در فروردین امسال رخ داد
جهش ۷۰ درصدی تولید خودروهای تجاری
بر این اساس، کل تولید فروردین سه شرکت تجاری‌ساز وابسته به خودروسازان بزرگ، سه هزار و ۱۳۴ دستگاه بوده که نسبت به تیراژ ماه مشابه سال گذشته رشد ۷۰ درصدی را نشان می‌دهد. این آمار البته با استناد به گزارش‌های ارائه شده از سوی ایران‌خودرودیزل، سایپادیزل و زامیاد به بورس، استخراج شده است. منبع آمار تجاری‌سازان معمولا گزارش‌های منتشره از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت است، با این حال این وزارتخانه در اردیبهشت، آمار تولید را منتشر نکرد. رشد ۷۰ درصدی تولید تجاری‌سازان اما در حالی است که اولا محور اصلی این جهش تیراژ، وانت‌ها بوده‌اند و ثانیا ایران‌خودرودیزل، سایپادیزل و زامیاد همچنان بسیار کمتر از ظرفیت اسمی خود در فروردین تولید کرده‌اند.
نکته مهم دیگر در مورد آمار فروردین تجاری‌سازان، ضعف شدید در حوزه اتوبوس و مینی بوس است. طبق آمار و با در نظر گرفتن عملکرد سه تجاری‌ساز وابسته به خودروسازان بزرگ دولتی، تنها یک دستگاه اتوبوس در فروردین امسال تولید شده و مینی‌بوس نیز اصلا ساخته نشده است. البته اگر آمار وزارت صمت در دست بود، امکان بررسی وضع تولید خودروسازان خصوصی وجود داشت و آنگاه مشخص می‌شد که کل تولید اتوبوس و مینی‌بوس در کشور طی فروردین چند دستگاه بوده است. هرچند البته با توجه به آمارهای قبلی، خصوصی‌ها نیز تیراژ بسیار اندکی در این بخش دارند.
در حوزه خودروهای سنگین (مانند کامیون) نیز هرچند اوضاع تولید بهتر است، اما آنجا هم تیراژ بسیار کمتر از ظرفیت گزارش شده و تجاری‌سازان نتوانسته‌اند مطابق با توانایی موجود (از نظر ظرفیت) تولید کنند.
رشد ۱۱۲ درصدی تولید ایران خودرو دیزل
نگاهی اما به آمار تولید تجاری‌سازان بزرگ در فروردین امسال بیندازیم تا مشخص شود آنها چه افت و خیزی در این ماه داشته‌اند.
بنابر صورت‌های مالی ارائه شده به بورس توسط ایران‌خودرودیزل (با نام بورسی خاور)، این شرکت نخستین ماه امسال را با بهبود تولید و البته فروش، نسبت به فروردین ۱۴۰۰ به پایان رسانده است. ازآنجاکه آمار وزارت صمت فعلا در دسترس قرار ندارد، مشخص نیست ایران‌خودرو دیزل در فروردین امسال چه مدل‌هایی را به تولید رسانده و تنها تعداد و نوع آنها (اعم از تجاری و عمومی سبک و سنگین) مشخص شده است.
بر اساس گزارش منتشره، مجموع تولید ایران‌خودرودیزل در فروردین امسال تنها ۵۳۵ دستگاه شامل کامیون سبک، ون و پیکاپ بوده است. با توجه به تیراژ ۲۵۳ دستگاهی ایران‌خودرودیزل در فروردین سال گذشته، تولید این شرکت در ماه مشابه امسال ۱۱۲ درصد رشد را نشان می‌دهد. در لیست محصولات تولیدی ایران‌خودرودیزل، کامیون سبک، ون و پیکاپ، اتوبوس و مینی‌بوس وجود دارد، با این حال در فروردین امسال، این شرکت فقط کامیون سبک، ون و پیکاپ تولید کرده است.
محصول اصلی ایران‌خودرودیزل در فروردین، کامیون سبک بوده، به نحوی که این شرکت ۴۳۹ دستگاه از آن را به تولید رسانده است. در مقایسه با فروردین سال گذشته با تیراژ ۲۱۳ دستگاهی، تولید کامیون سبک در ایران‌خودرودیزل طی ماه نخست امسال بیش از دو برابر شده است. تجاری‌ساز بزرگ کشور همچنین ۹۶ دستگاه ون و پیکاپ را در فروردین تولید کرده که این در حالی است که طی ماه مشابه سال گذشته حتی یک دستگاه نیز از این محصولات در این شرکت ساخته نشده است. بررسی آمار فروردین سال گذشته همچنین نشان می‌دهد ایران‌خودرودیزل تعداد محدودی اتوبوس و مینی‌بوس را به تولید رسانده، اما در نخستین ماه امسال خبری از تولید آنها در این شرکت نیست. این خودروساز در نخستین ماه پارسال، دو دستگاه مینی‌بوس و ۳۸ دستگاه اتوبوس را به تولید رسانده بود.
