قیمت‌های دستوری؛ مانع توسعه شرکت مخابرات
قیمت سهام این شرکت در بدو ورود به بازار با وجود تلاطم زیاد، به سمت بهبود حرکت کرده و در آخرین معاملات صورت گرفته به ۱۱۷۷۰ریال رسید. هم اکنون تعداد سهام این شرکت ۶۰میلیارد برگ سهم است که ارزش بازاری آن به بیش از ۷۰۰هزار میلیارد ریال رسیده و ارزش معاملات روزانه آن بیش از ۵۳۵میلیارد ریال است و از این جهت یکی از نمادهای شاخص‌ساز در بازار سهام شناخته می‌شود. طبق آخرین اطلاعات منتشر شده، شرکت توسعه اعتماد مبین ۴۹درصد، شرکت کارگزاری سهام عدالت ۱۹درصد، دولت جمهوری اسلامی‌ایران ۷۷/ ۱۹درصد و کارکنان شرکت ۱۸/ ۰درصد از سهام این شرکت را در اختیار دارند و ۱۱درصد سهام این شرکت در اختیار سایر سهامداران است.
همچنین شرکت ارتباطات سیار (۸۹درصد از سهام همراه اول را در اختیار دارد)، شرکت مدیریت سازمان سازه غدیر (در زمینه فعالیت‌های ساخت و ساز، تعمیر و نگهداری فعالیت می‌کند و ۱۰۰درصد مالکیت آن در اختیار مخابرات ایران است) و شرکت گسترش خدمات کاراشاب ( با هدف بهینه‌سازی خدمات بانکی به وجود آمد و در زمینه انواع خدمات ارتباطی فعالیت می‌کند و ۱۰۰درصد سهام این شرکت نیز در اختیار مخابرات ایران است) از جمله مهم‌ترین شرکت‌های زیرمجموعه مخابرات ایران به حساب می‌آیند. با بررسی صورت‌های مالی این شرکت مشخص می‌شود نسبت سود خالص به فروش این شرکت در سال ۹۹ بیش از ۵۸ بود که نشان‌دهنده سودسازی بالای فعالیت‌های این شرکت است. این شاخص برای سال ۹۸ در حدود ۶۳ بود که این کاهش مربوط به عدم به روزرسانی تعرفه‌ها در مقابل افزایش هزینه‌های شرکت از سمت وزارت ارتباطات است. این شرکت تا انتهای سال ۹۹ بیش از ۳۲هزارمیلیارد ریال سود انباشت کرده که در ابتدای سال ۱۴۰۰ با افزایش هزینه تمام شده کالای فروش رفته، مقداری از سود آن کاسته شده است. این امر ضرورت به‌روزرسانی تعرفه‌ها را برای خدمات این شرکت نشان می‌دهد. همچنین نیاز است در ساختار هزینه‌کرد این شرکت بازنگری صورت گیرد «هر چند که افزایش هزینه‌های این شرکت بسیار کمتر از مقدار تورم در نهاده‌های مورد نیاز برای تولید بوده است». نکته دیگر، فعالیت نسبت به مقیاس است. در حالتی که شرکت دارای ظرفیت‌های مازاد برای تولید باشد با افزایش تقاضا و تولید، هزینه‌ها کاهش می‌یابد، اما با وجود رشد بالای مشترکان و فروش محصولات، باز هم هزینه‌های شرکت جبران نشده است و این نشان می‌دهد بهره‌وری نهاده‌های ثابت مانند نیروی کارفعال و ابزار نصب شده، در حداکثر خود قرار دارد و هزینه‌ها بیشتر از جانب نهاده‌های مصرفی، ارزی و وارداتی تشدید می‌شود. در حال حاضر بیش از ۸۰درصد امکانات صنعت مخابرات داخلی است که شرکت مخابرات ایران قصد دارد طی یک برنامه پنج‌ساله اقدام به داخلی‌سازی ۲۰درصد باقی مانده کند.
شرکت مخابرات ایران در سال ۹۹ به‌رغم وجود مشکلات متعدد مانند تامین تجهیزات، تورم گسترده، نرخ ارز و لزوم منطقی کردن نرخ تعرفه خدمات توانست عملکرد مناسبی را از خود بر جای بگذارد. عملکرد رو به رشد این شرکت در سال ۱۴۰۰ادامه یافت، اما این به معنای شرایط مطلوب در همه حوزه‌ها نبوده و لازم است سیاستگذار برای تداوم توسعه و کاهش ریسک فعالیت‌های این شرکت در سیاست‌های خود منعطف‌تر عمل کند.
با ورود همه‌گیری کرونا و لزوم استفاده بیشتر از خدمات ارتباطی، درکنار دیگر عوامل تشدیدکننده، تقاضا برای خدمات این شرکت بالا رفت. به طوری که تعداد مشترکان FTTH از۸۹۳۹۳ در سال ۹۸ به ۱۵۹۴۲۳مشترک در سال ۹۹ افزایش یافت و رشد ۷۸درصدی را ثبت کرد. همچنین تعداد مشترکان VDSL این شرکت در سال ۹۹به ۹۲۶۹۰ رسید که ۱۱۸ درصد نسبت به سال ۹۸ رشد نشان می‌دهد. در مجموع مشتری‌های فعال باند این شرکت رشد ۱۶۵درصدی داشته و این شرکت ۶۰درصد از بازار ADSL را به خود اختصاص داده است. این شرکت هم اکنون بیش از ۵۳درصد از مشترکان سیم‌کارت را پوشش می‌دهد که پتانسیلی بالا برای تحقق طرح‌های توسعه در این شرکت محسوب می‌شود. همچنین این شرکت در نصب باند پهن ۵درصد، مشترکان فعال باند پهن ۲۴درصد، حجم مصرف دیتای روزانه ۴۴درصد و مصرف ترافیک داخلی ۶۸درصد افزایش داشته است. طبق گزارش هیات‌مدیره، در سال ۱۴۰۰شرکت برنامه‌ریزی برای ورود به FMC، همکاری با شرکت‌های فعال در حوزه ITC، تنوع در خدمات و پرداخت و دریافت مطالبات را در دستور کار خود قرار داده است.
