مدیرعامل شرکت سبز انرژی کاسپین مطرح کرد
بهینه‌سازی انرژی؛ حلقه مغفول در طراحی ساختمان
یکی از زمینه‌هایی که مصرف انرژی در کشور ما را به شدت بالا برده، طراحی اولیه در بخش صنعت و ساخت و ساز است که طراحان آن بی‌توجه به امر بهینه‌سازی مصرف انرژی اقدام به طراحی، پیاده‌سازی و اجرا می‌کنند. در این میان برخی شرکت‌ها با طراحی و پیاده‌سازی طرح‌های خود در بخش صنعت و ساختمان‌سازی درصدد هستند تا میزان مصرف انرژی را به حداقل برسانند و به بهینه‌سازی در این زمینه دست یابند؛ شرکت سبز انرژی کاسپین جزو همین شرکت‌هاست.
شرکت سبز انرژی کاسپین در سال ۱۳۸۹ با هدف کمک به افزایش بازدهی مصرف انرژی در طرح، تامین کالا و ساخت پروژههای بخش صنعت و ساختمان کشور راه‌اندازی شد.
محمدرضا مومنان، مدیرعامل شرکت سبز انرژی کاسپین در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» درباره هدف تاسیس این شرکت عنوان کرد: با توجه به مصرف بالای انرژی و آسیب‌های آن پایه‌گذاران شرکت تصمیم گرفتند با رویکرد بهینه‌سازی مصرف انرژی وارد این حوزه شوند. تجربه پایه‌گذاران شرکت در آسیب‌شناسی این اسراف حاکی از این بود که از دلایل بزرگ اتلاف و هدررفت انرژی در پروژه‌ها، بی‌توجهی به بازدهی مصرف انرژی هنگام تهیه طرح توسط مهندس مشاور یا کارفرما بوده است. از این رو بر آن شدند که با پایه‌گذاری شرکت، برای کاهش مصرف انرژی شیوه‌ای نو طراحی و تدوین کنند تا ایده‌ها و طرح‌هایی برای بهینه‌سازی بازدهی انرژی پروژه‌ها، تعریف و پیاده‌سازی شود. مومنان ادامه داد: گام دوم در این راستا، تامین کالا و تجهیزات پربازده انرژی برای پروژه‌ها بود، زیرا در تجربیات مدیران شرکت روشن شده بود که در بسیاری از پروژه‌ها اگرچه طراحی دارای ویژگی بهینه‌سازی مصرف انرژی است، اما هنگام سفارش و خرید کالا و تجهیزات، شناخت کافی از بازار و سازندگان و تامین‌کنندگان موجب عدم انطباق ساخت پروژه با هدف مهندس طراح شده است. از این رو تامین کالا و تجهیزات پربازده انرژی، بخش دیگری از هدف پایه‌گذاران شرکت در ارائه محصول شرکت یعنی طراحی مهندسی، تامین کالا و تجهیزات، ساخت تاسیسات الکتریکی و سیستم کنترل پروژههای بخش صنعت و ساختمان کشور شد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: افزون بر این، شرکت سبز انرژی کاسپین ممیزی انرژی و ارزیابی بازدهی انرژی فرآیندها و تجهیزات را برای پروژههای اجراشده انجام داده و راهبردها و راهکارهای مورد نیاز پروژه برای افزایش بازدهی و کاهش مصرف انرژی را بدون کاهش تولید و خروجی فعالیت، بر پایه استانداردهای بین‌المللی ارائه و پیاده‌سازی می‌کند.
مزیت اصلی شرکت؛ بهینه‌سازی و مدیریت انرژی
مدیرعامل شرکت سبز انرژی کاسپین با اشاره به وضعیت کنونی شرکت عنوان کرد: در حال حاضر در حوزه تاسیسات الکتریکی و سیستم‌های کنترلی پروژههای صنعتی و ساختمانی فعالیت می‌کنند که برخی از آنها تنها خدمات مهندسی طرح و نظارت و برخی دیگر طرح، تامین کالا و ساخت را شامل می‌شوند، اما به دلیل مشکلات اقتصادی و شرایط نامطلوب کاری متاسفانه با حدود یک‌سوم ظرفیت فعال هستیم.
