یک قطعهساز از اجرایی شدن آرزوی کاهش قیمت خودرو میگوید
کاهش قیمت ممکن است؟
کاهش قیمت خودرو یکی از وعدههایی بود که سیدرضا فاطمیامین در ابتدای انتصاب خود نیز عنوان کرده بود. اما در ادامه شاهد بودیم در مدت کوتاهی قیمت درب کارخانه محصولات افزایش یافت. فعالان این صنعت مدعی شدند منظور وزیر از کاهش قیمت، نرخ بازار بوده است. حتی اگر منظور فاطمیامین قیمت خودرو در بازار بوده باشد باز هم شاهد بودیم با افزایش قیمت درب کارخانه، نرخ خودرو در بازار هم افزایش یافت. در شرایط فعلی هر اقتصادخواندهای میداند چنانچه نرخ کارخانهای محصولات افزایش پیدا کند قیمت آنها در بازار هم بالا میرود.
حال این بار وزیر صنعت، معدن و تجارت از شرکتهای قطعهساز و خودروساز خواسته قیمت کالاهایشان را کاهش دهند. آیا با توجه به نرخ تورم موجود در کشور این امر حتی با دستور شدنی است؟ در حال حاضر شرکتهای خودروساز با بدهیهای بسیار و نیز زیان انباشته دست به گریبان هستند. افراد بسیاری در زنجیره تامین گلایه دارند که نرخ محصولاتشان بهروز نشده و مطالباتشان بهموقع پرداخت نمیشود؛ حال چگونه ممکن است سال آینده با افزایش نرخ دستمزد و سایر شاخصهای اقتصادی مانند قیمت مواد اولیه این وعده عملیاتی شود؟ در این راستا برخی قطعهسازان به عنوان نمایندگان بخش خصوصی به دنبال این هستند تا با نمایندگان خانه ملت مذاکره و رایزنی داشته باشند. در ادامه باید دید شرکتهای خودروساز چگونه میتوانند به کمک زنجیره تامین خود از این شرایط بغرنج خارج شوند.
بهرهور نبودن تولید در صنعت خودرو آفتی است که بلای جان آن شده و هزینه آن از جان و مال مردم پرداخت میشود. اما پرسش این است که آیا با نسخه دستوری پیچیدن، مشکل تولید حل میشود؟ آیا این مساله بدون فراهم کردن بستر لازم، کیفیت محصولات را بیش از گذشته به محاق نخواهد برد؟ روی دیگر سکه این است که وزیر صنعت، معدن و تجارت به نتایج مذاکرات وین و احیای برجام امید بسته است؟ البته این موضوع هم میتواند مطرح باشد که اگر زنجیره تامین داخلی قادر به کاهش قیمت تمام شده خود نباشد ناچارا مانند نیمه نخست دهه ۹۰ قطعات با قیمت پایینتر وارد شوند. سیدعباس نیکخو، مدیرعامل شرکت تولیدی لنتترمز ایران (ایرانلنت) با بیان اینکه وزیر صنعت، معدن و تجارت باید عنوان کند با چه روشی این امر شدنی است، گفت: مگر میشود هدفگذاری را در فعالیتهای اقتصادی بدون آنکه بستر آن ایجاد شده باشد به اطلاع عموم رساند؟ در ادامه اگر هدف محقق نشد چه میشود؟
وی افزود: عواملی که قیمت تمام را تشکیل میدهند عبارتند از مواد اولیه، دستمزد و هزینههای سربار. وضعیت کدام یک از این گزینهها قرار است سال آینده بهبود یابد تا صنعتگر بداند در بستر اقدامات اجرایی که قرار است از سوی دولتمردان انجام شود خود را هماهنگ کند.
