی از جمله عوامل شکست در تولید صنعتی پروژه‌ها بوده‌اند.
طرح نهضت ملی مسکن بسترساز صنعتی‌سازی
قرائتی‌ستوده افزود: امروز طراحی و تولید صنعتی طرح عظیم جهش تولید مسکن در دست اقدام است و دولت بر طراحی و تولید صنعتی این طرح تاکید موکد دارد. با وجود طرح عظیم جهش تولید مسکن بستر لازم و فرصتی ویژه برای تولید صنعتی مسکن فراهم است. مدیرعامل شرکت پارت سازه قشم گفت: وزارت راه و شهرسازی در رابطه با برنامه‌ریزی توسعه صنعتی وزارت متبوع تلقی می‌شود، اما متاسفانه تعدد مراکز مربوط به صنعتی‌سازی در سطح وزارتخانه راه و شهرسازی یک مشکل ساختاری است که نتیجه عدم درک مناسب از ابعاد این تحول بنیادی است.
صنعتی‌سازی دارای پایگاهی مستقل شود
وی ادامه داد: فقدان مسوول و متولی مستقیم در سطح مدیریت ارشد موجب پراکندگی و عدم تصمیم‌گیری مناسب است. از آنجا که توسعه صنعتی در بخش ساخت‌وساز پدیده‌ای میان‌بخشی است و نیازمند همکاری و هماهنگی بین وزارتخانه‌ها و ارگان‌های مختلف عمومی و بخش‌خصوصی از یک طرف و تغییر در ساختار برخی وزارتخانه‌ها از طرف دیگر است ضروری است که این مقوله از پایگاهی مستقل و توانمند در سطح مدیریت ارشد برخوردار باشد.
قرائتی‌ستوده تاکید کرد: البته در این رابطه هر چند دفتر فناوری‌های نوین ساخت مسکن در سال ۱۳۹۱ ذیل سازمان ملی زمین و مسکن تشکیل شد که گامی رو به جلو ارزیابی می‌شد، اما به نظر نمی‌رسد این دفتر ظرفیت تحقق این تحول عظیم را داشته باشد. یکی از گلوگاه‌های تولید صنعتی ساختمان در کشور قوانین و ضوابط سنتی حاکم بر ساخت و ساز است که به عنوان مانعی جدی بر سر راه طراحی و تولید صنعتی ساختمان عمل می‌کنند.
ضرورت تغییر در نظام فنی اجرایی کشور
مدیر عامل شرکت پارت سازه قشم ادامه داد: ساختار حاکم بر فرآیند طراحی و اجرای پروژه‌های عمرانی در کشور، نظام فنی و اجرایی است. این ساختار سنتی است و مانع جدی بر سر راه هر گونه خلاقیت و ابداع است. با توجه به اینکه روند طراحی و ساخت به روش سنتی با روش طراحی و تولید صنعتی به طور کلی متفاوت است بنابراین نظام فنی اجرایی موجود نه تنها تولید صنعتی را پشتیبانی نمیکند بلکه مغایرت بین دو مسیر مذکور، امروزه به یکی از معضلات تولید صنعتی ساختمان مبدل شده است.
لزوم سازماندهی زیرساخت‌های تولید صنعتی
وی همچنین گفت: در حال حاضر به طور کلی زیرساخت‌های تولید ساختمان حتی برای روش سنتی ساخت و ساز نیز ساماندهی نشده است. بنابراین در این شرایط احداث ساختمان بهره‌ور و کیفی عملا دور از دسترس قرار دارد.
قرائتی‌ستوده افزود: درباره نیروی کار صنعت ساختمان باید گفت که اساسا نیروهای کار این صنعت فاقد گواهی تخصص فراگیر هستند و با توجه به اینکه نیروی کار در صنعت ساختمان شناور و موقت است، فقدان گواهی تخصص فراگیر به یک معضل اساسی تبدیل شده است، این درحالی است که در تولید صنعتی ساختمان بخش قابل توجهی از نیروی کار شناور به اشتغال پایدار بدل می‌شود. مدیر عامل شرکت پارت سازه قشم تاکید کرد: جامعه بزرگ مهندسی ساختمان کشور با بیش از نیم میلیون عضو دانش‌آموخته سرمایه ارزشمندی جهت تحول بنیادی در فرآیند ساخت است. این مجموعه پرشمار صنعتی ساخت و ساز هدفمند نیست. لذا آموزش فرآیند طراحی و تولید صنعتی ساختمان به ویژه در سطوح تخصصی از اولویت‌های این روند است.
نظام دانشگاهی صنعتی‌سازی را پشتیبانی نمیکند
وی تصریح کرد: متاسفانه نظام دانشگاهی در رابطه با آموزش روش‌های طراحی و تولید صنعتی ساخت و ساز برنامه مشخص و جامعی را تعقیب نکرده است و آنچه تحت عنوان آموزش ارائه می‌شود نکاتی موردی و پراکنده است که روند طراحی و تولید صنعتی ساختمان را پشتیبانی نمیکند. قرائتی‌ستوده گفت: به عنوان مثال در روند اجرای طرح مسکن مهر نظام دانشگاهی آنچنان که باید به لحاظ دانش و فناوری این طرح عظیم را حمایت نمی‌کرد و در جایی که باید نقش تعیین‌کننده‌ای در این طرح عظیم ایفا می‌کرد، عملا حضور نداشت و یکی از گلوگاه‌های اصلی طرح مسکن مهر عدم پشتیبانی علمی و فنی بود.
