چالش‌های توسعه صنعت لاستیک

لاستیک خوزستان بعد از سال‌ها زیان ده بودن از سال ۹۸ سود ده شده و مدیران آن با عقد قرارداد همکاری مستقیم به‌عنوان تامین‌کننده ۱۰۰ درصد نیاز تیوب شرکت‌های تراکتورسازی تبریز، زامیاد، ایران‌خودرو دیزل و کمباین اراک توانسته‌اند نیاز داخل را به‌طور کامل تامین کنند.

 رشد ۲۷۸ درصدی تولید

شرکت لاستیک خوزستان در سال ۱۳۷۰ تاسیس و در سال ۷۶ به بهره‌برداری رسید و محصول خود را به بازار ارائه کرد. این شرکت در ابتدای تاسیس به نیت انتقال شرکت ایران تایر به خوزستان ساخته‌ شد که این هدف با تغییر مدیریت بنیاد مستضعفان متوقف شد. لاستیک خوزستان از ابتدا تنها تیوب تولید کرده که بر اساس برنامه‌ریزی‌ها و اهداف آن قرار بوده سالانه ۵ هزار تن تیوب تولید کند اما هیچ‌گاه از مرز ۳ هزار تن عبور نکرده است که بزرگ‌ترین دلیل آن این بوده که همواره رقبا و شرکت‌های واردکننده که تیوب خارجی را با قیمت‌های پایین‌تر و با کیفیت‌های پایین‌تر وارد می‌کردند و اجازه رشد به تولیدات داخلی نمی‌دادند؛ این موضوع باعث می‌شد بازار از دست تولیدکننده ایرانی خارج شود که البته همین اتفاق در بحث تایر بارها افتاده است.

این شرکت روز اول که توسط بخش‌خصوصی خریداری شد با ۵۲ نفر نیروی کار اداره می‌شد، اما اکنون این تعداد با احتساب دفتر مرکزی ۴۲۰ نفر را شامل می‌شود که روزانه ۱۷ تا ۱۸ تن تیوب تولید می‌کند و آن‌طور که امیرعباسی مدیرعامل این شرکت می‌گوید: در سه ماه پاییز امسال به‌تنهایی به‌اندازه کل سال ۹۷ محصول تولید کرده است و مطابق گزارشی که انجمن صنفی تایر ارائه کرده ۲۷۸ درصد رشد تولید را در ۶‌ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته داشته که بالاترین افزایش را در صنعت تایر نشان می‌دهد.

 سهم ۸۰ درصدی از بازار داخل در کنار صادرات

در حال حاضر مصرف تیوب در کشور کاهش ‌یافته و کاری که لاستیک خوزستان انجام می‌دهد آن است که تیوب را در اختیار خودروساز قرار می‌دهد. جز این بخش سهم بازاری که این شرکت برای تامین مصرف داخلی بر عهده دارد بیش از ۸۰ درصد است، زیرا این شرکت بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده تیوب در خاورمیانه است و حتی شرکت‌های ترکیه‌ای نمی‌توانند در حجم و اندازه این شرکت تولید کنند. لاستیک خوزستان به عراق، افغانستان و پاکستان صادرات داشته و این شرکت به دنبال آن است بازارهای قدیمی خود را در کنیا و نیجریه بار دیگر احیا کند.

در همین راستا مدیرعامل این شرکت می‌گوید: این شرکت سال‌ها دستخوش تغییرات و تفکرات مختلف مدیریتی بوده است همچنین لاستیک خوزستان در گذشته به‌نوعی به‌عنوان حیاط‌خلوت شرکت‌های تایر ساز دیده می‌شد و درنتیجه شرایط نوسانی را تجربه کرد، اما اکنون این شرکت در تامین مواد و شبکه فروش وابسته به هیچ شرکتی نیست و مستقل عمل می‌کند که البته برای این مجموعه طرح توسعه نیز وجود دارد.

 تولید ۴ هزار تن تا پایان سال

آن‌طور که امیر عباسی می‌گوید: لاستیک خوزستان نیازمند تغییرات و سرمایه‌گذاری و آینده‌نگری است و ازآنجاکه تولید تیوب به‌زودی متوقف خواهد شد بنابراین طرح‌های توسعه‌ای آینده از اهمیت بالایی برخوردار است. این شرکت در سال گذشته ۱۱۰۰ تن تیوب تولید کرده اما امسال تا پایان آذر ۳ هزار تن تولید کرده و حتما ۴ هزار تن را نیز تا پایان سال تولید می‌کند که باید گفت خطوط تولید به‌صورت فول تایم و سه شیفت در حال تولید بوده و با ۱۰۰ درصد ظرفیت خود مشغول به فعالیت است.