این فعال صنعت اظهار کرد: شرایط موجود نشان از تغییر ندارد. تولیدکننده روزبهروز با افزایش قیمت مواد اولیه داخلی و خارجی روبهرو است؛ مکانیزمهای اداری و مناسبات کشوری در برآورده کردن نیازهای صنعت روزبهروز پرهزینهتر میشوند. به عنوان مثال در حوزه دستمزد با توجه به مذاکراتی که در شورای عالی کار در حال انجام است در سال جدید حقوق کارگران افزایش خواهد یافت. با این شرایط چگونه قرار است قیمت تمام شده تولید کاهش پیدا کند؟ اگر خیلی خوشبینانه به موضوع نگاه کنیم تنها با کمک افزایش بهرهوری تولیدکننده افزایش قیمت جدید نداشته باشد. البته اگر با توجه به شرایط اقتصادی واقعگرایانه به موضوع نگاه شود تحقق این مساله هم بعید به نظر میرسد.
قیمت ارز حلال مشکلات
نیکخو در پاسخ به این پرسش که اگر مذاکرات وین به نتیجه برسد آیا میتوان امید داشت که قیمت تمامشده کاهش یابد، عنوان کرد: هنگامی که مذاکرات به نتیجه برسد احتمالا قیمت ارز کاهش مییابد. در نتیجه قیمت مواد اولیه وارداتی و حتی داخلی هم پایین میآید. اگر مواد اولیه ارزانتر شود ممکن است قیمت تمام شده کاهش پیدا کند. کاهش قیمت ارز هم در تولید و هم خدمات اثر مثبت خواهد داشت.
مدیرعامل ایرانلنت در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه آیا عدد کاهش قیمت تمام شده قابل پیشبینی است؛ اینکه نرخ ارز چقدر باشد میتوان امیدوار بود قیمت خودرو ۱۵درصد کاهش پیدا کند، گفت: با توجه به تجربهای که در صنعت دارم، معتقدم در ارزیابی و چگونگی عملکرد پارامترهای اقتصادی، اعلام عدد خیلی پرریسک است. شاید بتوان گفت اگر این اقدامات انجام شود قیمت کالای صنعتی کاهش مییابد اما اینکه مشخصا عدد بگوییم اینکه ۱۵درصد یا کمتر و بیشتر نرخ فلان محصول پایین میآید یا باید خیلی فرد مسلط به حوزه اقتصاد و صنعت و بهاصطلاح صاحبنظر باشد یا باید پارامترهای اقتصادی کشور وضعیت باثباتی داشته باشند.
او افزود: البته دستوری هم میتوان حکم داد. دو یا سه ماه با زور و کنترل وضعیت را حفظ کرد، اما پرسش این است که دوام خواهد داشت؟ تجربه چندین ساله صنعتگر میگوید خیر. از اینرو معتقدم به این شکل اعلامنظر و توقع ایجاد کردن خیلی کارساز نیست. نباید انتظارات را بالا برد در حالی که اهرمهای کافی برای کنترل در اختیار نداریم زیرا وزیر به برخی پارامترها دسترسی دارد و همچنین به بخشی از آنها میتواند اعمال مدیریت کند. اگر در مسائل اقتصادی قرار است با دستهبندی به نتایج مطلوب دست پیدا کنیم باید ۱۰ تا ۱۵ وزارتخانه در آن زمینه با یکدیگر هماهنگ باشند. این فعال صنعت در ادامه سخنان خود یادآور شد: وزیر صنعت، معدن و تجارت چندین بار عنوان کرد صنعت خودرو نیاز به اصلاح ساختار دارد. اگر این اصلاحات انجام شود میتوان انتظار تحولات جدید را در این صنعت استراتژیک داشت. اما باز هم نمیتوان عدد و رقم مشخصی برای کاهش قیمت اعلام کرد.
نیکخو گفت: گاهی آرزوهایمان را به جای برنامه عملیاتی بیان میکنیم اما فراموش میکنیم هدفگذاری بر اساس امکانات موجود ما را به مقصد میرساند.