صادرات «کفش ایمنی» ایران؛ قربانی تحریم‌ها

 این موانع تحریمی نه‌تنها هزینه‌های تولید را به‌واسطه تحمیل هزینه‌های اضافه دور زدن تحریم‌ها و واردات مواد اولیه، افزایش داده و قدرت رقابت را از تولیدکنندگان گرفته، بلکه موجب حذف‌شدن بسیاری از کشورهای مطرح دنیا از لیست مقاصد صادراتی ایران شده ‌است. این عوامل باعث شده شرکت‌هایی که در حوزه صادرات فعال و  مطرح بوده‌اند امروز با وجود تمایل سایر کشورها به خرید محصولاتشان بازارهای خود را از دست داده‌اند. شرکت صنعتی کلار یکی از این شرکت‌ها به‌شمار می‌رود که صادرات آن به آلمان و فرانسه پس از ۲۲ سال متوقف شده است.

 توقف صادرات نخستین صادرکننده پوتین ایمنی 

شرکت صنعتی کلار از سال ۱۳۵۹ فعالیت خود را در زمینه تولید انواع کفش و پوتین ایمنی، سربازی و پرسنلی با هدف تامین نیاز کشور و خودکفایی در عرصه این صنعت آغاز کرده است. به‌گفته مدیرعامل شرکت صنعتی کلار،‌ این شرکت نه‌تنها نیازهای کارخانه‌های  ایران به انواع کفش و پوتین ایمنی را تامین کرد، بلکه برای نخستین‌بار در کشور موفق به صادرات پوتین ایمنی به شرکت‌های UVEX آلمان و HECKEL فرانسه و تداوم آن به‌مدت ۲۲ سال شد. ناصر دزفولی با بیان اینکه از چهار سال پیش صادرات آنها به آلمان و فرانسه به‌دلیل تشدید تحریم‌ها قطع شده است، می‌گوید: البته شرکت HECKEL فرانسه نیز متعلق به آلمانی‌ها است و هرچند علاقه زیادی در هر دو شرکت به ادامه تجارت با ما داشتند، اما به‌دلیل قانونمند بودن حاضر به دور زدن تحریم‌ها‌ نبودند و درنتیجه ارتباط قطع شد.

وی اظهار می‌کند: حتی به آنها پیشنهاد دادیم که دفتری در کشوری دیگر ایجاد کنیم و از آن طریق به همکاری تجاری خود ادامه دهیم؛ اما آنها زیر بار نرفتند.

دزفولی درعین‌حال با یادآوری اینکه صادرات قابل‌توجهی نیز به کشور عمان داشته‌اند، اضافه می‌کند: اکنون به‌صورت جزئی و هرچند ماه یک‌بار حدود ۸ هزار زوج به عمان صادرات داریم.

 کاهش ظرفیت تولید کارخانه به‌دلیل وضعیت نامناسب بازار

مدیرعامل شرکت صنعتی کلار همچنین با اشاره به اینکه کارخانه صنعتی کلار به مساحت ۷ هزار و ۲۰۰ مترمربع در قم قرار دارد، می‌گوید: حدود ۵ هزار مترمربع به سالن تولید اختصاص یافته است که ظرفیت تولید در آن روزی ۳ هزار زوج کفش و پوتین ایمنی است که البته اکنون به‌دلیل تحریم‌ها و وضعیت نامناسب بازار، میزان تولید را کاهش داده‌ایم. وی درباره کیفیت محصولات تولیدی این کارخانه نیز اظهار می‌کند: در طرح توسعه و نوسازی اقدام به تجهیز کارخانه به آخرین ماشین‌آلات،‌ دانش فنی و تکنیکی روز دنیا از آلمان کردیم که روبات‌ها بخشی از مراحل تولید را به‌طور مستقیم انجام می‌دهند. به‌گفته دزفولی،‌ استفاده از این تکنولوژی منجر به بهبود کیفیت کالاهای تولیدی و حضور هرچه بیشتر آنها در بازارهای داخلی و بین‌المللی شده است.

وی در پاسخ به این پرسش که باتوجه‌به از دست دادن بازارهای صادراتی، تقاضا و عرضه در بازار داخلی متناسب است، توضیح می‌دهد: شرکت‌های پتروشیمی، نفت، فولاد، ماشین‌سازی و... مشتریان عمده ما هستند؛ ضمن اینکه در تنها فروشگاه خود نیز خرده‌فروشی کرده و مشتریانمان را داریم.

