در گفتوگو با مدیر اجرایی ایراندوچرخ مطرح شد
تولید انجین موتورسیکلت به‌صرفه نیست
صنعت موتورسیکلت کشور ما پس از نیم‌قرن تولید موتورسیکلت کاربراتوری با سطح آلودگی بالا در نهایت با تصویب و اجرای قانون هوای پاک، انژکتوری و برقیها را جایگزین موتورسیکلت قدیمی کرد، اما نوسازی وسیله حملونقل شخصی و استفاده از موتورسیکلت برقی نیاز به حمایت نهادهای مربوط و بهویژه دولت دارد. کاهش قدرت خرید مردم و قیمت بالای خودروها اعم از ماشین، موتورسیکلت و دوچرخه افراد را از جایگزین کردن خودروهای فرسوده غافل کرده است.
افزایش تیراژ همراه با چالشهای تولید
موتورسیکلت، بهویژه از نوع برقی برای مسافت کوتاه یکی از وسایل حملونقل پاک است که میتواند به کاهش آلودگی هوا و سبک کردن بار ترافیکی شهرهای بزرگ کمک بسزایی کند. علیرضا عابدینی، مدیر اجرایی شرکت ایراندوچرخ، اولین و بزرگترین تولیدکننده موتورسیکلت و دوچرخه در کشور درباره وضعیت تولید این شرکت با بیان اینکه در سه ماه نخست سال نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته است، گفت: شرایط تولید با توجه به وضعیت تحریمی کشور و نرخ دلار سخت شده و با افزایش نرخ ارز توان ارزی شرکتها بهشدت کاهش پیدا کرده است. وی افزود: هر شرکت تولیدی سرمایه ثابتی دارد. بخشی از این سرمایه بهوسیله وام از بانکها تامین می‌شود، بخشی هم آورده سهامدار یا سهامداران است. بر این مبنا توان مالی بخشی از محصولات وارد و بخشی دیگر از داخل تامین می‌شد. بنابراین زمانیکه نرخ دلار پایین بود با سرمایهای که داشتیم و اعتباری که از بانکها دریافت میکردیم، میتوانستیم تیراژ مشخصی داشته باشیم، اما درحالحاضر تولیدکننده به آن رقم تولید نخواهد رسید؛ زیرا با افزایش نرخ دلار ارزش سرمایه تولیدکنندگان بسیار کاهش یافته است. او تصریح کرد: تفاوت میزان تولید را میتوان با مقایسه ساده بین دلار حدود سه هزار تومانی با ۲۵ هزار تومانی به‌دست آورد.
این فعال صنعت موتورسیکلت ادامه داد: واردات هر شرکتی براساس نرخ ارز مشخص است و این وضعیت را باید در کنار نرخ تورم کشورهای مبدا واردات دید. درحالحاضر بیشترین خرید فعالان صنعت موتورسیکلت کشور از چین و هند است؛ بنابراین با احتساب تورم این دو کشور و قیمت ارز در کشور، خریدهای خارجی با هزینه بسیار بالاتری انجام می‌شود. بهعنوان مثال، قیمت محصولات در چین بین ۱۰ تا ۱۵درصد رشد کرده است. یکی از دلایل این رشد قیمتی مربوط به رشد نرخ مواد اولیه بوده که قیمت جهانی آن افزایش یافته است. آلومینیوم یکی از مواد اولیه مورد نیاز است که نرخ جهانی آن بسیار بالا رفته است. تمام این مسائل را در کنار این باید دید که خریدهای داخلی هم نقدی شده و دیگر مانند گذشته اعتباری انجام نمیشود، بنابراین با توجه به مشکلات نقدینگی موجود، شرایط تولید بسیار دشوار شده است. عابدینی در ادامه یادآور شد: بازار موتورسیکلت مانند خودرو نیست که با باز شدن سایت خرید در مدت زمان کوتاهی تمام تولید دو، سه ماه آینده بهفروش برسد. در بازار موتورسیکلت همچنان فروش با چک و اقساط بلندمدت انجام می‌شود. درواقع تولیدکننده‌ای مانند من باید مواد اولیه مورد نیاز را نقدی خریداری کند، اما در ادامه محصولات تولیدی خود را اعتباری و با مدت پرداخت طولانی بهفروش برساند. وی اظهار کرد: با تمام این مشکلات تولیدات ایراندوچرخ در سه ماه نخست سال نسبتبه مدت مشابه سال گذشته تا حدودی رشد داشته است.
