قلب جدیدی برای تولید کاتد شکل می‌گیرد
تلاش برای تولید ۲۰ درصد مس کشور
فرزین برنا مدیر معدن شرکت زاگرس مس‌سازان در معرفی این شرکت در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» عنوان کرد: شرکت زاگرس مس‌سازان بیش از یک سال است که توسط شرکت سرمایه‌گذاری غدیر خریداری و کار خود را آغاز کرده و در حال راه‌اندازی طرح‌های توسعه‌ای است. اکنون در شرکت زاگرس مس‌سازان سالانه حدود هزار تن کاتد مس تولید می‌شود. کارخانه در استان مرکزی و ۱۵ کیلومتری شهر ساوه قرار گرفته و در مجموع سه معدن در اطراف کارخانه مستقر هستند که محصول آنها پس از استخراج، در کارخانه تبدیل به کاتد مس می‌شوند.
وی با توضیح بیشتر درباره معادن مجموعه زاگرس مس‌سازان عنوان کرد: در حال حاضر سه معدن شرقی، شمالی و مرکزی مجموعا با تیپ رگه ای مشغول فعالیت هستند و عیار میانگین این معادن حدود نیم درصد برآورد می‌شود.
برنا در ادامه خاطرنشان کرد: هم‌اکنون در حال انجام اکتشافات توسعه‌ای هستیم و ۸ دستگاه حفاری در مناطق مختلف معادن مشغول به کار هستند تا بتوانیم ذخیره خود را افزایش دهیم. برآورد ما با این اکتشافات افزایش ذخیرهای حدود دو تا سه میلیون تن است. در حال حاضر شرکت زاگرس مس‌سازان آمادگی خرید معادن مس اکسیدی در منطقه را دارد، چراکه در سال ۱۴۰۰ مقرر شده افزایش ظرفیت تولید به میزان ۲۵۰۰ تن کاتد را داشته باشیم. در حال حاضر ظرفیت مجموعه به اندازه هزار تن است که قصد داریم آن را در سال آتی به ۲۵۰۰ تن و سال‌های بعد به ۵ هزار تن برسانیم.
مدیر معدن شرکت زاگرس مس‌سازان با اشاره به برنامه‌ریزی توسعه‌ای شرکت سرمایه‌گذاری غدیر عنوان کرد: ورود شرکت سرمایه‌گذاری غدیر به بازار مس با مجموعه زاگرس مس‌سازان است و برنامه‌ریزی بلندمدت پنج ساله داریم که شرکت سرمایه‌گذاری غدیر ۲۰ درصد تولید مس کشور را در اختیار داشته باشد. از آنجا که سرمایه‌گذاری غدیر به صورت قوی در زمینه فولاد وارد شده، قصد دارد در صنایع مس نیز به همین صورت وارد شود و این چشم‌اندازی است که غدیر در صنعت مس نیز دنبال می‌کند. مجموعه زاگرس مس‌سازان در حال حاضر به نوعی هاب منطقه و بزرگ‌ترین تولیدکننده کاتد در استان مرکزی به‌شمار می‌رود و با طرح‌های توسعه‌ای در این مجموعه، این منطقه با یک جهش بسیار خوبی روبه‌رو می‌شود. برنا در پاسخ به این پرسش که آیا این معادن به تازگی اکتشاف شده است، عنوان کرد: این معادن از قبل وجود داشته است، اما ذخایر ناچیزی داشته و حتی برخی معادن با این فرض که ذخیرهای ندارد، رها شده بود ولی هم‌اکنون این معادن احیا شده‌اند. معدن شرقی احیا شده و معدن مرکزی در حال احیا است و معدن شمالی در حال اکتشاف برای احیا است. در حقیقت می‌توان اذعان کرد که کارخانه رو به افول بود و در ماه حدود ۱۵ تا ۲۰ تن کاتد تولید می‌کرد، اما در حال حاضر به ماهی ۸۰ تن تولید کاتد رسیده‌ایم.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که چه عواملی سبب شده این معادن به صورت متروک دربیایند، عنوان کرد: در قدیم اکتشافات درستی انجام نشده و ساخت کارخانه براساس عیار یک درصد بود، در صورتی که عیار این معادن حدود نیم درصد است.
مدیر معدن شرکت زاگرس مس‌سازان با اشاره به وضعیت ذخایر مس در کشور عنوان کرد: دو کمربند مهم و اصلی مس‌زایی در کشور وجود دارد، یکی ارومیه – دختر که معادن بزرگ مس مانند سونگون و سرچشمه و معادن شهربابک و... روی این کمربند قرار دارد. یک کمربند نیز در شرق کشور وجود دارد که از خوسف در خراسان‌جنوبی شروع می‌شود و تا سیستان و بلوچستان ادامه دارد که ادامه روند قلعه زری است و شامل معادن جانجا، شادان و... می‌شود که جزو معادن مس و طلا است.
