برگزاری اولین رویداد ارزشگذاری داراییهای نامشهود شرکتهای دانشبنیان
در ابتدای مراسم، فدائیواحد ارزشگذاری داراییهای نامشهود را کلیدیترین مبحث تمام اکوسیستم تامین مالی استارتآپها دانست و نبود آگاهی و دانش لازم نهادهای مالی در این حیطه را یکی از مشکلات در روند سرمایهگذاری دانست. وی واحد ارزشگذاری درست در دو مرحله عرضه اولیه و افزایش سرمایه بعد از عرضه اولیه را راهکاری برای حل این مشکلات عنوان کرد که در مرحله اول آگاهی بخشیدن به ارزشگذار و در مرحله دوم تحلیل درست این ارزش از اهمیت بالایی برخوردار است.
فدائیواحد در ادامه به خواستههای شرکت فرابورس از استارتآپها نیز اشاره کرد و از این اکوسیستم و افراد فعال در این حوزه خواست تا ضوابط پذیرش استارتآپی را که بهزودی توسط این سازمان اعلام میشود، رعایت و پیادهسازی کنند.
مجتبی توانگر، سخنران بعدی این رویداد، صحبتهای خود را با معرفی مهمترین مصادیق داراییهای نامشهود در شرکتهای دانشبنیان شروع کرد. توانگر دانش فنی و حق اختراع را که به نوعی بیانگر سرمایه انسانی دانشمحور این شرکتها نیز محسوب میشوند بهعنوان داراییهای نامشهود معرفی کرد که سهم و میزان متفاوتی در حوزههای مختلف دارند. برای مثال، سهم داراییهای نامشهود در شرکتهای حوزه فناوری معمولا بیشتر و متفاوت با شرکتهای ارائهدهنده خدمات فنی و مهندسی است.
وی مشکل اصلی در این حوزه را شناسایی و ارزشگذاری داراییهای نامشهود به نحوی که قابلیت انتقال و معامله داشته باشد و بتواند به پشتوانهای برای شرکتهای دانشبنیان در راستای تامین مالی، سرمایهگذاری تبدیل شود، معرفی کرد.
توانگر به رسمیت شناختن داراییهای نامشهود شرکتها، هم در بازار سرمایه و هم در بازار پول و شبکه بانکی را امری بسیار مهم دانست.
در بازار سرمایه، شناسایی و ارزشگذاری داراییهای نامشهود بهعنوان یکی از ابعاد مهم داراییهای شرکت و به منظور عرضه اولیه سهام شرکت در بازار سرمایه اهمیت دارد.
در شبکه بانکی، شناسایی و به رسمیت شناختن داراییهای نامشهود، هم در خصوص پذیرش داراییهای نامشهود بهعنوان بخشی از وثایق و تضامین قابل ارائه به بانکها و هم به منظور ارائه کردن داراییهای نامشهود شرکتها در فرآیند رتبهبندی و اعتبارسنجی، نقش مهمی ایفا میکند.
رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس گفت: خوشبختانه در قوانین جدید حسابداری کشور، طبقهبندی دارایی نامشهود و هزینههای مرتبط با آن، طبق استاندارد IFRS۱۵ ابلاغ شده و انجام میشود. استاندارد IFRS۱۵ در سال ۲۰۱۴ و به منظور شناسایی صحیح درآمدها و هزینهها تدوین شده است و مطابق این استاندارد، مخارج دستیابی به قرارداد با مشتریان در صورتی که این قرارداد منجر به درآمدزایی در سالهای آتی برای شرکت شود، باید در سرفصل داراییهای غیرجاری ثبت شود.ازآنجاکه استارتآپ، دارایی مشهود مانند زمین و کارخانه ندارد و دارایی نامشهود آن، شامل نرمافزار و شبکه بهعنوان عامل رشد و درآمدزایی آن شناخته میشود، ارزشگذاری دارایی نامشهود، اهمیت دوچندانی پیدا میکند؛ این ارزشگذاری، مطابق قوانین مالی پذیرفتهشده بینالمللی، تفاوت چندانی با سایر داراییها ندارد.