میزان داخلیسازی قطعات
عابدینی در پاسخ به این پرسش که موتورسیکلتهایی که در ایراندوچرخ تولید می‌شوند چقدر وابستگی ارزی دارند، عنوان کرد: این شرکت جزو تولیدکنندگانی است که سعی دارد بیشتر قطعات را از منابع داخلی تامین کند، اما اینکه فکر شود تمام قطعات را میتوان در داخل تولید و تامین کرد اشتباه است. بهعنوان مثال، انجین از قطعات مهمی است که در داخل تولید نداریم. برخی مدعی هستند، میخواهند انجین را در داخل تولید کنند اما واقعیت این است که این امر کار سادهای نیست. تولید انجین نیاز به سرمایهگذاری کلانی دارد. ایراندوچرخ هم زمانی بهدنبال داخلیسازی انجین بود، اما با مطالعاتی که داشتیم تولید این قطعه در کشور توجیه اقتصادی نداشت و قیمت تمام‌شده ۲۰ درصد بالاتر از تولیدکننده چینی درمیآمد. مدیر اجرایی شرکت ایراندوچرخ در توضیح این مساله به تیراژ تولید اشاره کرد و گفت: تولیدکننده چینی سالانه پنج‌میلیون انجین انواع موتورسیکلت را تولید می‌کند. این را مقایسه کنید با تیراژ تولید ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزارتایی در ایران بهطور قطع این شرایط تولید انجین را برای تولیدکننده ایرانی توجیهپذیر نمیکند. او افزود: چین برای تولید انجین ماشینآلات مورد نیاز را طراحی کرده و امور تولید را مکانیزه انجام میدهد. بهاین ترتیب هزینههای خود را بهحداقل رسانده است.
طرحهای توسعهای
عابدینی درباره طرحهای توسعهای این شرکت گفت: درحالحاضر ایراندوچرخ پروژهای را با همکاری یکی از شرکتهای دانشبنیان در حوزه داخلیسازی سیستم انژکتور اجرا می‌کند. این قطعه قابل رقابت بهلحاظ سطح کیفی و قیمت تمام‌شده با انژکتورهای چینی است. وی خاطرنشان کرد: قطعاتی که امکان ساخت داخل آنها وجود داشته باشد و بهلحاظ کیفیت و قیمت همسطح قطعات چینی باشند بهطور قطع از سوی تولیدکنندگان مبادرت به داخلیسازی می‌شوند.
ایراندوچرخ چه تولید می‌کند؟
عابدینی درباره محصولات تولیدی این برند داخلی گفت: محصولات هوندا با میزان داخلیسازی حدود ۴۰ درصد در حال تولید است. در بحث قیمت این موتورسیکلت، داخلیسازی انجین تاثیر زیادی روی قیمت تمام‌شده آن دارد، زیرا حدود یکپنجم نرخ این موتورسیکلت مربوط به انجین است. وی ادامه داد: محصول دیگر ما ایردوکو ۱۰B است که حدود ۳۵درصد ساخت داخل شده است. این مدل از ابتدای تولید با ۳۵درصد بود که در بین محصولات رکورددار است. در ادامه عمق ساخت داخل افزایش مییابد. این فعال صنعت موتورسیکلت عنوان کرد: تولید و داخلیسازی دو مدل جدید موتورسیکلت بنزینی هم در دستور کار قرار دارد و قرار است یکی از این مدلها (وترانو ۱۵۰) با عمق ساخت ۱۷درصدی آغاز شود و در ادامه قطعات فلزی و فولادی آن نیز داخلیسازی شود. مدیر اجرایی شرکت ایراندوچرخ در ادامه به محصولات برقی این شرکت اشاره و عنوان کرد: سهچرخ ۵۰۰ وات این برند با حدود ۲۷درصد ساخت داخل تولید می‌شود. این موتورسیکلت بیشتر برای افراد کمتوان و مسن کارآیی دارد.
