در کشور ما هم شرکت‌های توانمند بسیاری در زمینه تهویه مطبوع فعالیت می‌کنند که اغلب با مهندسی معکوس توانسته‌اند تولیدات کشورهای توسعه یافته را با همان کیفیت و البته قیمت مقرون به صرفه در اختیار مردم قرار دهند. با این وجود هنوز هم شاهد واردات دستگاه‌های درجه چندم خارجی به کشور هستیم و در واقع صنعت تهویه کشور به جای صنعتی اشتغال زا با قابلیت صادرات، همواره عرصه‌ای برای کسب درآمد دلالان، سودجویان و واردکنندگان بوده است. به گونه‌ای که از یک طرف طی سال‌های متوالی دریچه‌های واردات کشور به روی انواع برندهای خارجی حتی اجناس درجه چندم و نامعتبر باز بوده و از طرف دیگر حتی ارگان‌ها و سازمان‌های اجتماعی که حفظ منافع ملی باید از اولویت‌های اصلی آنها باشد، در واگذاری پروژه‌های خود بدون توجه به مزایای استفاده از تولیدات داخلی (هم به جهت جلوگیری از خروج ارز و منابع ملی و هم ایجاد اشتغال)، شرایط را به گونه‌ای رقم زده‌اند که عملا بخش عمده‌ای از خصوصی‌ها توانایی رقابت را از دست داده‌اند.

شرکت «هوارام»، از سال ۱۳۷۸ با همکاری چند گروه فعال دانشجویی، تحقیقات خود را درباره دستگاه‌های تهویه مطبوع، همخوان با ویژگی‌های اقتصادی و اجتماعی و آب و هوایی کشور، به صورت کاملا تخصصی شروع کرد. از سال ۱۳۸۱ به تولید صنعتی هواسازهای آپارتمانی برای تامین سرمایش و گرمایش و آب گرم مصرفی در جهت رفاه و آسایش بیشتر مصرف‌کنندگان اقدام کرد و در حال حاضر، این شرکت با کادری مجرب و متخصص، با ظرفیت تولید سالانه ۲۰ هزار دستگاه، در عرضه این محصول در داخل و خارج از کشور، از پیشتازان به شمار می‌رود.

 شکل‌گیری و مسیر تحول شرکت

میثم فقیهی، مدیر عامل شرکت «هوارام» به خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: جرقه ورود به صنعت تهویه مطبوع زمانی زده شد که ساختمان مسکونی ما در دهه ۷۰ به‌رغم نوساز بودن، از نظر کارآیی سیستم تهویه مطبوع در حد صفر بود و به همین دلیل تصمیم گرفتم با همکاری چند نفر از دوستان دانشجو سیستم سرمایش و گرمایش ساختمان را اصلاح کنم. بنابراین حدود دو سال روی این مساله با همکاری چند نفر از دوستان دانشجو کار کردیم و نهایتا به نتیجه رسیدیم و در ادامه با گسترش فعالیت و تحقیق و توسعه شرکت «بهینه‌ساز تهویه» را راه‌اندازی کردیم.

 تقریبا از سال۸۳ به تولید انبوه سیستم‌های تاسیساتی رسیدیم و در سال ۹۶ که پروژه‌های بزرگی در تهران و شهرستان‌ها انجام دادیم، تصمیم گرفتیم برای افزایش سرعت پیشرفت با شرکت «انرژی» که سابقه‌ای بسیار طولانی در تهویه مطبوع داشت، همکاری کنیم. این همکاری منجر به ایجاد شرکتی تحت عنوان «هوارام» شد که ماحصل آن تولید دستگاه‌های جدیدی مثل «کوره هوای گرم» است که بدون نیاز به آب گرم و موتورخانه و صرفا با وصل شدن به گاز راه‌اندازی می‌شود. این محصول به ویژه در ساختمان‌های ویلایی بسیار کاربرد دارد؛ چرا که سیستم‌های پکیج و موتورخانه در این ویلاها به هیچ وجه انتظارات را برآورده نمی‌کنند. ویژگی بسیار مهم این دستگاه ماژولار بودن آن است. به این معنا که می‌توان دستگاه‌های هواساز را که به پکیج آبگرم وابسته است و بازدهی لازم را ندارند، با اضافه کردن قطعاتی تبدیل به کوره‌های هوای گرم کرد.

 تحول بزرگ در کولرهای آبی

وی در ادامه به تولید محصولات جدید در آینده اشاره می‌کند و می‌افزاید: محصول جدید ما بر اساس سیستم «سرمایش دو مرحله‌ای» یا «دبل افکت» تولید می‌شود و اگر بخواهم به طور ساده کارکرد آن را بیان کنم می‌توانم بگویم کولرهای آبی که سال‌ها است صرفا نسبت به آنها انتقاد می‌شود و کماکان به شکل چند دهه پیش مورد استفاده قرار می‌گیرند، بر اساس این سیستم و توسط ما ۱۰۰ پله ارتقا داده می‌شوند. به این معنا که در سیستم جدید قبل از اینکه هوا مستقیما با سطح مرطوب برخورد کند در مرحله اول از روی  کویل آبی  عبور می‌کند و هوای مثلا ۴۰ درجه سانتی‌گراد به ۳۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد؛ در مرحله بعد این هوای سرد به سطح مرطوب برخورد می‌کند و تا حدود ۱۶ درجه سانتی‌گراد خنک می‌شود و سرمای قابل توجهی به محیط می‌دهد که سرمایش آن با کولرهای گازی قابل مقایسه است. این سیستم به دلیل اینکه بومی‌سازی شده، قیمت بسیار به صرفه‌ای دارد و مصرف برق آن حتی از کولر آبی نیز کمتر است.