عدم تولید این محصولات در ایران‌خودرودیزل طی فروردین، در حالی است که ناوگان حمل و نقل عمومی شهری کشور با مشکل فرسودگی و البته کمبود اتوبوس و مینی‌بوس دست و پنجه نرم می‌کند. ایران‌خودرودیزل از سال‌ها پیش قطب اصلی تولید اتوبوس‌های درون‌شهری کشور بوده و ظرفیت تولید مناسبی نیز ایجاد کرده است، با این حال از این ظرفیت استفاده بهینه صورت نمی‌گیرد. در حال حاضر نیز اخباری مبنی بر واردات اتوبوس به گوش می‌رسد، موضوعی که قطعا مطلوب تجاری‌سازان کشور به خصوص ایران‌خودرودیزل نیست.
اما نگاهی هم بیندازیم به اوضاع فروش ایران‌خودرودیزل در فروردین امسال. طبق گزارش ارائه شده به بورس، این خودروساز در مجموع تنها ۲۱ دستگاه محصول را طی فروردین امسال به فروش رسانده است. در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته، فروش این خودروساز ۱۶ دستگاه بیشتر شده است. در بین محصولات ایران‌خودرودیزل، بیشترین فروش نصیب ون و پیکاپ شده به نحوی که آنها ۱۹ دستگاه از این مدل محصولات را در فروردین امسال فروخته‌اند. در ماه مشابه سال گذشته، ایران‌خودرودیزل فروش در بخش ون و پیکاپ به ثبت نرسانده بود.
در لیست فروش ایران‌خودرودیزل همچنین یک دستگاه کامیون سبک نیز به ثبت رسیده است. بخش دیگر فروش این شرکت هم به قطعات مربوط می‌شود، چه آنکه در گزارش ارائه شده به بورس، فروش در قالب قطعات نیز به چشم می‌آید. فروش کامیون‌های سبک ایران‌خودرودیزل در فروردین سال گذشته هم تنها یک دستگاه بوده، بنابراین امسال تغییری در آن رخ نداده است. این شرکت همچنین در فروردین پارسال سه دستگاه اتوبوس فروخته، اما امسال اصلا اتوبوسی برای فروش نداشته است.
اما کل درآمد فروش ایران‌خودرو دیزل در فروردین امسال (طبق صورت‌های مالی) کمی بیش از ۱۶ میلیارد تومان بوده است. با توجه به فروش ۱۰ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومانی ایران‌خودرودیزل در فروردین سال گذشته، درآمد این شرکت از ناحیه فروش، ۵۵ درصد رشد را نشان می‌دهد. گران‌ترین محصول ایران‌خودرودیزل در فروردین امسال، کامیون سبک این شرکت بوده که قیمت آن در صورت‌های مالی ۲میلیارد و ۸۴۴ میلیون تومان ثبت شده است. در مقایسه با فروردین سال گذشته، قیمت کامیون سبک ایران‌خودرودیزل تقریبا سه برابر رشد را نشان می‌دهد.
همچنین قیمت ون و پیکاپ‌های فروخته شده این خودروساز نیز چیزی حدود ۵۲۰ میلیون تومان در فروردین امسال بوده است.
جای خالی ولوو در سایپادیزل
به سایپادیزل برویم، دیگر تجاری‌ساز بزرگ کشور که در فروردین امسال آمار بهتری را نسبت به ماه مشابه سال گذشته از خود به جا گذاشته است. مجموع تولید سایپادیزل در فروردین امسال تنها ۱۱۴ دستگاه شامل گروه کامیون، کامیونت و کشنده بوده است. با توجه به آمار تولید ۱۱ دستگاهی سایپادیزل در فروردین سال گذشته، تولید این شرکت طی نخستین ماه امسال بیش از ۱۰ برابر شده است. این رشد البته در حالی است که ظرفیت تولید در سایپادیزل بسیار بالاتر از اینهاست، بنابراین این شرکت در کل آمار تولید قابل قبول و مناسبی در فروردین امسال نداشته است، درست مانند دیگر تجاری‌سازان کشور. اصلی‌ترین محصول تولیدی سایپادیزل در فروردین، KX۴۸۰ ۲*۲ بوده که ۹۶ دستگاه از آن به تولید رسیده است. در فروردین سال گذشته حتی یک دستگاه نیز از این محصول به تولید نرسیده بود. دیگر محصول تولیدی سایپادیزل در نخستین ماه امسال کامیونت فوتون ۵/ ۸ تن بوده که این شرکت تیراژی ۱۸ دستگاهی را برای آن به ثبت رسانده است. فروردین سال گذشته ۱۱ دستگاه از این خودرو تولید شده بود.
