توسعه صنایع تکمیلی در گرو احداث پارک‌های پتروشیمیایی
احداث پارک‌های صنعتی پایین‌دستی از راهکارهایی هست که دنیا سال‌ها به سمت آن حرکت کرده و کشورهایی مانند آلمان، کره جنوبی، بلژیک، چین و عربستان در این زمینه پیشرفت‌های چشمگیری داشته‌اند به طوری که آلمان با رتبه اول اروپا و چهارم جهان اکنون دارای ۶۰ پارک شیمیایی است که این پارک‌ها طیف گسترده‌ای از خدمات با بهترین کیفیت، از مدیریت پسماند گرفته تا فعالیت‌های گمرکی را به‌اهالی صنایع شیمیایی ارائه می‌دهند و از این طریق توانسته‌ا‌ند بستری مناسب برای همکاری و هماهنگی بین تولیدکنندگان مواد شیمیایی، پتروشیمیایی و تامین‌کنندگان زیرساخت‌ها، خدمات و دیگر عوامل از جمله مواد اولیه فراهم کنند. در ایران نیز مدتی است که احداث پارک‌های شیمیایی در دستور کار قرار گرفته و ایجاد آنها از سیاست‌های اصلی شرکت صنایع پتروشیمی‌خلیج‌فارس و پترول است. اکنون پترول یکی از متولیان طرح‌های تکمیلی و احداث پارک‌های پایین‌دستی با هدف تکمیل زنجیره ارزش، ایجاد اشتغال پایدار، جلوگیری از واردات برخی محصولات و خروج ارز از کشور، رونق تولید و شکوفایی اقتصاد با ارزش افزوده بالا در مناطق کمتر توسعه یافته است. به گفته مدیرعامل پترول مطالعات بازار، محصولات مورد نیاز کشور، فناوری در دسترس، نرخ بازگشت سرمایه بالا، خوراک در دسترس، میزان سرمایه‌گذاری، رعایت مسائل زیست محیطی و میزان آب مورد نیاز، اصولی هستند که این شرکت در اجرای طرح‌های خود مدنظر دارد. این هلدینگ در حال حاضر ۵ پارک صنعتی پایین دستی با ظرفیت ۳۸۱ هزارتن و سرمایه‌گذاری حدود۱۰ هزار میلیارد تومان در دست دارد. کریستال ملامین ارومیه، پلی‌پروپیلن ایلام، پتروشیمیایی بروجن، اوره رزینی لردگان و کریستال ملامین لردگان پارک‌های توسعه ای پترول هستند. در حال حاضر احداث دو پارک پتروشیمی‌اوره رزینی لردگان و پتروشیمیایی بروجن در استان چهارمحال‌وبختیاری با هدف تکمیل زنجیره ارزش، ایجاد اشتغال، جلوگیری از واردات برخی محصولات و خروج ارز از کشور، رونق تولید و شکوفایی اقتصاد منطقه و استفاده از سرمایه‌های بخش خصوصی وارد فاز اجرایی شدند.
پارک اوره رزینی لردگان
پتروشیمی‌لردگان درآذر سال ۹۹با حجم سرمایه‌گذاری ۸۷۵ میلیون یورو و ظرفیت یک میلیون و ۷۵۰ هزار تن محصول در منطقه فلارد شهرستان لردگان به بهره‌برداری رسید. این شرکت برای جلوگیری از خام‌فروشی، ایجاد ارزش افزوده، دسترسی مناسب به منابع آب و خوراک گاز، نزدیکی به ۳ خط لوله گاز سراسری کشور، ایجاد تحول عظیم منطقه با محرومیت‌زدایی، ایجاد اشتغال پایدار و ایجاد بستر لازم برای توسعه صنایع پایین‌دست احداث شد. تولیدات این پتروشیمی‌شامل ۶۷۷ هزار تن آمونیاک و یک میلیون و ۷۵ هزار تن اوره است.اکنون فاز اجرایی پارک اوره رزینی لردگان با ظرفیت ۱۱۵ هزار تن در زمینی به مساحت ۲۰ هکتار با هدف تکمیل زنجیره ارزش ملامین و اوره تولیدی آغاز شده است که با توجه به نوع محصولات تولیدی، حجم سرمایه‌گذاری و ظرفیت آنها با همکاری بخش‌خصوصی اجرا می‌شود. برای احداث این پارک در لردگان از طریق فراخوان عمومی‌سرمایه‌گذار بخش خصوصی انتخاب شده و پس از تشکیل شرکت مشارکتی فاز اجرایی احداث پارک آغاز شده است. پارک اوره رزینی لردگان با سرمایه‌گذاری ۲۰ هزار میلیارد ریال ایجاد خواهد شد و نرخ بازدهی آن ۲۹درصد است. همچنین بیش از ۲هزار و ۸۰۰ نفر به شکل مستقیم در آن مشغول به کار شده و برای ۵ هزار و ۲۰۰ نفر اشتغال غیرمستقیم فراهم خواهد کرد.
