مدیرعامل شرکت سازه آزمون فولاد عنوان کرد
استحکام ساختمان با فورجینگ سر به سر میلگرد
در همین راستا مدیرعامل شرکت سازه آزمون فولاد گفت: فرآیند فورجینگ سر به سر میلگرد که از آن در ژاپن به دلیل زلزله‌خیر بودن استفاده شده است، علاوه بر اینکه باعث استحکام و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله می‌شود، کاهش مصرف میلگرد در ساختمان را نیز در پی دارد.
امیر قاسمی اظهار کرد: شرکت سازه آزمون فولاد این روش را برای نخستین بار در سال ۱۳۸۸ وارد ایران کرد و توانست مجوزهای کاربرد آن و نیز تاییدیه‌های مرکز تحقیقات ساختمان، وزارت راه و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی ساختمان را اخذ کند. به این ترتیب، روش فورجینگ سر به سر میلگرد در سال ۱۳۸۸ وارد ساختمان‌های ایران شد. در حال حاضر شرکت سازه آزمون فولاد سابقه طولانی در صنعت ساختمان کشور دارد و در زمینه فورجینگ سر به سر میلگرد فعالیت می‌کند. وی افزود: در کشور ما دو نوع عملیات برای فورجینگ داریم که یکی به صورت صنعتی برای تولید قطعه به کار می‌رود و دیگری فورجینگ سر به سر میلگرد است که در ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در فرآیند فورجینگ، میلگرد فولادی به عنوان ماده اولیه به دمای خمیری و بالای یک هزار درجه سانتی‌گراد میرسد و تحت فشار پرس در قالب‌های مخصوص، قطعه فرم می‌یابد.
روشی برای کاهش مصرف میلگرد
مدیرعامل شرکت سازه آزمون فولاد در ادامه گفت: در روش دوم فورجینگ، دو سر میلگردهای فولادی به دمای یک‌هزار و ۲۰۰ تا یک‌هزار و ۳۰۰ درجه سانتی‌گراد میرسد و به وضعیت خمیری تبدیل می‌شود. سپس توسط پرس هیدرولیک دو سر میلگرد در یکدیگر پرس و جوش داده می‌شوند. قاسمی بیان کرد: در دیگر کشورها به روش دوم فورجینگ، جوش سر به سر میلگرد یا gas pressure welding گفته می‌شود. این فرآیند تقریبا در سال ۱۹۳۰ در آمریکا اختراع شد و در سال ۱۹۶۰ در ژاپن برای ساختمان‌ها مورد استفاده قرار گرفت.
وی اضافه کرد: فورجینگ یا جوش سر به سر میلگرد در ساختمان‌ها باعث می‌شود حدودا ۲۰ تا ۳۰درصد مصرف میلگرد در کل کشور کاهش یابد، چرا که روش اورلپ در ساختمان‌ها که یک روش قدیمی و منسوخ است، در این فرآیند حذف شده و دورریز میلگرد در ساختمان تقریبا به صفر میرسد. همچنین هر اندازه سایز میلگرد مورد استفاده در ساختمان بیشتر باشد، حجم ستون کوچک‌تر شده و به تبع آن، مصرف میلگرد نیز کمتر خواهد شد. ضمن اینکه مصرف بتن نیز در این روش کاهش خواهد یافت. در نهایت اینکه فضای معماری داخل ساختمان نیز بزرگ‌تر و بهتر خواهد شد.