مومنان در خصوص ویژگی‌های شرکت سبز انرژی کاسپین عنوان کرد: مزیت اصلی شرکت بهینه‌سازی و مدیریت انرژی به همراه طرح، تامین و ساخت تاسیسات الکتریکی و سیستم کنترل در پروژههای شرکت است؛ به گونه‌ای که از نظر هزینه تمام‌شده برای کارفرما بهینه باشد و افزون بر آن برای به‌کارگیری و پشتیبانی از تولید ایرانی، تولیدکنندگان دارای استاندارد ایرانی را شناسایی و با بررسی کیفی و کاربردی محصولات، آنها را در فهرست تامین‌کنندگان پروژه قرار می‌دهیم تا به‌ویژه در دوران تحریم‌ها، مزایای اقتصادی و خدماتی تولید ایرانی نصیب کارفرما و کشور شود. از این‌رو شناسایی، پشتیبانی و مشارکت کاری با سازندگان استاندارد ایرانی به‌عنوان یک سیاست محوری در مدیریت شرکت جایگاه ویژه‌ای دارد.
مومنان همچنین با اشاره به برنامه‌های مشترک با محافل علمی و دانشگاهی عنوان کرد: برای تقویت توان علمی و فنی شرکت، با موسسه پژوهش در مدیریت و برنامه‌ریزی انرژی دانشگاه تهران همکاری رسمی داشته و برنامه‌ریزی کرده‌ایم با دیگر مراکز علمی و فنی نیز بستر همکاری برای افزایش توان علمی و فنی ایجاد کنیم. از دیگر برنامه‌هایی که از روز نخست مورد توجه شرکت بوده، گرفتن کارآموزان دانشگاه به منظور پرورش و آموزش استعدادهای آنها در بستر پروژههای به‌روز و عملی شرکت است که منجر به ادامه همکاری آنها در مراحل شغلی با شرکت شده است.
وی با تاکید بر این موضوع که با ایجاد بستر دانشی، می‌توان گام‌های موثری در بهینه‌سازی مصرف انرژی برداشت، عنوان کرد: به‌کارگیری هرچه بیشتر بستر داده‌های دانشی برای ایجاد شناخت و تشویق کارفرمایان به منافع بهینه‌سازی و مدیریت انرژی و برقراری ارتباط موثر دانشی با آنها از برنامه‌های سال جاری شرکت است. در این راستا سرمایه‌گذاری در تقویت زیرساخت‌های تارنما، شبکه‌های تخصصی مجازی و مشارکت و ایجاد گروه‌های تخصصی از راه دور توسط شرکت در حال انجام است.
مشکلات پیش‌رو
مدیرعامل شرکت سبز انرژی کاسپین درباره چالش‌های پیش‌روی شرکت عنوان کرد: یکی از بزرگ‌ترین عوامل مصرف بهینه انرژی در پروژه‌ها که حوزه کسب کار ما را شامل می‌شود، واقعی نبودن بهای حامل‌های انرژی اعم از برق، سوخت و... در کشور است. دولت سالانه معادل ۱۰درصد کل تولید ناخالص ملی، یارانه انرژی می‌پردازد که هزینه فرصت آن بسیار سنگین است. در حالی که براساس قانون مصوب، اصلاح الگوی مصرف انرژی قرار بوده طی برنامه‌ای بهای انرژی واقعی‌سازی شده و با حذف تدریجی یارانه بخشی از دریافتی آن به اصلاح زیرساخت‌ها و صنعت برگردد که متاسفانه عملی نشده و آسیب اقتصادی آن برای دولت، اتلاف منابع فسیلی ملی و پیامدهای زیست‌محیطی آن بسیار سنگین شده است.
