در بازخوانی پرونده قدیمی‌ترین نیروگاه ایران اعلام شد
طرشت روی ریل توسعه
آغاز راه طرشت
سید یحیی نوبخت، مدیرعامل شرکت بهره‌برداری نیروگاه طرشت، به ابتدای راه این نیروگاه در سال ۱۳۳۸ اشاره کرد و گفت: در آن زمان کار محدود برق‌رسانی توسط بنگاه برق تهران انجام می‌شد که زیر نظر شهرداری تهران فعالیت می‌کرد. بعدها با ایجاد وزارت نیرو، بنگاه‌های برق با شمایلی توسعه‌یافته به شرکت‌های زیرمجموعه این وزارتخانه تبدیل شدند. ماهیت نیروگاه طرشت از انعقاد قرارداد بنگاه برق تهران با شرکت فرانسوی آلستوم در سال ۱۳۳۳ آغاز شد. طی پنج سال پس از انعقاد این قرارداد و در مرداد سال ۱۳۳۸ واحدهای این نیروگاه به‌تدریج راه‌اندازی و وارد مدار شدند و در آن سال‌ها ۵۰ درصد برق موردنیاز تهران را تولید می‌کردند.
وی در ادامه با تاکید بر این نکته که به دلیل نبود شبکه سراسری برق به شکل امروزی، نیروگاه طرشت در آن سال‌ها فقط با هدف تامین برق تهران ساخته شد، خاطرنشان کرد: در آن زمان طرشت منطقه‌ای خارج از تهران محسوب می‌شد و بعدها نام نیروگاه را هم بر اساس نام محله انتخاب کردند. در سال‌های ابتدایی سوخت مورداستفاده در نیروگاه مازوت بود، اما بعدها به دلیل آلایندگی قابل‌توجه، از گاز طبیعی برای سوخت این نیروگاه استفاده شد.
طرشت در مسیر بهسازی و توسعه
نوبخت با بیان اینکه امروز بیش از 60 سال از عمر نیروگاه طرشت می‌گذرد، خاطرنشان کرد: در طول این چند دهه، مساله توسعه نیروگاه و افزایش راندمان آن بارها مطرح شده است؛ اما اساسی‌ترین گام‌ها برای این امر در سال 1395 و با برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی یک واحد جدید آغاز شد. واحد 25 مگاواتی که راندمان بیش از 30 درصد دارد، از سال 98 راه‌اندازی و وارد مدار شد.
وی در ادامه به نسل‌های مختلف مدیران صنعت برق که در این نیروگاه حضور داشتند اشاره کرد و افزود: نیروگاه طرشت جزو اولین تولیدکنندگان برق بوده که به سمت استراتژی‌محوری حرکت کرده است. اولین بار در سال 1387 موضوع لزوم تدوین استراتژی برای نیروگاه طرشت مطرح و در همان سال به‌عنوان یکی از واحدهای پیشرو در صنعت نیروگاهی وارد مدل تعالی سازمانی یا EFQM شد. نتیجه این رویکرد کسب جایزه تعالی و تقدیرنامه سه ستاره برای نیروگاه است.
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری نیروگاه طرشت در ادامه به تمرکز استراتژی‌های سازمانی این نیروگاه بر افزایش توان تولید و راندمان اشاره کرد و گفت: ما تلاش می‌کنیم واحد 25 مگاواتی جدید را با دو واحد بخار قدیمی نیروگاه تلفیق کنیم و با تکنولوژی HWB و یکپارچه‌سازی واحدهای جدید و قدیمی، راندمان نیروگاه را نیز افزایش دهیم. به‌علاوه بر اساس همین استراتژی و برای افزایش راندمان، واحد یک و دو نیروگاه بخار پس از پیک 1400 از مدار خارج و با مولدهای پایه گازسوز با راندمان بالای 45 درصد جایگزین خواهند شد.