مقاوم‌سازی ساختمان
مدیرعامل شرکت سازه آزمون فولاد تاکید کرد: هدف اصلی از اختراع روش فورجینگ سر به سر میلگرد و جوشکاری آن در ژاپن، مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله‌های مهیب این کشور بود چراکه ژاپن کشور زلزله‌خیزی است و این فرآیند را تنها برای مقاوم‌سازی ساختمان‌ها به کار بردند تا هم ساختمان را به نوعی با کاهش مصرف میلگرد سبک‌تر کنند و هم اینکه اتصالات محکم‌تری داشته باشند. به همین دلیل استاندارد GIS ژاپن به عنوان تنها مرجعی است که به طور کامل دستگاه‌ها، فرآیند جوشکاری، استاندارد نحوه اجرای جوش و کنترل کیفیت آن را توضیح داده است. باید توجه داشت که جوش سر به سر میلگرد باعث می‌شود استحکام آن در نقطه جوش داده شده ۲۰درصد بیش از میلگرد باشد، زیرا سطح مقطع میلگرد توسط جوش افزایش می‌یابد و قطورتر می‌شود. وی اظهار کرد: شرکت سازه آزمون فولاد، استاندارد GIS ژاپن را در سال ۱۳۹۶ برای نخستین بار ترجمه و بومی‌سازی کرد و آن را با شرایط ایران تطابق داد. این استاندارد اکنون روی سایت سازمان ملی استاندارد قرار دارد و در دسترس همگان است. برای استانداردسازی نیز حتی می‌توان از میلگردهای ساخت ایران استفاده کرد و با توجه به کیفیت بسیار بالای تولیدکنندگان ایرانی در ساخت میلگرد، در فورجینگ سر به سر میلگرد مشکلی به وجود نخواهد آمد، زیرا این نوع میلگردها جوش‌پذیر بوده و تمام سایزها و گریدهای ساختمانی، قابلیت جوش خوردن دارند. قاسمی تصریح کرد: روش فورجینگ سر به سر میلگرد در ایران طی چند سال گذشته به‌کار گرفته شده است و خوشبختانه در این مدت روش یادشده گسترش یافته است. البته دلیل اصلی استقبال سازندگان مسکن در ایران مقاوم‌سازی نبوده و کاهش مصرف میلگرد برای کاهش بهای تمام‌شده ساختمان هدف اصلی استفاده از روش فورجینگ سر به سر میلگرد بوده است. با این حال، استفاده از این روش به صورت ناخواسته باعث می‌شود ساختمان‌هایی که با این روش ساخته شده‌اند، در مقابل زلزله مقاوم باشند.
ورود افراد غیر متخصص به حوزه فورجینگ سر به سر میلگرد
مدیرعامل شرکت سازه آزمون فولاد اذعان کرد: متاسفانه برخی شرکت‌ها و افراد سودجو به حوزه فورجینگ سر به سر میلگرد وارد شده‌اند و در حال تولید دستگاه‌های کپی‌شده ایرانی فورجینگ به اسم ژاپنی یا آلمانی هستند که این دستگاه‌ها را در بازار به فروش برسانند. برخی نیز با توجه به تامین این دستگاه‌ها و عدم آموزش صحیح جوش، به صورت تجربی فعالیت کرده و باعث ایجاد معضل در برخی ساختمان‌ها شده‌اند. این دستگاه‌ها در بازار با تبلیغات به فروش رسیده‌اند و به بلای جان برخی ساختمان‌ها تبدیل شده‌اند. چراکه نقطه قوت روش فورجینگ سر به سر میلگرد را در ساختمان به نقطه ضعف آن تبدیل خواهد کرد و متاسفانه در صورت رخ دادن زلزله، جوش تقلبی میلگرد ایجاد شده خواهد شکست. وی بیان کرد: استفاده از دستگاه‌های کپی شده بی‌کیفیت برای فورجینگ سر به سر میلگرد در ساختمان‌ها بسیار خطرناک است و مسوولان شرکت ما بارها و بارها در قالب مقالات و گزارش‌ها هشدارهای لازم را به مسوولان امر داده است، اما متاسفانه هیچ یک از ارگان‌ها یا مسوولان این موضوع را مورد پیگیری قرار نداده‌اند تا از چنین تقلب‌هایی در ساختمان‌سازی جلوگیری کنند. قاسمی خاطرنشان کرد: روش فورجینگ سر به سر فولاد اگر به صورت صحیح اجرا شود، فرآیند بسیار خوبی خواهد بود و در صورتی که شرکت‌های مهندسی جوش و افرادی که گواهینامه آموزشی این فرآیند را می‌گیرند، آن را انجام دهند، هم برای کاهش مصرف میلگرد مفید خواهد بود و سرمایه ملی را حفظ می‌کند؛ هم اینکه ساختمان را در مقابل زلزله مقاوم خواهد کرد و در مواقع زمین‌لرزه جان ساکنان درون ساختمان را با استحکام خوب خود نجات خواهد داد.