پارک اوره رزینی لردگان با حدود ۴۵ واحد کوچک مقیاس در ۶ زون با مجموعه ظرفیت ۱۱۵ هزار تن و سرمایه‌گذاری حدود دو هزار میلیارد تومان احداث می‌شود. با اجرای این پارک ۱۹ محصول متنوع از جمله انواع کودشیمیایی، پلاستیک‌ها و سیستم‌های جلوگیری کننده آلایندگی خودرو تولید و برای دو هزار و ۸۰۰ نفر اشتغال مستقیم ایجاد می‌شود که به توسعه منطقه کمک می‌کند.
پارک پتروشیمیایی بروجن
پارک پتروشیمیایی بروجن با ۴۸ واحد صنعتی در ۶ زون و با سرمایه‌گذاری حدود ۴ هزار میلیارد تومان احداث می‌شود. در این پارک با استفاده از ۱۰ نوع خوراک متنوع، ۶۵ محصول تولید خواهد شد که عمده آنها وارداتی هستند و برای نخستین‌بار در کشور تولید می‌شوند. از جمله این محصولات می‌توان به تولید ورق‌های ABS، پلاستیک‌های مصنوعی، کاهش دهنده آلاینده‌ها Adblue، لاستیک خورو، پلی استایرن‌ها و ... اشاره کرد.
اکنون فراخوان جذب سرمایه‌گذار برای اجرای طرح پارک پتروشیمیایی بروجن داده شد و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی استقبال خوبی از مشارکت در احداث این پارک پایین دستی داشتند به نحوی که سه شرکت بخش خصوصی از طریق فراخوان برای مشارکت اعلام آمادگی کرده‌اند و پس از تصویب میزان سهامداری هر کدام از آنان در هیات امنای احداث پارک پایین‌دستی پتروشیمیایی بروجن، فعالیت‌های مقدماتی برای ثبت شرکت و سایر اقدامات شروع شده است. یادآوری می‌شود با بهره‌برداری از این واحد برای ۳ هزار و ۱۳۰ نفر اشتغال مستقیم و برای هفت هزار و ۱۸۵ نفر اشتغال غیرمستقیم ایجاد خواهد شد.
پارک ارومیه
پارک ملامین ارومیه از دیگر پارک‌های پترول است که به عنوان صنعت پایین‌دستی شرکت پتروشیمی ارومیه مطرح و در ۶ فاز اجرایی می‌شود. حجم کل سرمایه‌گذاری ثابت پیش‌بینی‌شده برای اجرای این طرح ۷۴۵ میلیارد تومان است که با مشارکت بخش خصوصی و پس از فراهم شدن مقدمات اجرایی در مدت زمان ۳۶ ماه در جوار پتروشیمی ارومیه احداث می‌شود. جلوگیری از خام‌فروشی، ایجاد اشتغال و رونق تولید و جلوگیری از واردات از جمله اهداف این طرح به شمار می‌رود.میزان اشتغال مستقیم پیش‌بینی‌شده در این طرح ۹۵۰ نفر و اشتغال غیرمستقیم نیز ۲ هزار و ۹۰۰ نفر است.
پارک پلی پروپیلن ایلام
حجم پایین سرمایه‌گذاری، اشتغال‌زایی پایدار، جلوگیری از خام‌فروشی با توسعه صنایع پایین‌دستی، جلوگیری از خروج ارز از کشور، به‌کارگیری متخصصان بومی و توسعه منطقه از اهداف احداث پارک پلی‌پروپیلن ایلام است.
احداث پارک پلی‌پروپیلن ایلام کاملا اقتصادی و نرخ بازگشت سرمایه این طرح بیش از ۳۰درصد است که برای بخش خصوصی بسیار جذاب خواهد بود. ۶ زون در پارک پلی‌پروپیلن ایلام در نظر گرفته شده است. قابلیت احداث ۹۴ واحد مختلف از جمله پایپ، قالب تزریقی، فیلم و شیت، قالب‌های بادی، روکش محافظ، الیاف و سایر محصولاتی که از پروپیلن می‌توان تولید کرد در این ۶ زون وجود دارد. مساحت موردنیاز برای احداث پارک پلی‌پروپیلن ۳۰ هکتار و ظرفیت کل این پارک بالغ بر ۳۵ هزار تن است که سبب اشتغال مستقیم ۴ هزار و ۸۳۰ نفر و اشتغال غیرمستقیم ۹هزار نفر خواهد شد. حجم سرمایه‌گذاری لازم برای احداث پارک پلی‌پروپیلن ایلام بیش از ۱۲هزار میلیارد ریال است و متولی اجرای کار بخش‌خصوصی خواهد بود و شرکت پترول و توسعه صنایع پایین‌دستی پتروایرانیان نیز با سهم ۲۰درصدی، در مجموع ۴۰درصد، سهامدار این پارک خواهند بود.