فقیهی با بیان اینکه ما متخصص سیستم سرمایش تبخیری هستیم و می‌خواهیم یک بار دیگر این سیستم را در کشور زنده کنیم، تصریح می‌کند: اعتقاد دارم اگر مردم از کولر آبی ناامید شده‌اند، به این دلیل است که تولیدکننده‌های داخلی این محصول را ارتقا نداده‌اند. در حالی که سیستم تبخیری علاوه بر اینکه با اقلیم گرم و خشک کشور ما سازگار است، بر سلامت مردم هم تاثیر منفی ندارد. بنابراین ما می‌توانیم کولر آبی را با بازدهی بیشتر و بهتر از اسپلیت به بازار عرضه کنیم؛ اتفاقی که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته دنیا هم افتاده است.

 گروه «ضربت» برای خدمات پس از فروش

وی به تولیدکنندگانی که محصولات را با کیفیت نازل تولید می‌کنند، اشاره می‌کند و می‌افزاید: متاسفانه برخی از تولیدکنندگان با محصولات بی‌کیفیت و ارزان‌تر باعث می‌شوند تا بازار از نظر قیمت دچار آشفتگی شده و از طرفی به علت خراب شدن و نداشتن بازدهی لازم، اعتماد عمومی ‌نسبت به تولید داخلی خدشه‌دار شود و شاید عامل مهمی‌ که در ایجاد این وضعیت موثر بوده، فقدان تدوین استانداردها باشد که تاکنون برای اغلب تولیدات صنعت تهویه مطبوع تدوین نشده است.

مدیرعامل شرکت هوارام در ادامه در رابطه با سیستم خدمات پس از فروش شرکت می‌گوید: مهم‌ترین کاری که در بخش خدمات پس از فروش می‌کنیم این است که بخش خدمات ما قبل از هر چیز ابتدا شنونده صحبت‌های مشتریان است و بعد فضا را به سمت منطق پیش می‌بریم تا شنونده نظرات ما باشند. در مرحله عملیاتی هم علاوه بر سرویس پشتیبانی عمومی، یک گروه ضربت متشکل از سرویس‌کاران بسیار با تجربه داریم که چنانچه خواسته مشتری توسط گروه نخست قابل انجام نباشد، بلافاصله توسط این گروه که تمامی ‌اختیارات را از تعمیر تا تعویض دارند، در ۲۴ ساعت شبانه روز و در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود.

 ارتباط هواشناسی و تهویه مطبوع

این تولیدکننده در ادامه به نکته مهمی‌ در خصوص ارتباط هواشناسی و صنعت تهویه مطبوع اشاره می‌کند و می‌افزاید: یکی از مهم‌ترین مسائلی که باعث می‌شود محاسبات برای تهویه مطبوع ساختمان‌ها به صورت دقیق انجام نشود، فقدان ایستگاه‌های هواشناسی در شهرها براساس استانداردهای جهانی است. در شهری مانند تهران حدود پنج ایستگاه هواشناسی داریم که جانمایی آنها هم به درستی انجام نشده است؛ در حالی که حداقل بر اساس استانداردها حدود ۱۰۰ ایستگاه هواشناسی در تهران نیاز داریم. بین مناطق جنوب و شمال تهران ۸ درجه اختلاف دما وجود دارد و طبیعی است که برای طراحی و اجرای دستگاه‌های سرمایش و گرمایش ساختمان‌ها باید از شرایط هوای مناطق مختلف مطلع باشیم. راه‌حلی که در بسیاری از کشورهای دنیا اجرایی شده، راه‌اندازی ایستگاه‌های هواشناسی خصوصی است و ما هم بر این اساس دو دستگاه را وارد و در دو منطقه جنوبی و مرکزی شهر تهران نصب و راه‌اندازی  کرده‌ایم که در برنامه‌ریزی ما بسیار موثر بوده است.

فقیهی خاطر نشان می‌کند: به دلیل نبود این دستگاه‌ها در مناطق مختلف، مهندسان تاسیسات محاسبات را بالاتر از نیاز واقعی ساختمان تخمین می‌زنند و در نتیجه از دستگاه‌های قوی‌تر استفاده می‌کنند. به طور مثال به جای چیلز ۱۵۰ تن از ۲۰۰ تن استفاده می‌کنند و در نتیجه علاوه بر افزایش هزینه‌های خرید دستگاه‌ها، افزایش هزینه‌های انرژی و هدر رفت آن را به همراه دارد که البته به نظر من ریشه این اتفاق را باید در ارزان بودن انرژی نیز جست‌وجو کرد. بنابراین در حالی که کشور ما یکی از صادرکنندگان گاز است، در برخی ماه‌های سال برای تامین گاز صنایع به مشکل می‌خورد.

مدیرعامل هوارام تصریح می‌کند: هر دستگاه خصوصی هواشناسی حدود دو هزار دلار هزینه دارد و در عوض به کاهش هزینه مردم و جلوگیری از مصرف بی‌رویه انرژی کمک می‌کند اما متاسفانه این کار از طرف سازمان هواشناسی یا شرکت‌های تولیدکننده پیگیری نمی‌شود. در حالی که در شهرهای کوچک اروپایی شاهد بیش از۲۰۰ دستگاه هواشناسی خصوصی در نقاط مختلف هستیم. معتقدم چنانچه سازمان هواشناسی این دستگاه‌ها را وارد کشور کند، بسیاری از کسانی که علاقه‌مند به این موضوع هستند یا دغدغه محیط‌زیست دارند، این دستگاه‌ها را خریداری می‌کنند یا می‌توان با کمک از فضا و ظرفیت‌های مردم این ایستگاه‌ها را گسترش داد.