رمز حذف نوآوری در صنعت پخش

شرکت‌های پخش رسمی ‌و قانونی، سیستم جایگزین شفاف به جای نظام‌های واسطه‌گری و دلالی هستند و این همان منطق راه‌اندازی شرکت‌های پخش در دنیا و ایران است تا از نابسامانی‌های قیمتی جلوگیری کند و محصولات با کیفیت مناسب و با قیمت مشخص در تمام کشور عرضه شوند، با این حال همان‌طور که گفته شد، متاسفانه نگاه دولت به توزیع هنوز در قالب یک صنعت نیست و آن را به عنوان فرآیندی در مسیر ایجاد ارزش افزوده نمی‌داند و این صنعت را نوعی واسطه‌گر می‌پندارد. در واقع وجود انبارها با استانداردهای بهینه انبارش و شرایط بهینه توزیع با ناوگان مناسب شرایطی را ایجاد کرده که پخش به یک صنعت ارزش‌آفرین تبدیل شده است؛ البته از سال۹۴ انجمن پخش تلاش کرد تا با برگزاری همایش‌های مناسب و با دعوت از دولتی‌ها نقش و جایگاه این صنعت را بیش از پیش در معرض نمایش قرار دهد، اما به دلیل شیوع بیماری کرونا این روند متوقف شد. با این حال با برگزاری جلسات مکرر با وزارتخانه‌ها و  دولتمردان، تبیین این نقش و اثر در حال نهادینه شدن است و دولتمردان با این صنعت بیش از گذشته آشنا شده‌اند.

طبیعتا این آشنایی تا زمانی که به حذف قوانین دست و پاگیر و فراهم شدن شرایط مناسب برای رشد شرکت‌های پخش منتهی نشود عملا فایده زیادی ندارد، به عنوان مثال قیمت‌های دستوری برای دارو یا تعیین دستوری مارجین برای صنعت پخش که برگرفته از مدل اقتصادی کشور است باعث زیان بسیاری از شرکت‌ها شده است. به عنوان مثال توزیع دارو اکنون دارای مارجین بین ۴ تا ۱۲درصد است و این در حالی است که بسیاری از داروها اگر در شرایط مناسب نگهداری و توزیع نشوند، کیفیت خود را از دست می‌دهند؛ بنابراین شرکت‌های پخش برای حفظ کیفیت محصول برای مصرف کننده نیازمند به‌روزرسانی سیستم‌ها و بهینه‌سازی انبارها و... هستند و این موضوع با مارجین میانگین  ۱۰درصدی ممکن نیست، در حالی‌که با یکی دو واحد درصد افزایش مارجین این شرکت‌ها می‌توانند هزینه‌های نوآوری خود را تامین کنند و این رقم مشکلی را در مجموع برای قیمت دارو نیز ایجاد نخواهد کرد؛ چراکه قیمت محصولات  در سال‌های اخیر در برخی اوقات تا چند برابر افزایش یافته، اما مارجین آن عملا هیچ تغییری نکرده است.

این موضوعات در مجموع باعث شده‌اند که هر سرمایه‌گذاری که به دنبال کار اقتصادی است با یک طرح توجیهی که سودآور نیست روبه‌رو باشد و قطعا دلیلی ندارد که سرمایه‌گذار به صنعت پخش جذب شود. در حال حاضر بسیاری از صنایع با افزایش تعداد سرمایه‌گذاران و شرکت‌های تازه تاسیس روبه‌رو هستند، اما در صنعت پخش در سال‌های اخیر نه تنها بر تعداد آنها افزوده نشده که حتی از آنها کاسته شده است؛ چراکه مشکلات صنعت پخش از سایر صنایع بیشتر بوده و موانعی وجود دارد که بسیاری از صنایع با آنها روبه‌رو نیستند.