چرا «آی سودا» با کمتراز ۵۰ درصد ظرفیت تولید می‌کند؟
تلخی‌های یک صنعت شیرین
پیشتاز در شرق کشور
این شرکت از دهه هفتاد که در منطقه آذربایجان شرقی فعالیت خود را آغاز کرد، محرک بسیار خوبی برای حضور شرکت‌های دیگر شد و اقدامات بزرگی را در حوزه تولید و توسعه در خلال سال های گذشته انجام داد. تا جایی که از آن زمان نزدیک به ۷۲۰ شرکت دیگر مجوز فعالیت گرفتند و اکنون بیش از ۱۰۰ هزار شغل را ایجاد کرده‌اند. شرکت تولیدی شانجان با برند مارال که آبنبات تافی تولید می‌کند، یکی از شرکت‌های زیرمجموعه آی‌سودا است. همچنین آبنبات‌های جرقه‌ای برای اولین‌بار توسط این مجموعه تولید شد. شرکت دیگر آی‌سودا غنچه‌پروراست که این شرکت تولیدکننده انواع ژله، پودرژلاتین و اولین تولیدکننده غذاهای کودک در کشور است. همچنین آی‌سودا میشو، شرکت زیرمجموعه دیگری است که در شبستر مشغول به فعالیت است، البته این شرکت انواع ماکارونی تخصصی را نیز تولید می‌کند.
از مسوولان گلایه داریم
به گفته حیدر توکلی، رئیس هیات‌مدیره گروه صنایع غذایی آی‌سودا، این شرکت در بحث صادرات تا سال ۹۳ و در اوج رشد و سرمایه در گردش خود و بدون وجود تنش‌های جدی جهانی و اثرات شدید تحریم‌ها می‌توانست بالای ۱۰۰ میلیون دلار به صورت مستقیم و غیرمستقیم محصول صادر کند که این محصولات حتی به چین نیز صادر می‌شدند، اما اکنون به دلیل مشکلات سرمایه در گردش و عدم حمایت دولتی محصولات به صورت غیررسمی از درب کارخانه و با ریال به کشورهای همسایه مانند عراق و افغانستان و ... صادر می‌شود که چندان رقم قابل ملاحظه‌ای نیز نیست. این شرکت در گذشته بیش از ۴۰۰ محصول تولید می‌کرد که اکنون با توجه به پالایش کدهای تولیدی این رقم به ۲۰۰ کد رسیده که در ۱۷ تا ۲۲ گروه کالایی تولید می‌شود. این شرکت اکنون با وجود چالش‌های جدی خود فعالیت می‌کند.
برنامه سال ۹۹
براساس برنامه‌ریزی استراتژیک شرکت برای افق ۱۴۰۴ قرار بود رقم فروش شرکت به بالاترین حد برسد، اما متاسفانه به دلیل این مشکلات نیل به این رقم غیرممکن است.
رئیس هیات‌مدیره این شرکت با اشاره به این افت رقم فروش افزود: از مسوولان گلایه داریم که هیچ‌گاه تولیدکننده واقعی را شناسایی نمی‌کنند؛ این در حالی است که بعد از انقلاب و طی سال‌های جنگ ما بودیم که شکلات‌های کاکائویی تولید،عرضه و حتی صادر می‌کردیم. این شرکت اکنون با وجود ظرفیت اسمی ۳۴ هزار تنی که دارد تنها حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد ظرفیت خود تولید می‌کند این در حالی است که با توجه به ماشین‌آلات و سرمایه‌گذاری ثابتی که انجام شده می‌توانیم تا ۷ هزار نفر اشتغال ایجاد کنیم و با تمام ظرفیت به تولید بپردازیم، اما نبود سرمایه در گردش همه پتانسیل‌های شرکت را تحت تاثیر خود قرار داده است.
تمایز و تنوع در محصولات
به گفته توکلی، این شرکت محصولاتی را تولید می‌کند که متمایز و متنوع است؛ ما از گذشتگان خود ساخت شکلات را فراگرفته‌ایم. بزرگان ما از تفلیس کاکائو را وارد کشور کردند و ما ادامه‌دهنده این مسیر هستیم. اصل، عمل‌آوری درست و مواد اولیه باکیفیت و تازه برای تولید محصول است و این که بدانیم چه دانه‌ای و چه روغنی باید برای تولید محصول به کار گرفته شود. از سال ۵۴ و قبل از آن روی موضوع کیفیت تلاش کرده‌ایم و به همین دلیل توانسته‌ایم هر روز بهتر از دیروز ایرادها را رفع کنیم و با وجدان کاری محصولی را عرضه کنیم که ابتدا خود ما به آن ایمان داریم. به همین دلیل آی‌سودا اکنون از نظر سهم بازار در بین ۱۰ شرکت اول کشور و در محصول شکلات کاکائویی جزو ۵ شرکت اول است.
سهم واردات و تولید داخل
وی با اشاره به اینکه در تامین مواد اولیه، این شرکت مانند همه شرکت‌های تولیدکننده شکلات، پودرکاکائو و کره‌کاکائو را وارد می‌کند، ادامه داد: این دو قلم حداقل ۴۰درصد مواد اولیه را شامل می‌شود، ولی سایر مواد اولیه تولید داخل است، به همین دلیل مشکلاتی که در مسیر واردات مواد اولیه ایجاد می‌شوند توقف بسیاری در تولید ایجاد می‌کنند. به عنوان مثال حدود ۵ ماه است مرزها به دلیل کرونا بسته است و با این روند احتمال ۵۰درصد ریزش نیروی انسانی را به دلیل کمبود مواد اولیه در پیش داریم و باید هر چه سریع‌تر معضلات برطرف شوند؛ زیرا موضوع کرونا ممکن است سال‌ها ادامه یابد بنابراین مسوولان باید روی واردات و صادرات تدابیری اتخاذ کنند تا از دنیا و تولید عقب نمانیم.
سال ۹۹؛ محدودیت‌ها و برنامه‌ها
توکلی تاکید دارد: همه تولیدکنندگان شکلات زیر نظر انجمن شیرینی و شکلات فعالیت می‌کنند و اگر مجوزهای لازم توسط انجمن مذکور ارائه نشود اجازه افزایش قیمت نخواهیم داشت. ما از عید تاکنون اجازه افزایش قیمت بیش از ۲۵درصد نداشته ایم در حالی‌که قیمت مواد اولیه بسیار بیش از این ارقام افزایش یافته است.
در سال ۹۹ قصد داریم عمدتا برای افزایش تولید برای کشورهای همسایه بتوانیم با هر طعم و رنگی که بازار به آن نیاز دارد، محصول تولید کنیم. برنامه دیگر توسعه ای شرکت، کسب بازارهای خارجی با حمایت مسوولان است و در حال حاضر قصد داریم بیش از ۳۰ قلم کالایی که به درد مصرف‌کننده می‌خورد را در سال‌جاری عرضه کنیم.