مومنان ادامه داد: ارزان بودن حامل‌های انرژی موجب می‌شود که کارفرمایان به اتلاف و هدررفت انرژی در زمان بهره‌برداری اهمیت نداده و از توجه به بازدهی انرژی پروژه در مراحل طراحی مهندسی و تامین کالا و تجهیزات دوری گزینند و در دوران بهره‌برداری اهمیتی برای ممیزی‌ها و پایش بازدهی انرژی فرآیندها و تجهیزات قائل نشوند. از این رو لازم است مدیریت لازم توسط دولت در این امر مهم پیاده‌سازی شود و نهادهای قانونی مانند مجلس شورای اسلامی اهتمام و نظارت ویژه‌ای بر عملی شدن آن داشته باشند. نمونه‌ای از دستورالعمل‌های اجرانشده، بخشنامه‌ای است که دولت در آن ضرورت تامین حداقل ۲۰ درصد انرژی مصرفی ساختمان‌های دولتی از منابع تجدیدپذیر را در یک بازه زمانی معین اعلام کرد؛ ولی متاسفانه توجه عملی به آن نشده است.
مدیرعامل شرکت سبز انرژی کاسپین با توجه به اهمیت انرژی در بعد خرد و کلان عنوان کرد: روشن است که در بعد خرد انرژی در حوزه کسب و کار و سازمان‌ها و در بعد کلان در حوزه ملی اهمیت بسیاری دارد. برای کسب و کار سازمان‌ها ضروری است که با تدوین شیوه‌نامه‌های الزام‌آور، کارفرمایان مکلف به گرفتن طرح‌ها و اجرای پروژه با ملاحظات بازدهی انرژی باشند و ساز و کارهای تشویقی و تنبیهی برای آن وضع و بودجه لازم برای اعمال آن از محل دریافت بهای حامل‌های انرژی توسط دولت فراهم آید تا شرکت‌های تخصصی مانند ما در این زمینه بتوانند نقش درست خود را داشته و از گرفتاری‌های مالی آنها کاسته شود. بدیهی است در همین سطح، کشور نیز از منافع این اقدامات بهره‌مند خواهد شد.
مومنان به بعد کلان اهمیت بهینه‌سازی انرژی در طراحی‌های صنعتی و ساختمانی پرداخت و گفت: در بعد کلان، نخست آنکه هزینه بهینه‌سازی و کاهش تلفات در صنایع موجود بسیار پایین‌تر از احداث نیروگاه‌های نو است. دوم اینکه امر بهینه‌سازی و مدیریت انرژی که از سال‌های دور در کشورهای دیگر آغاز شده و در ایران هم متولیان متعددی دارد، از فرهنگ‌سازی که بخش بی‌هزینه آن است تا بهینه‌سازی سیستم‌های پرتلفات شبکه توزیع حامل‌های انرژی و فرآیندهای کارخانه‌ها را شامل می‌شود که باید از هرجای این بازه با برنامه‌ای درست ورود پیدا کرد. وی با اشاره به آسیب‌های میان‌بازه و بلندبازه به کشور ناشی از فقدان سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های آن و صرف منابع مالی در یارانه افزود: با نگاه به کشورهای در حال توسعه‌ای که از ما عقب‌تر هم بوده‌اند، می‌بینیم که سرمایه‌گذاری آنها در بهینه‌سازی مصرف انرژی صنایع و نیز بخش تولید انرژی‌های تجدیدپذیر چگونه به حفظ منابع ملی انرژی آنها کمک کرده و آسایش و رفاه بیشتر در جامعه و کاهش مخاطرات با اعمال پدافند غیرعامل در تولید انرژی را موجب شده است. از این‌رو توجه به این امر بسیار حیاتی است و در صورت عدم سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مورد نیاز جامعه و زیرساخت‌های عمرانی و توسعه علمی و فنی کشور، پیامدهای بسیار سنگین میان‌بازه و بلندبازه در عقب ماندن و پسروی کشور منتظر ما خواهد بود.
مدیرعامل شرکت سبز انرژی کاسپین در پایان پیشنهاد کرد که مجمعی علمی - عملیاتی برای مدیریت انرژی در کشور با حضور نمایندگان وزارت‌های نیرو، نفت، صنعت و راه و شهرسازی و نهاد مجلس شورای اسلامی، نهاد عمومی شهرداری، سازمان‌های مردم‌نهاد تخصصی و انجمن‌های صنفی تخصصی و دانشگاه تشکیل شود و برنامه‌های موجود را با تامین بودجه و قوانین مورد نیاز به اجرا برسانند تا از آسیب‌های خرد و کلان دست به گریبان امروز ما کاسته شود.