وی همچنین تصریح کرد: از مهرماه سال‌جاری بهره‌برداری از نیروگاه 1400 مگاواتی شیروان به شرکت بهره‌برداری نیروگاه طرشت واگذار و اقدامات لازم برای بهره‌برداری از این نیروگاه توسط همکاران در حال انجام است. بر همین اساس ما امیدواریم که مجموع ظرفیت نیروگاه طرشت و شیروان تا پایان پیک سال 1400 مجموعا به بیش از 1500 مگاوات برسد.
طرشت؛ نیروگاهی با قدمت اما روزآمد
نوبخت ضمن اشاره به اینکه به‌رغم گذشت بیش از 6 دهه از عمر نیروگاه طرشت، این نیروگاه همچنان با همان قدرت عملی و قابلیت اطمینان اولیه مشغول به فعالیت است، اظهار کرد: قطعا نمی‌توان از این مساله چشم پوشید که در سال‌های اخیر شاخص‌های تولید تغییر کرده و در حال حاضر بحث راندمان یکی از مهم‌ترین موضوعات مطروحه در خصوص نیروگاه‌ها است. نوع تکنولوژی واحدهای قدیمی چندان روی مساله صرفه‌جویی سوخت و آب و همچنین افزایش بهره‌وری تولید، متمرکز نبود، با این‌حال در طول سال‌های اخیر ما در نیروگاه طرشت برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات موثری برای افزایش بهره‌وری و مدیریت مصرف آب داشته‌ایم. در حال حاضر راندمان نیروگاه طرشت حدود 25 درصد است، اما امیدواریم با نصب واحدهای جدید به بالای 40 درصد برسد.
وی همچنین تصریح کرد: بر مبنای استراتژی‌های تدوین شده، همان‌طور که قبلا هم اشاره شد واحدهای شماره یک و دو پس از پیک تابستان سال آینده با مولدهای جدید جایگزین شده و واحدهای قدیمی برای مباحث آموزشی در حوزه نیروگاهی مورداستفاده قرار خواهند گرفت. در این صورت علاوه بر بازیابی ظرفیت تولیدمان، می‌توانیم از حرارت اگزوز این موتورها برای گرمایش مجموعه استفاده کنیم.
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری نیروگاه طرشت در خصوص واحدهای 3 و 4 این نیروگاه توضیح داد: ما برای افزایش راندمان واحدهای 3 و 4 برنامه‌ریزی کرده‌ایم. مطالعات و بررسی‌های لازم هم در این مورد انجام‌شده و امیدواریم بتوانیم راندمان این دو واحد را به نحوی قابل‌قبول افزایش دهیم.
چالش‌های زیست‌محیطی طرشت
نوبخت در بخش دیگری از صحبت‌های خود به سیاست وزارت نیرو برای خروج نیروگاه‌هایی با راندمان پایین در ماه‌های کم‌مصرف سال اشاره کرد و افزود: با همین رویکرد نیروگاه طرشت در حال حاضر فقط 4 ماه از سال وارد مدار می‌شود و در همان مدت کوتاه هم فقط از گاز طبیعی استفاده می‌کند. نکته اینجاست که اوج آلودگی هوا در کلان‌شهرهایی نظیر تهران در زمستان است؛ بنابراین فعالیت طرشت در ماه‌های گرم سال تاثیری بر آلایندگی شهر تهران ندارد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: سازمان محیط‌زیست، استانداردهایی در مورد آلاینده‌ها دارد و در مورد نیروگاه‌ها یک شاخص مشخص برای میزان تولید آلاینده‌ها تعیین کرده است؛ بنابراین نیروگاه‌هایی که آلاینده‌های بیشتری نسبت به میزان تعیین‌شده تولید کنند، اجازه تولید برق نخواهند داشت. بر همین اساس ما در دوره‌های سه‌ماه، در خصوص میزان آلاینده‌های ناشی از تولید برق موردسنجش سازمان محیط‌زیست قرار می‌گیریم.
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری نیروگاه طرشت تاکید کرد: در حال حاضر تمام فاکتورهای محصولات احتراقمان مطابق استانداردهای مربوطه در کلان‌شهرها است. ما تلاش کرده‌ایم مباحث مرتبط با استاندارد را به‌صورت کامل رعایت کنیم، چراکه این مساله را جزو مسوولیت‌های اجتماعی و زیست‌محیطی خود می‌دانیم و به همین دلیل هم نسبت به استقرار استانداردهای سیستم مدیریت یکپارچه (IMS) که شامل ISO14001:2008, ISO9001:2008, OHSAS18001:2007 است، اقدام کرده‌ایم.
