عباس شاه صفی، مدیر ارشد توسعه کسب‌وکار شرکت تابان‌آتی‌پرداز (تاپ) در این خصوص به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: بانک مرکزی و نهاد قانون‌گذار برای اجرای این پروژه آماده است و با وجود تاخیر یکساله در اجرای آن بلوغ نسبی برای عملیات اجرایی آن ایجاد و موانع دیگری چون اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی بازدارنده است. چک الکترونیکی به‌عنوان ابزار نوین پرداخت شناخته می‌شود. این بستر که بازنمایی الکترونیک همان چک کاغذی است دارای امنیت و سرعت بوده و فرآیند بازدهی تمام تراکنش‌های الکترونیک را افزایش می‌دهد. هرچند که مسوولان معتقدند که چک الکترونیک هنوز نباید جایگزین چک کاغذی شود، اما این بستر قابلیت جایگزینی دارد و می‌تواند بانکداری الکترونیک را بیش از هرزمانی در کشور محقق کند.

 چرا اجرای قانون چک الکترونیک به تعویق افتاد؟

مدیر ارشد توسعه کسب‌وکار تاپ علت این دیرکرد را این‌گونه تشریح می‌کند: ما روی دسته‌چک که نقطه‌ای به‌شدت تاثیرگذار و جریان‌ ساز در بازار با الگوی کسب‌وکار سنتی حاکم است، دست گذاشته‌ایم. از طرف دیگر می‌دانیم سیستمی شدن چک، اعتماد به این ابزار مبادله را پس از اجرا به‌شدت افزایش داده‌ و باعث رونق بازار کسب‌وکار می‌شود و مشکلات متعدد این بستر را از بین خواهد برد. به همین دلیل هم هست که باید در زمان اجرا تامل بیشتری کرد. به‌طور خلاصه، یک ایده خوب اگر در زمان و مکان بد عملیاتی شود، از بین می‌رود. هرچند برخی بر این باورند با توجه به وضعیت کرونا در کشور، اجرای این بند توسط بانک مرکزی، کمک شایانی به انجام امور غیرحضوری بانک‌ها خواهد کرد و سبب کم شدن ریسک بیماری به دلیل کاهش حضور فیزیکی در بانک‌ها خواهد شد؛ اما باید بپذیریم که هر سرویس و خدمت جدید نحوه کارکرد و همچنین دریافت خدمت در این چرخه نیاز به آموزش دارد. چون در غیر این صورت، اگر آموزش و فرهنگ‌سازی مناسب و شایسته رخ ندهد، مراجعات مکرر مردم به دلیل عدم آگاهی از چرخه جدید اجتناب‌ناپذیر خواهد بود و این خلاف سیاست‌های تدوینی در دوران کرونا است.

 فرهنگ‌سازی، بزرگ‌ترین چالش قانون چک

این فعال حوزه فین‌تک، اصلی‌ترین چالشی که چک الکترونیک با آن روبه‌رو خواهد شد را همان فرهنگ‌سازی و پذیرش مشتریان می‌داند و توضیح می‌دهد: درست است که پروژه از طریق قانون‌گذار حمایت می‌شود، اما در صورت عدم توجه به لایه استفاده‌کننده از خدمت، دچار چالش‌های ثانویه در جریان کسب‌وکار خود خواهد شد. ازاین‌رو به عقیده من سیاست بانک مرکزی در ارتباط با شروع تدریجی و اختیاری که علی‌القاعده همراه با یادگیری چرخه‌ای، دریافت بازخورد بازار از محصول و اصلاح آن مبنی بر جلوگیری از مراجعه مردم در ابتدای پروژه خواهد بود، سیاست درستی است. وی در ارتباط با اینکه مسیر چک الکترونیک بدون امضای الکترونیک در عمل ممکن نیست، می‌افزاید: یک خدمت الکترونیک نیازمند داشتن یک چرخه تایید الکترونیک، برای بالا رفتن ضریب امنیت آن است؛ اما جای نگرانی نیست، زیرا این نوآوری نیز مثل هر خدمت جدیدی، با شتاب موجود در ابزارهای الکترونیک همراه خواهد شد و از پس نگرانی‌ها بر خواهد آمد. من امیدوارم چک الکترونیک در مسیری قرار گیرد که سرعت توسعه و پذیرش آن متوازن باشد و راه را برای قراردادهای الکترونیک و دیگر عناصر سنتی اما تأثیرگذار موجود باز کند. توسعه این جنس سرویس‌ها به شفافیت و پیرو آن توسعه تبادلات در یک بستر مناسب امروز مبدل خواهد شد. مدیر ارشد توسعه کسب‌وکار تاپ در همین راستا از آمادگی این اپلیکیشن برای ارائه سرویس صیاد- سامانه اعتبارسنجی متقاضیان دریافت دسته‌چک- به مشتریان خود به‌محض ابلاغ، خبر می‌دهد و اضافه می‌کند: در این سرویس کاربر به‌راحتی می‌تواند از خدمات صدور، انتقال، دریافت و بررسی اعتبار صادرکننده چک، همچنین استعلام وضعیت چک و عملیات ضمانت، مسدودی و قفل‌کردن چک از طریق اپلیکیشن تاپ بهره‌مند شود.