سایپادیزل یکی از قطب‌های تولید محصولات تجاری سنگین کشور محسوب می‌شود که سال‌ها همکاری با ولوو سوئد را در کارنامه‌اش می‌بیند. در حال حاضر اما به دلیل تحریم، این ارتباط قطع شده و به همین دلیل تولید این شرکت بسیار کمتر از ظرفیتی است که دارد. ناوگان حمل و نقل تجاری کشور در حال حاضر با انبوهی از محصولات فرسوده روبه‌روست که ضمن هدر دادن میلیون‌ها لیتر سوخت در روز، ایمنی جاده را نیز کاهش داده‌اند. دولت قبل در انتهای سال ۹۶ طرح بزرگی را برای اسقاط و جایگزینی بیش از ۲۰۰ هزار دستگاه کامیون فرسوده در نظر گرفت، با این حال چند ماه بعد، خودروسازی کشور تحریم شد و ابرپروژه اسقاط نیز به کما رفت. طبعا اگر قرار بر احیای این طرح یا در نظر گرفتن طرح‌هایی مشابه برای اسقاط و جایگزینی کامیون‌های فرسوده باشد، سایپادیزل با توجه به ظرفیت بالای تولیدش، یکی از گزینه‌های اصلی برای تامین خودروهای این طرح خواهد بود.
اما نگاهی هم به آمار فروش سایپادیزل در فروردین امسال بیندازیم. بنابر گزارش ارائه شده به بورس، سایپادیزل عین ۱۱۴ دستگاه محصول تولیدی‌اش را در همین ماه به فروش رسانده است. این در حالی است که فروش این شرکت در فروردین ۱۴۰۰ صفر بود. مبلغ فروش ۱۱۴ دستگاه محصول تولیدی سایپادیزل در نخستین ماه امسال، کمتر از ۲۲۸میلیارد تومان به ثبت رسیده است. این شرکت محصول KX۴۸۰ ۲*۲ خود را در فروردین امسال بیش از ۲ میلیارد و ۱۷۰ میلیون تومان فروخته، حال آنکه مشخص نشده قیمت فروش آن در ماه مشابه سال گذشته چقدر بوده است. دیگر محصول سایپادیزل نیز قیمتی کمتر از یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان در فروردین سال جاری داشته است.
رشد هزار برابری درآمد فروش زامیاد
اما دیگر شرکت خودروساز فعال در حوزه محصولات تجاری، زامیاد نام دارد که توانسته به لطف نیسان آبی، آمار تولیدی بالاتر از ایران‌خودرودیزل و سایپادیزل ثبت کند. محصول اصلی زامیاد را وانت در مدل‌های مختلف تشکیل می‌دهد که البته بیشترین تیراژ در این بین، به نیسان وانت معروف اختصاص دارد. کل تولید زامیاد در فروردین امسال ۲ هزار و ۴۸۵ دستگاه بوده که در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته رشد تقریبا ۵۸ درصدی را نشان می‌دهد. بیشترین خودروی تولیدی این شرکت در فروردین، وانت نیسان آبی در مدل NIB بوده که یک هزار و ۹۸ دستگاه از آن به تولید رسیده است. این در حالی است که زمزمه‌هایی مبنی بر حذف وانت نیسان آبی از چرخه تولید به گوش می‌رسد و باید منتظر ماند و دید در صورت رخ دادن این اتفاق، زامیاد با خلأ آن چه خواهد کرد.
اما کمترین میزان تولید زامیاد نیز به اتوبوس مربوط می‌شود، محصولی که در نخستین ماه امسال تنها یک دستگاه تیراژش بوده است. زامیادی‌ها اما در تولید وانت پادرا، وانت NI، وانت دیزل یورو۵ و وانت پادرا پلاس، آمار تولیدی به ترتیب ۲۹۵ دستگاهی، ۴۶۴ دستگاهی، ۵۶۲ دستگاهی و ۶۵ دستگاهی در فروردین امسال ثبت کرده‌اند.
مرور آمار فروش زامیاد نشان می‌دهد این شرکت در نخستین ماه امسال ۲ هزار و ۵۰۸ دستگاه محصول را فروخته است. این در حالی است که زامیاد در فروردین ۱۴۰۰ تنها دو دستگاه فروش را ثبت کرده بود. طبق صورت‌های مالی، مبلغ کل فروش زامیاد در فروردین امسال کمتر از ۶۲۵ میلیارد تومان بوده که در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته رشد بیش از هزار برابری را نشان می‌دهد. طبعا دلیل این رشد هنگفت، بیش از هر مساله دیگری، فروش تنها دو دستگاهی زامیاد در سال گذشته و ۲ هزار و ۵۰۸ در سال جاری بوده است. همچنین در مقایسه با میزان تولید، زامیاد ۲۳ دستگاه بیش از تیراژ فروردین فروش داشته است.
گران‌ترین محصول فروش رفته زامیاد در فروردین امسال وانت ریچ بوده که قیمتی تقریبا ۴۸۴ میلیون تومانی داشته است. همچنین ارزان‌ترین محصول فروخته شده زامیاد در فروردین امسال، وانت دیزل یورو۵ بوده که کمتر از ۹۲میلیون تومان قیمت داشته است.
