یک تولیدکننده قطعه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»:
امسال هزینه گمرکی قطعه‌سازان افزایش می‌یابد
افزایش حقوق و دستمزد، بالا رفتن نرخ ارز و مواد اولیه، حذف ارز ترجیحی از عوارض و حقوق گمرکی و... از عواملی است که نهتنها کاهش ۱۵ درصدی قیمت خودرو را در هالهای از ابهام قرار میدهد، بلکه وزیر صنعت، معدن و تجارت را با چالشهای اساسی در تولید خودرو مواجه خواهد کرد. در حالی که دولت عنوان میکند قرار است ارز ترجیحی به شکل پلکانی و کمکم حذف شود شنیدهها حاکی است از ابتدای ۱۶ فروردین امسال این موضوع در گمرکات کشور اجرایی شده؛ یعنی صاحبان کالاها باید عوارض گمرکی را با توجه به نرخ ارز اعلامی بانک مرکزی بپردازند. با این روند به نظر میرسد کمکم خودروی نو و با کیفیت هم مانند «خانه» برای اکثر مردم رویا شود.
رونمایی از خودروی ارزانقیمت تا پایان سال با چه قیمت و کیفیتی است هم نکته جالبی خواهد بود. آیا مفهوم ارزانقیمت بودن در مقابل خودروهای خارجی است که ممنوعیت واردات باعث شده افزایش چند برابری قیمت داشته باشند یا با توجه به درآمد اقشار متوسط کشور؟ با توجه به تغییرات پیش آمده تنها برآوردی ساده از افزایش قیمت مواد اولیه، حقوق و دستمزد، عوارض گمرکی، هزینه برق، گاز و... نشان میدهد بهای تمام شده بالا بوده و نمیتوان انتظار داشت خودرویی ارزان متناسب با سطح درآمد اکثریت مردم جامعه تولید و عرضه شود. همچنین بنابر اظهارات مسوولان قرار نیست امسال قطعی برق برای صنایع رخ دهد بلکه مصرف برق مدیریت خواهد شد. آیا این امر به معنی اجبار در کاهش مصرف و البته خاموشیهایی با اطلاع قبلی نخواهد بود؟ کاهش مصرف برق چقدر در تیراژ تولید و تامین بازار تاثیر خواهد گذاشت؟
سال گذشته قطعه‌سازان عنوان کردند بنا بر دستورات باید مصرف برق کارخانه‌های خود را به نصف برسانند. این امر یعنی کاهش ۵۰ درصدی تولید. حتی اگر با مدیریت بخشی از تولید در شیفتهای شبانه هم انجام شود باز هم بخشی از ظرفیتهای فعلی تولید خالی خواهد ماند. یونس اکبرپور‌پایدار رئیس انجمن سازندگان قطعه، ماشین و مجموعههای صنعتی و خودروی تبریز و مدیرعامل شرکت «آذر اتصال» با بیان اینکه از ۱۶ فروردین امسال ترخیص کالاها با ارز ترجیحی در گمرکات کشور انجام نمیشود، گفت: ارز ۴۲۰۰ تومانی از حقوق و عوارض گمرک حذف شده و این یعنی بالا رفتن بهای تمام‌شده تولید. محاسبه از سود سال گذشته گمرکات کشور در حوزه عوارض نشان میدهد آنها سود ۵/ ۲ میلیارد دلاری داشتند و با افزایش ۶ برابری نرخ ارز از ۴۲۰۰ به حدود ۲۵ هزار تومان، سود گمرک و در نتیجه دولت به ۱۵ میلیارد دلار میرسد. در نتیجه واردکننده قطعات ناچار است این مابهالتفاوت قیمتی را در بهای تمام‌شده محصولاتش لحاظ کند. فشار این افزایش قیمت هم به قشر آسیب‌پذیر و کمدرآمد وارد خواهد شد. او افزود: درواقع دولت از محل گمرک، منابع مالی برای خود در نظر گرفته است که در نهایت مصرفکننده باید بپردازد. بهتبع افزایش قیمت تمام‌شده قطعات منجر به بالا رفتن قیمت محصول نهایی خواهد شد.
وابستگی ارزی قطعات
رئیس انجمن سازندگان قطعه، ماشین و مجموعههای صنعتی و خودروی تبریز در پاسخ به این پرسش که با توجه به داخلیسازی قطعات در طرح «نهضت تعمیق ساخت داخل» صنعت قطعه چند درصد وابستگی ارزی دارد، عنوان کرد: اگر خودروها حتی ۸۰ درصد هم داخلیسازی شده باشند باز هم برای ۲۰ درصد باقی‌مانده که عمدتا قطعات الکترونیکی هستند وابستگی ارزی دارند. علاوهبر اینکه درصد داخلیسازی خودروها از محصولی به محصول دیگر متفاوت است. اکبرپور پایدار ادامه داد: اگر امسال شرکت‌های خودروساز یک میلیون خودرو تولید کنند این تغییر قانون در حقوق و عوارض گمرکی، خودش را در قیمت تمام شده بیشتر نشان میدهد. به عنوان مثال برای وانت نیسان قطعاتی مانند اکسل و بلبرینگ وارد میشود، این در حالی است که این خودرو از جمله محصولاتی با بیشترین سطح داخلیسازی در صنعت خودرو است. در نتیجه بهازای هر اکسل ۲۰۰ دلار واردات قطعه داریم. این فعال صنعت قطعه با بیان اینکه مبلغی به حقوق کارگر اضافه شده اما گرانی اجازه بهرهمندی از آن را نمیدهد، گفت: هنگامی که گرانی مواد اولیه مانند فولاد را که درصد بزرگی از وزن خودرو را تشکیل میدهد در کنار سایر تغییرات قیمتی لحاظ کنیم محاسبه بهای تمام شده تولید خودرو ملموستر خواهد بود.
تولید پیچیدهتر میشود
مدیرعامل شرکت آذر اتصال اظهار کرد: امسال مساله تولید خودرو به عنوان کالایی پر‌استفاده پیچیدهتر شده و همین امر شرایط را برای زنجیره تامین سختتر از سال گذشته خواهد کرد. برای کاهش پیامدهای حذف ارز ترجیحی از عوارض گمرکی دولت باید پلکانی عمل می‌کرد و سال به سال قیمت ارز را در اخذ حقوق گمرکی افزایش می‌داد. اکبرپور‌پایدار در پاسخ به این پرسش که آیا برای کاهش قیمت خودرو حتی با شرایط موجود راهکاری وجود دارد، گفت: تنها راهی که میتوان قیمت تمام شده خودرو را پایین آورد کاهش هزینههای سربار در خودروسازیها است. خودروسازان باید با محاسبه دقیق، هزینههای سربار را به‌دست آورند و با الگوگیری از شرکت‌های موفق خودروسازی، تولیدات خود را رقابتی کنند. به عنوان مثال خودروساز جهانی بهازای هر نیروی انسانی خود چه تعداد خودرو تولید میکند و در ایران این عدد چقدر است. مساله دیگر که در کاهش بهای تمام شده کمککننده است ورود ماشینآلات جدید و بهروز است. تجهیزات فناورانه در زمان و کاهش مرجوع شدن کالاها بسیار موثر است. تا امروز به نوسازی ماشینآلات صنعتی توجه چندانی نشده است. نوسازی نیاز به تسهیلات دارد اما مسوولان بدون توجه به این موضوع فقط به صنعتگران فشار میآورند که محصولات رقابتی باشد.