 فرهنگ استفاده از کفش ایمنی در ایران شکل نگرفته است

مدیرعامل شرکت صنعتی کلار در تکمیل توضیحات یادآور می‌شود:‌ بر اساس قانون کار، کارخانه‌ها باید سالی یک‌بار برای کارگران خود کفش ایمنی تهیه کنند؛ بنابراین تقاضا در کشور وجود دارد هرچند که باید بیشتر از میزان کنونی باشد.

دزفولی با اظهار اینکه اگر یک درصد از جمعیت کشور را در دسته مصرف‌کنندگان کفش ایمنی قرار دهیم که هرکدام دو جفت کفش در سال استفاده می‌کنند، ادامه می‌دهد: با این احتساب باید یک میلیون و ۶۰۰ هزار جفت کفش ایمنی در کشور مصرف شود درحالی‌که چنین نیست؛ زیرا هنوز در ایران فرهنگ استفاده از وسایل ایمنی به‌ویژه کفش ایمنی شکل نگرفته است.

اما اینکه برای تولید کفش ایمنی از چه مواد اولیه‌ای استفاده می‌شود و چه میزان از آن را وارد می‌کنیم، نکته دیگری است که وی به توضیح آن می‌پردازد و می‌گوید: پولی اورتان (PU)، چرم، سرپنجه فولادی، آستر، نخ و انواع چسب و انواع کفی و... از جمله مواد اولیه مورد استفاده در تولید کفش و پوتین ایمنی هستند که تقریبا همه آن در کشور تولید و فقط حدود ۴ درصد آن واردات می‌شود.

 قدرت رقابت با رقبای خارجی در تولید کفش ایمنی

مدیرعامل شرکت صنعتی کلار همچنین درباره جایگاه صنعت تولید کفش و پوتین ایمنی ایران در مقایسه با رقبای خارجی نیز اظهار می‌کند: در صورت خروج از تحریم در بسیاری از صنایع کشور از جمله صنعت تولید کفش و پوتین ایمنی قدرت رقابت با رقبای خارجی و صادرات را داریم؛ ضمن اینکه اکنون از نظر قیمت و کیفیت قادر به رقابت با چین هستیم.

دزفولی با بیان اینکه هر کشوری که ارزش پول آن کاهش می‌یابد، علاوه بر متحمل شدن مسائل و مشکلات متعدد امتیاز و فرصت بزرگی در زمینه گسترش صادرات به دست می‌آورد، توضیح می‌دهد: متاسفانه هرچند ارزش پول ایران با افزایش نرخ دلار کاهش یافته و فرصت مناسبی برای صادرات و ارزآوری برای آن فراهم شده است، اما به‌دلیل تحریم‌ها قادر به صادرات نیستیم.

 رونق تولید و صادرات در گرو حل مشکلات سیاست خارجی 

وی بر این باور است که تا سیاست خارجی ایران درست نشود و ارتباطات بین‌المللی شکل نگیرد، دولت قادر به اقدامی در راستای حمایت از تولیدکنندگان و صادرکنندگان نیست.

دزفولی با اظهار اینکه صادرات به کشورهای همسایه و در نزدیکی ایران همچون عراق که به‌دلایل مختلف از جمله کم بودن هزینه حمل مجبور به خرید از ما هستند، صادرات به‌شمار نمی‌رود، تاکید می‌کند: به‌دلیل تحریم‌ها و از دست دادن بازارهای بزرگ بین‌المللی هم‌اکنون چاره‌ای جز فروش کالا به این دسته از کشورها و صادرات محسوب کردن آنها نداریم، اما سرانجام باید در راستای بهبود و برقراری تعاملات، سیاستی اتخاذ کنیم.

مدیرعامل شرکت صنعتی کلار با تاکید بر اینکه تا مشکلات سیاست خارجی ایران حل نشود، باوجود داشتن پتانسیل فراوان تولید رونق نمی‌یابد و چالش‌های صادرات برطرف نمی‌شود، می‌گوید: همیشه خوب صحبت می‌کنیم، اما در مقام عمل آن‌گونه که باید نبوده‌ایم و تولیدکننده با مشکلات بسیاری روبه‌رو است.