ضربه واسطه‌ها به رونق صنایع پایین دستی
به گفته کارشناسان عرصه صنعت، رکود نسبی، کاهش درآمد و قدرت خرید مردم که پیامد افت تقاضا را به همراه داشته و درعین‌حال شیوع بیماری کرونا بر اقتصاد و صنعت کشور آثار منفی خود را به همراه داشته و شرایط دشواری را رقم زده است.
این عده معتقدند اجرای راهبرد پیشنهادی موجب رونق تولید و حفظ اشتغال در صنایع پایین‌دستی و به همین ترتیب در کل اقتصاد شده و مانع از ورشکستگی صنایع پایین‌دستی و تسری آن به سایر بخش‌ها خواهد شد.
در همین راستا مدیرعامل شرکت پانیذسازان دانا (تولیدکننده محصولات آلومینیومی) با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاران عمدتا احداث واحدهای جدید را به سرمایهگذاری در توسعه واحدهای در حال فعالیت ترجیح می‌دهند، گفت: صنایع پاییندست، رکن اصلی برای ادامه فعالیت صنایع بالادستی هستند پس سرمایه‌گذاران باید به فکر توسعه این بخش از زنجیره آلومینیوم کشور باشند، زیرا در این صورت، این صنایع وضعیت تولید و فروش بهتری پیدا می‌کنند و این رونق به صنایع بالادستی سرایت می‌کند.
حسین قنطار با بیان مطلب فوق افزود: جان بخشیدن به تولید می‌تواند حل معضلات اقتصادی را تسریع کند و اگر قرار باشد سرمایهگذاری در صنعت آلومینیوم کشور انجام شود، بهتر است این امر برای توسعه صنایع پایین‌دستی صورت بگیرد.
مدیرعامل شرکت پانیذسازان دانا در پاسخ به این سوال که عامل اصلی ارجحیت سرمایه‌گذاران به احداث واحد جدید به‌جای شراکت و سرمایهگذاری در واحدهای فعلی برای توسعه آن چیست، تصریح کرد: برخی از سرمایه‌گذاران که تاکنون از طریق واردات، سود قابل‌توجهی را به دست می‌آوردند، اما در شرایطی که با ممنوعیت‌های وارداتی مواجه هستیم، برای سودآوری بیشتر به حوزه تولید ورود کرده‌اند، اما علت اینکه سرمایهگذاری برای احداث واحد جدید را به توسعه واحدهای دیگر ترجیح می‌دهند، این است که اقدام اول را مطمئن‌تر ارزیابی می‌کنند.
قنطار اضافه کرد: وقتی سرمایه‌گذار برای احداث واحد صنعتی جدید، سرمایهگذاری می‌کند، به‌نوعی اختیار سرمایه خود را در دست دارد. درحالی‌که در فرآیند سرمایهگذاری در واحدهای فعلی، تضمینی برای بازگشت سرمایه و سودآوری وجود ندارد.
واسطه‌ها، رونق را از پاییندست ربوده‌اند
این فعال صنعت آلومینیوم گفت: تاکنون نزدیک به ۳۰ درصد سرمایهگذاری در صنعت آلومینیوم به‌صورت مشارکتی صورت گرفته و مابقی سرمایه‌گذاری‌ها توسط بخش خصوصی انجام شده است. به‌عنوان یک تولیدکننده اگر قصد سرمایهگذاری داشته باشم، قطعا به‌صورت مشارکتی در بخش پایین‌دستی این کار را انجام خواهم داد. چراکه با تقویت حوزه پاییندست آلومینیوم، این صنعت پیشرفت بیشتری خواهد کرد، اما تا زمانی که واسطه میان صنایع پایین‌دستی با Smelterها و سرمایه‌داران، قرار گرفته باشند اجازه نخواهند داد صنایع پایین‌دستی آلومینیوم رونق را تجربه کند.
قنطار با اشاره به توسعه نامتوازن زنجیره آلومینیوم عنوان کرد: صنایع پایین‌دستی به علت اینکه نقدینگی ضعیفی دارند، نمی‌توانند این قدرت را پیدا کنند که خود به‌صورت مستقل تامین مواد اولیه موردنیاز واحد تولیدی خود را انجام دهند و حتما باید پای یک واسطه در میان باشد. طبیعی است که دراین بین، همیشه سود و منفعت در جیب واسطه قرار می‌گیرد و طول مسیری که بین تولیدکنندگان بزرگ در بالادست و صنایع پاییندست آلومینیوم وجود دارد، هیچ‌گاه از وجود دلالان خالی نبوده و اجازه نمی‌دهند فاصله بین تولیدکننده و مصرف‌کننده شمش آلومینیومی به یکدیگر نزدیک شود.
وی اضافه کرد: تعداد شرکت‌ها در حوزه پاییندست زیاد است و تعاونی‌ها نیز عملا به خاطر عدم‌حمایت از سوی دولت و مسوولان، تعطیل شده‌اند و دیگر نمی‌توانند چرخه تولید صنایع کوچک را به حرکت درآورند و به آن رونق ببخشند؛ این امر موجب به وجود آمدن همین عدم توازن در زنجیره آلومینیوم شده است؛ یعنی یک تولیدکننده پایین‌دستی هیچ‌گاه نمی‌تواند ۴۰ تن شمش آلومینیوم را به‌صورت یکجا بخرد و به علت تعطیلی تعاونی‌ها، باید حتما از واسطه خرید کنند. وزارت صمت برای توسعه متوازن زنجیره می‌تواند اقدامات موثری انجام دهد، اما باید این نکته را در نظر داشت که کار سخت و زمانبری خواهد بود.
این تولیدکننده آلومینیوم خاطرنشان کرد: تامین‌کنندگان بزرگ به‌جای اینکه با تعداد بالایی از صنایع پایین‌دستی ارتباط برقرار کنند، تنها با دو تا سه نفر که چه شرکت‌های واقعی هستند و چه صوری، عقد قرارداد انجام می‌دهند و فقط این دو یا سه شرکت هستند که در نقش واسطه به صنایع پایین‌دستی شمش آلومینیومی را که مهم‌ترین ماده اولیه موردنیاز این تولیدکنندگان است می‌فروشند و بیش از این فعالیتی ندارند. باید نقش واسطه به‌کلی از زنجیره آلومینیوم حذف شود تا صنعت آلومینیوم دوباره جان بگیرد.
وزارت صمت، به حوزه پاییندست آلومینیوم توجه کند
مدیرعامل شرکت پانیذسازان دانا در پایان اظهار کرد: اگر روند ممنوعیت واردات ادامه پیدا کند، به‌یقین می‌توان گفت رقابت‌پذیری شدت بیشتری به خود خواهد گرفت، اما در حال حاضر، تولیدکنندگان پایین‌دستی ازلحاظ توان مالی، نمی‌توانند شمش آلومینیومی را از بازار آزاد خریداری کنند تا بتوانند چرخه تولید خود را از رکود خارج کنند و به آن سرعت ببخشند. اگر وزارت صمت با دقت بیشتری بر اوضاع بازنگری داشته باشد، مشاهده خواهد شد که کیفیت محصولات آلومینیومی صنایع پاییندست، رشدی هرچند اندک اما موردقبول داشته است و این انتظار می‌رود تا این وزارتخانه هرچه زودتر شرایط را برای به فعلیت رساندن پتانسیلی که در این بخش وجود دارد، فراهم کند.