وی همچنین انجام تعمیرات اساسی و دوره‌ای نیروگاه با اتکا به قطعات ساخت داخل را یادآور شد و گفت: خوشبختانه با اتکا به توان سازندگان داخلی ما هیچ خرید خارجی برای تامین قطعات موردنیاز نیروگاه نداریم. به‌علاوه تلاش کردیم در طول این سال‌ها موضوع تعمیرات دوره‌ای و اساسی نیروگاه را به‌هیچ‌عنوان با تاخیر انجام ندهیم. به همین دلیل با وجود چالش‌های مالی، این تعمیرات به‌صورت منظم و در زمان مقرر در حال انجام است.
طرشت روی ریل توسعه
نوبخت در ادامه به مشکلات مالی حاکم بر صنعت برق کشور به‌ویژه تولیدکنندگان برق اشاره کرد و افزود: با وجود همه مشکلات و کمبود نقدینگی در نیروگاه‌ها، ما توانستیم با یک برنامه‌ریزی مالی موثر، علاوه بر تامین هزینه‌های جاری نیروگاه و انجام به‌موقع تعمیرات، بدهی شرکت را به دستگاه‌های اجرایی نظیر تامین اجتماعی و سازمان امور مالیاتی پرداخت کرده و شرایط مالی شرکت را در وضعیتی متعادل حفظ کنیم.
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری نیروگاه طرشت به اشتغال بیش از 140 نفر نیروی انسانی در نیروگاه طرشت اشاره کرد و گفت: بخشی از نیروی انسانی این مجموعه، ماموریت‌های دیگری به‌جز مساله نیروگاه دارند. به‌عنوان‌مثال یکی از کارهایی که در شرکت بهره‌برداری نیروگاه طرشت انجام می‌شود، صدور تاییدیه‌های فنی مولدهای مقیاس کوچک در کشور است و نیروگاه‌های مقیاس کوچک بدون اخذ مجوز از مجموعه ما، نمی‌توانند کار تولید برق را آغاز کنند. بر همین اساس بخشی از نیروی انسانی شاغل در این شرکت، به امور مربوط به صدور تاییدیه‌های فنی مشغول هستند.
وی همچنین خاطرنشان کرد: یکی دیگر از اقدامات ما در این مجموعه برگزاری دوره‌های آموزشی شبیه‌ساز نیروگاهی در کشور است. با توجه به اینکه در صنعت نیروگاهی، عمدتا تجهیزات بسیار گران‌قیمت توسط تکنیسین‌ها و بهره‌بردارها اداره و نگهداری می‌شود، به همین دلیل آموزش آنها برای بهره‌برداری صحیح و حفاظت از این تجهیزات بسیار الزامی است. نیروگاه طرشت تنها مجموعه‌ای است که امکان و مجوز برگزاری این دست از دوره‌های آموزشی را دارد و سال‌هاست کارنامه‌ای پربار در برگزاری موفق این دوره‌های آموزشی برای خود ثبت کرده است.
نوبخت در پایان ظرفیت قابل‌توجه صنعت برق در تولید برق، احداث نیروگاه و ساخت قطعات نیروگاهی را یادآور شد و تصریح کرد: نباید از این ظرفیت سرشار به‌سادگی چشم پوشید. ما زمانی حتی برای تامین قطعات از خارج هم دچار مشکل بودیم، اما امروز نه‌تنها در ساخت قطعات نیروگاهی به خودکفایی رسیده‌ایم، بلکه توانسته‌ایم به کشورهای دارنده تکنولوژی ساخت نیروگاه تبدیل‌شده و در کنار آن صادرات تجهیزات و خدمات فنی و مهندسی داشته باشیم. باید از ثمره این تلاش‌ها و دستاوردها محافظت کنیم و اجازه ندهیم که این ظرفیت عظیم دچار مشکل یا ضعف شود.