در بخش سوم علیرضا دلیری از ورود کشور به عصر جدید فناوری خبر داد و عصر آینده را عصر هوش مصنوعی و فضای متفاوتی معرفی کرد. وی یکی از اصلیترین تفاوتهای عصر فناوری با عصر صنعتی و عصر سنتی را تفاوت در پایه و مبنای فعالیتها دانست که فکر، عقل و دانش هستند.
وی گفت: شرکتهای دانشبنیان از سالهای ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ در ایران فعالیتهای خود را شروع کردند و درحالحاضر نزدیک به ۵۱ شرکت دانشبنیان در تابلوهای بورس جای دارند. ارزش این شرکتها به دانش و افراد آنها است که جزو داراییهای نامشهود محسوب میشوند و روشهای ارزشگذاری این داراییها نیز با روشهای سنتی ارزشگذاری داراییهای مشهود کاملا متفاوت است.
دلیری در ادامه گفت: ما اینجا ورود پیدا کردیم که بستر ارزشگذاری دارایی نامشهود را در کشور ایجاد کنیم. آییننامهای نوشته شد و بعد از رفت و برگشت، دو سه سال متوقف بود و سرانجام در سال ۱۳۹۷ استارت کار را زدیم و خوشبختانه امروز به اینجا رسیدهایم. این اتفاق درحالحاضر در حال تبدیل شدن به یک تکلیف برای سرمایهگذاران است. حتی احساس میشود این حوزه از حوزه سنتی برای آنها جذابیت بیشتری دارد.
وی در ادامه توضیح داد: از یک سال و نیم گذشته که بحث داراییهای نامشهود مطرح شد تا به امروز بیش از ۱۲ شرکت موفق به اخذ مجوز شدند و ارزشگذاری داراییهای نامشهود صورت گرفت. در اولین سالگرد، مجوز برخی از این شرکتها تمدید شد.
دلیری دلیل تمدید نکردن مجوز برخی شرکتها را حساسیت بالای این مساله معرفی و عنوان کرد: اگر بحث ارزشگذاری داراییهای نامشهود با شکست مواجه شود، اعتماد افراد به این نوع فعالیتها از بین خواهد رفت. چون ملاک و رویکرد ارزشگذاری دارایی نامشهود همین اعتماد و محبوبیت دوطرفه است.
سوده حیدرینسب، بنیانگذار رایان توسعه پایا، بهعنوان آخرین سخنران در این رویداد درباره نگرانیهای شرکتهای دانشبنیان در این راه صحبت کرد. وی داراییهای شرکتهای دانشبنیان را دانش و خرد افراد فعال در این شرکتها معرفی کرد و ارزشگذاری داراییهای نامشهود و به رسمیت شناختن آنها را برای فعالان اقتصادی این حوزه امری بسیار مهم دانست.
وی محاسبه هزینههای ایجاد داراییهای نامشهود و ثبت دفتری آن را از اولین و مهمترین قدمهای هر استارتآپ معرفی و اضافه کرد که حتی ثبت پرسنل خلاق توانمند و مشتریان وفادار نیز بهعنوان ارزش در داراییهای نامشهود امکانپذیر است.
بنیانگذار رایان توسعه پایا گفت: اولین مرحله در فرآیند ارزشگذاری از تحقیقات بازار آغاز میشود و در این مرحله داشتن آمار دقیق بسیار مهم است. کارگزارهای ارزشگذاری از دادههای تاریخی شرکتها برای اندازهگیری ارزش چند سال آینده بازار استفاده میکنند؛ در این مرحله تفاوت شرکتی که مشتریهای وفادار دارد با دیگر شرکتها مشخص میشود.