 چالش‌های تولید کدام ها هستند؟

به گفته عباسی، تمام  دست‌اندرکاران این صنعت در حال حاضر درگیر انتقال وجه و تامین مواد اولیه خارجی هستند که بسیار پرهزینه است. ماده اولیه‌ای که در شرایط عادی به‌راحتی تامین می‌شد امروز ۳۰درصد گران‌تر تمام می‌شود، زیرا هزینه‌های جانبی ناشی از همکاری باواسطه‌ها و بانک‌های درجه‌دو و صرافی‌ها همگی افزایش‌یافته است. مشکل دیگر در گمرک است؛ باید خود تولیدکننده به گمرک مراجعه کند و عملیات ترخیص کالا را آن‌هم بعد از اینکه یک مدت یک‌ماهه کالا در گمرک متوقف ‌شده بر عهده بگیرد. بخش فروش نیز با مشکلاتی روبه‌رو است؛ این شرکت در یک منطقه حساس قرارگرفته و حقوق کارگر یا تامین مواد نباید با اختلال روبه‌رو شود و ده‌ها مشکل دیگر  در فرآیند تولید کالا وجود دارد، اما خودروساز (هرچند که مشکلات خاص خود را دارد) با تاخیر وجه را به شرکت برمی‌گرداند و این در حالی است که واقعا تولید با مشقت‌های زیادی روبه‌رو است. در مقابل برخی نیز با واردات بی‌رویه بازار را با مشکل روبه‌رو می‌کنند؛ زمانی که یک واردکننده معادل دو سال تولید ما را در ۶ ماه وارد کشور می‌کند چه باید کرد؟ به گفته مدیرعامل این شرکت اکنون باوجود عملکرد شرکت لاستیک خوزستان و تعهداتی که این شرکت برای تامین کامل نیاز خودروسازها و بازار داده، توسط دفتر معاون اول رئیس‌جمهور و مسوولان، واردات تیوب از اول مرداد امسال ممنوع اعلام‌شده همچنین در پی رهنمود مقام معظم رهبری که اگر کالایی در داخل تولید شود واردات نمونه خارجی آن اشکال دارد این تصمیم گرفته شد؛ بااین‌حال به دلیل منافعی که شرکت‌های واردکننده دارند و پیگیری‌هایی که می‌کنند متاسفانه به دنبال واردکردن تیوب هستند و این موضوع برای شرکت لاستیک خوزستان و نیروی کار آن بسیار تصمیم نادرستی است که ۴۰۰ خانواده تحت پوشش را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و امیدواریم وزارت صمت و مسوولان دراین‌باره تصمیم درستی بگیرند.

 رعایت کیفیت هدف اصلی

این شرکت در تامین مواد اولیه از بهترین مواد استفاده می‌کند و در بحث کنترل کیفیت با آنکه درگذشته در بهترین حالت ۳۰ بازرس در سه شیفت حضور داشته، اما اکنون این تعداد به ۷۰ بازرس رسیده است. عباسی می‌گوید: معتقدیم تیوب حساس‌ترین قطعه خودرو است که باجان مردم سروکار دارد بنابراین با بالاترین کیفیت آن را تولید می‌کنیم و این موضوع برای ما بسیار اهمیت دارد. وی با اشاره به اینکه ۶۵ درصد مواد اولیه شرکت از شرکت‌های داخلی باکیفیت تامین می‌شود ، می‌گوید: ۳۵ درصد دیگر را از روسیه، چین، کره، هند و... تامین می‌کنیم؛ اما بزرگ‌ترین مشکل ما مدت انتقال وجه است، زیرا از زمانی که پول را به‌حساب فروشنده واریز می‌کنیم ۴ تا ۵ ماه زمان می‌برد تا کالا به دست ما برسد و این بزرگ‌ترین لطمه‌ها را به تولید می‌زند؛ درحالی‌که شرکت‌های دیگر دنیا با اعتبارات و سودهای بسیار پایین مواد اولیه وارد کرده و تولید می‌کنند. با تمام این مشقت‌ها واردکننده در تلاش است تا با واردکردن نمونه‌های خارجی تولید را فلج‌تر کند.

 ۷۰ سایز تولید داریم

مدیرعامل لاستیک خوزستان بابیان اینکه این شرکت بیش از ۷۰ سایز تیوب را تولید می‌کند، می‌گوید: این شرکت و ۴ شرکت همکار ۹۹ درصد از نیاز داخل را تامین می‌کنند، اما یک درصد سایزهای خاص و کم‌مصرف وجود دارد که تعهد داده‌ایم تا پایان ۱۴۰۰ این مدل‌ها را نیز تولید کنیم. هم‌اکنون ۴ سایز جدید لیفتراکی و لودری را تا پایان سال ۱۳۹۹ تولید خواهیم کرد و کشور را از واردات آنها بی‌نیاز می‌کنیم. به‌علاوه این شرکت تولید یک سایز جدید را در دستور کار قرار داده است (سایز ۲۰-۱۴) که تیوب نظامی است و برای یدک‌کش و خودروبرها و ماشین‌آلات انتقال ادوات نظامی برای ارتش و سپاه تولید کرده‌ایم که در طول سال بیش از ۲ هزار حلقه مصرف نمی‌شود و تولید آن به‌صرفه نیست، اما برای آنکه توانایی تامین تمام نیازهای کشور را داریم این محصولات را نیز تولید می‌کنیم که از ابتدای بهمن قابلیت استفاده خواهد داشت. از سوی دیگر قرار است در کوتاه‌ترین زمان ۴ سایز تخصصی موردنیاز کشت و صنعت‌های خوزستان را تولید و عرضه کنیم.

 از تولید حمایت کنید

عباسی با انتقاد از اینکه متاسفانه در کشور ما از بخش خصوصی واقعی حمایت نمی‌شود می‌گوید: برای دریافت یک وام با مشکلات زیادی در حوزه تضمین و وثایق و... روبه‌رو هستیم که بخش زیادی از انتظارات برای تولیدکننده مقدور نیست، بنابراین ناچاریم برای شرایط کنونی از سرمایه شخصی استفاده کنیم، اما برای طرح‌های توسعه بانک‌ها باید حتما با شرایط مناسب از تولید حمایت کنند. وی افزود: تسهیلات ارزان‌قیمت کم سود با دوره‌های بازپرداخت طولانی می‌تواند مشکلات ما را برای طرح‌های توسعه برطرف کند وگرنه بخش خصوصی به‌تنهایی نمی‌تواند چنین طرح‌های مهمی را به سرانجام برساند.

p28-03

p28-01