برنا در ادامه افزود: امید داریم که ذخایر مس خوبی در کشور شناسایی شود و روی این کمربندها کار بیشتر انجام شود. به تازگی در منطقه‌ای در اردستان که کمتر کار شده بود، نتایج قابل‌توجهی از نظر پورفیری به دست آمده و این موضوع می‌تواند آینده امیدوارکننده‌ای را در صنعت مس برای کشور رقم بزند. کشور ما در دنیا جزو معدود کشورهایی است که در دنیا ذخایر مس قابل‌توجه دارد.
چشم‌انداز صنعت مس
وی در پاسخ به این پرسش که چشم‌انداز صنعت مس را در آینده چگونه ارزیابی می‌کنید، خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد ازحدود ۱۰ تا ۱۵ سال پیش آغاز شد و طی این سال‌ها به رشد قابل‌توجهی در این صنعت رسیدیم. هم‌اکنون صنعت مس در موقعیت ۱۵ سال پیش صنعت فولاد قرار دارد و رشد و توسعه صنعت مس آغاز شده است. موضوع دیگر آن است که فلز مس جایگزین ندارد و جایگزین آن فلزات گران‌قیمت‌تری مانند طلا و نقره هستند که رسانای قوی هستند؛ با توجه به این موضوع تقاضای آن در دنیا بالا است و هر اندازه که تولید افزایش یابد، می‌طلبد روی بحث‌های صادراتی خود قوی‌تر کار کنیم.
مدیر معدن شرکت زاگرس مس‌سازان در ادامه تاکید کرد: برای صنعت مس چشم‌انداز خوبی را می‌توان متصور بود. قیمت جهانی این فلز سرخ در بازه زمانی کوتاه دو ساله از ۴ هزار دلار به حدود ۸ هزار دلار رسیده است و قیمت جهانی آن دوبرابر شده است. در دنیا توجه ویژه‌ای به فلز مس می‌شود و ما نیز نباید از دنیا عقب بیفتیم؛ در ایران نیز باید ارزش این فلز بیش از پیش قدر دانسته شود و ما باید از این نعمت خدادادی نهایت بهره را ببریم.
مشکلات معدنکاری
برنا با اشاره به مشکلاتی که در حوزه معدنکاری در کشور وجود دارد، عنوان کرد: یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که در حوزه معدن‌داری وجود دارد، آن است که به سمت معدنکاری مدرن پیش نرفته‌ایم، چه در بحث اکتشاف و چه در زمینه بهره‌برداری، بیشتر از روش‌های سنتی بهره گرفته می‌شود. در زمینه ذخایر مس یادآوری این موضوع ضروری است که ذخایر مس پورفیری در اعماق زمین تشکیل می‌شود و دستگاه‌های حفاری با سرعت مطلوبی که بتواند این اکتشافات را به سرعت انجام دهد، در ایران وجود ندارد. در زمینه استخراج، ماشین‌آلات معدنی حرف اول را می‌زند، این در حالی است که ما در کشور هنوز با کامیون‌های ۳۰سال پیش در معادن کار می‌کنیم یا بیل مکانیکی‌های ما همچنان قدیمی هستند.
وی به مشکل معارضان نیز اشاره کرد و گفت: بسیاری از معادن در کشور معارض محلی دارند و نیازمند حمایت دولت هستند که باید مشکل آنها برطرف شود و فرمانداری و بخشداری‌ها باید موضوع معدن را به درستی در روستاها و شهرستان‌ها جا بیندازند. در حالی که تفکر عام این است که کار معدن تخریب محیط‌زیست است و به حیات‌وحش آسیب می‌زند، اما در کشوری مانند برزیل که به عنوان شُش جهان شناخته شده است، به‌خوبی معدنکاری انجام می‌شود یا در اروپای به این سرسبزی معدنکاری انجام می‌دهند. باید معدنکاری را در کشور جابیندازیم تا معادن به افراد توانمند واگذار شود. مدیر معدن شرکت زاگرس مس‌سازان عنوان کرد: اگر قیمت مس هم‌اکنون ۸ هزار دلار است به دلیل میزان ذخایر شناخته‌شده در جهان است. اگر کشوری یک معدن جدید کشف کند و ذخیره قابل‌توجه داشته باشد، روی قیمت مس تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین هر اندازه روش‌های اکتشاف و بهره‌برداری ما از دنیا عقب بماند، از بازار جهانی عقب خواهیم ماند. هم‌اکنون با توجه به تحریم نفت ایران، معدن این توانایی را دارد که ارزآوری قابل‌توجهی را برای کشور به همراه داشته و حتی جایگزین نفت و پتروشیمی باشد. برنا درباره جایگزینی سوخت‌های فسیلی عنوان کرد: در جهان به‌جای سوخت‌های فسیلی، انرژی‌های پاک در حال جایگزین‌شدن هستند و این سوخت‌ها با مواد معدنی ساخته می‌شود و این موضوع به رشد صنایع معدنی کمک می‌کند و به اقتصاد کشور کمک خواهد کرد.