وی گفت: سایر محصولات برقی هم با حدود ۱۸درصد ساخت داخل در مرحله مونتاژ و پیشمونتاژ هستند. باتری و تایرها از داخل تامین می‌شوند، اما هنوز به تیراژی نرسیدهاند که تعمیق ساخت آنها را افزایش دهیم. عابدینی در ادامه سخنان خود عنوان کرد: هزینه قالبسازی برای داخلیسازی سنگین است. از این‌رو تیراژ تولید باید به اندازهای برسد که هزینه قالبسازی برگشت شود. وی یادآور شد: این مساله بهاستثنای سهچرخ، ۵۰۰ وات بود، زیرا این موتورسیکلت باوجود تیراژ حدود ۳هزارتایی داخلیسازی آن انجام شد. گفتنی است عمده امور داخلیسازی را شرکتهای زیرمجموعه ایراندوچرخ انجام میدهند. وی در ادامه افزود: تولید یک محصول جدید هم بهزودی آغاز می‌شود. بهطور قطع قطعات فلزی این موتورسیکلت هم در داخل تولید خواهد شد.
داخلیسازی بهشرط توجیهاقتصادی
عابدینی اظهار کرد: با ورود هر مدل مطالعات برای داخلیسازی آن آغاز می‌شود. قطعاتی که تولیدشان توجیهاقتصادی داشته باشد داخلیسازی می‌شود بهویژه در حوزه قطعات فلزی. او خاطرنشان کرد: هر محصولی که به تیراژ اقتصادی برسد داخلیسازی آن توجیهپذیر خواهد بود.
چالش باتری برقیها
عابدینی درباره الزام تولیدکنندگان به اختصاص دادن ۱۰درصد محصولات خود به موتورسیکلتهای برقی گفت: اگر شرکتی به این ۱۰درصد نرسد بهازای هر یک موتورسیکلت برقی باید ۳ برگه اسقاط موتورسیکلت فرسوده ارائه دهد که ایراندوچرخ برگه اسقاط تحویل میدهد. البته ترجیح ما تولید موتورسیکلت برقی است، زیرا خرید برگه اسقاط هزینهبر است.
وی تاکید کرد: موتورسیکلت برقی آینده خوبی دارد به شرط اینکه از آن حمایت شود. برای خرید باید به مشتریان یارانه داده شود همچنین مشکل باتری این نوع موتورسیکلتها برای همیشه باید حلوفصل شود. او گفت: در کشورهای دیگر صاحب موتورسیکلت باتری خالی را تحویل و پر دریافت می‌کند. در خیلی از کشورها هزینه باتری را نهادی برعهده گرفته و از مصرفکننده هزینه آن دریافت نمیشود. وی اظهار کرد: در سالهای گذشته محصولات از کیفیت پایینی برخوردار بودند، اما موتورسیکلتهای فعلی به لحاظ کیفیت شرایط خوبی دارند. برای فرهنگسازی و تشویق مردم به استفاده از این وسیله حملونقل پاک باید یک تیم کارشناسی پروژهای حمایتی در حوزه تولید و فروش تعریف کنند.
تولید دوچرخه از نو آغاز می‌شود؟
زمانی شرکت ایراندوچرخ یکی از تولیدکنندگان دوچرخه در ایران بود، اما درحالحاضر تولید ندارد. عابدینی درباره دلیل این امر گفت: در دورهای واردات به قدری زیاد شد که تولید دوچرخه در کشور صرفهاقتصادی نداشت. اینکه محصولات هم بهشکل CBU وارد و بهفروش برسد که شایسته یک شرکت بهنام داخلی نبود و نیست. مدیر اجرایی ایراندوچرخ اظهار کرد: تولید نیاز به سرمایهگذاری بالا دارد. براساس مطالعاتی که در حوزه تولید دوباره دوچرخه داشتیم هنوز بستر برای تولید این وسیله حملونقل پاک در کشور فراهم نیست.
عابدینی یادآور شد: تولیدکننده‌های داخلی بهسختی میتوانند با دوچرخههای چینی به رقابت بپردازند. ایران دوچرخ به این موضوع (تولید دوچرخه) توجه دارد، اما هنوز برنامه مدونی برای تولید دوباره تعریف نکرده است.
