کالاهای قاچاقی که گارانتی میشوند
از سوی دیگر با وجود ممنوعیت واردات لوازم خانگی خارجی از سال ۹۷، این کالاها بهراحتی پشت ویترین فروشگاهها قرار گرفته است. دامنه این واردات تنها مربوط به کالاهای کرهای و چینی نمیشود و از کشورهای اروپایی تا آمریکای جنوبی شاهد جولان کالاهای خارجی قاچاق هستیم؛ تا جایی که یکی از برندهای معروف ایتالیایی، نمایندگی خود را بَر خیابان امینحضور مستقر کرده است. حتی در بازار، شاهد کالاهای تولید مکزیک هستیم.
علاوه بر وفور کالای خارجی قاچاق، برخی شرکتها در اقدامی متحیرانه، به این تولیدات گارانتی میدهند که با توجه به این موضوع، دیگر نمیتوان لوازم خانگی خارجی را در دسته کالاهای قاچاق قرار دارد. از آنجا که در کشور نحوه فروش و ارائه گارانتی به شکل رسمی صورت میگیرد، این حجم گسترده از حضور کالاهای خارجی این شائبه را به وجود میآورد که ممنوعیت واردات برداشته شده اما هنوز اطلاعرسانی نشده است.
لوازم خانگی ایرانی چنگی به دل نمیزند
ممنوعیت واردات لوازم خانگی نتیجهای مشابه با صنعت خودرو دارد. بسیاری از مردم از کیفیت پایین لوازم خانگی گلایه دارند، یکی از خریداران در پاسخ به نحوه انتخاب کالای تهیهشده میگوید: «قیمت لوازم خانگی خارجی در سایه ممنوعیت واردات و بالارفتن نرخ ارز، سیر افزایشی داشته و سخت میشود کالای خارجی باکیفیت با قیمت مناسب تامین کرد. به همین دلیل خریداران چارهای جز رجوع به کالاهای ایرانی ندارند. البته در خصوص قیمت نیز جای بحث فراوان دارد؛ کالاهای ایرانی با تاخیر یکماهه قیمت خود را با کالاهای خارجی بهروزرسانی میکنند.»
بازار مکاره
رکود در بازار اما شرایط را برای برخی بسیار مساعد کرده است. با ممنوعیت واردات لوازم خانگی، فضا برای کالاهای بیکیفیت چینی فراهم شده؛ به طوری که حجم کالاهای متفرقه افزایش چشمگیری داشته است. یکی از فروشندگان با بیان اینکه بسیاری از کالاهای متفرقه در ایران بستهبندی میشوند و به عنوان محصول جدید برندهای معتبری مانند الجی و سامسونگ به فروش میرسند، از سودجویی عدهای فرصتطلب خبر داد. قیمت کمتر این کالاهای متفرقه نیز بر میزان فروش آن تاثیرگذار بوده؛ طوری که این کالاها با قیمتی پایینتر از قیمت کالاهای اصلی به فروش میرسند و فروشندگان آنها با بیان اینکه ما به دنبال سود کمتر هستیم، اطمینان خریداران را جلب میکنند.
جولان در فضای مجازی
دامنه لوازم خانگی قاچاق و تقلبی به فضای مجازی نیز سرایت کرده، بسیاری از سایتهای معتبر نیز این روزها به فروش کالاهای تقلبی روی آوردهاند. این پیوند نامبارک به زیان خریداران تمام شده است و باید علاوه بر خرید کالای گران به سبب کیفیت پایین آن، خود را برای هزینه تعمیرات که در ماههای آینده به جیب آنها تحمیل میشود، آماده کنند. کار به جایی رسیده که برخی فروشندگان به قاچاق درهای یخچال روی آوردهاند؛ به طوری که در انبارهای خود، درهای انواع یخچال خارجی را دپو کرده و روی یخچالهای ایرانی سوار میکنند. این لوازم هم به اسم یخچال خارجی به خریدار داده میشود؛ آن هم در قالب فاکتور رسمی!
مقابله با کالای قاچاق در توان اتحادیه نیست
اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه لوازم خانگی با بیان اینکه اتحادیه، توانایی مقابله با قاچاق کالا را ندارد، میگوید: «متولی قاچاق کالا ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز است و بنده به عنوان رئیس اتحادیه لوازم خانگی توان مقابله با کالای قاچاق را ندارم و به لحاظ قانونی این موضوع ارتباطی با اتحادیه ندارد. اتحادیه وظیفه بازدید و بررسی مجوز فعالیت مراکز فروش را دارد. سال گذشته اتحادیه از ۸۷۰ مرکز فروش بازدید داشت و برای ۲۵۰ مرکز بدون مجوز، مجوز کسب و کار صادر شد و پرونده ۲۵۰ مرکز به دستگاههای ذیربط ارسال شد و سایر پروندهها نیز در دست بررسی است.»
او با اشاره به ابعاد گسترده قاچاق لوازم خانگی در بازار عنوان میکند: «۹۹درصد لوازم خانگی خارجی موجود در بازار به صورت قاچاق وارد میشود. مردم در زمان خرید میتوانند از طریق ارسال کد شناسه و کد رهگیری درجشده روی کالا به شماره شمارهگیری #۴*۷۷۷۷* از اصالت کالای خریداریشده مطلع شوند.»
رئیس اتحادیه لوازم خانگی با بیان اینکه نظارت بر کیفیت کالاهای تولیدی بر عهده سازمان استاندارد است، میگوید: «اتحادیه توانایی نظارت بر ۱۶ هزار واحد فروش را ندارد. برخی واحدهای تولیدی که به عنوان تولیدکنندگان زیرپلهای شناخته میشوند کالاهای بیکیفیت تولید میکنند. باید این سوال را از مسوولان پرسید بازرسی ۵۰ یا ۱۰۰ واحد تولیدی امکانپذیر است یا ۱۶ هزار واحد توزیعکننده کالا؟»