با رویکرد یک سامانه آنلاین انجام می‌شود
ساماندهی بازار انحصاری قیمت ضایعات
بازار ضایعات به‌دلیل ویژگی‌هایی چون نداشتن یک مرکز یا سامانه مشخص برای سازماندهی آن و اداره سنتی طی سال‌های گذشته و همچنین نبود هیچ‌گونه آمار رسمی از گردش مالی این بازار، معمولا به‌صورت انحصاری اداره می‌شده است؛ از این‌رو همواره موضوع قیمت‌گذاری در این بازار، یکی از معضلاتی بوده که گردانندگان خرد با آن دست به گریبان بوده‌اند. با تمام این ویژگی‌های بازار ضایعات، پیوند این بازار سنتی در یک بستر تجارت الکترونیک می‌تواند در خور توجه باشد، کاری که سامانه «ایران‌ضایعات» انجام داده است.
تغییر رویکرد یک شرکت بازیافتی
شرکت «ایمن تجارت بازیافت ایرانیان» کار خود را از سال 1386 آغاز کرد؛ در زمان تاسیس رویکرد و استراتژی این شرکت، تجارت الکترونیک نبوده و با هدف اسقاط خودرو در حوزه بازیافت پا به عرصه فعالیت گذاشته بود، اما تیم تحقیقاتی این شرکت از سال 95 با توجه به کمبودها و نواقصی که حوزه بازیافت ضایعات با آن روبه‌رو است، با آغاز یک کار تحقیقاتی در این حوزه و با تغییر در رویکرد و استراتژی شرکت، مسیر آن را به سمت و سوی دیگری می‌کشاند؛ پس از 6 ماه کار تحقیقاتی، اوایل سال 96 از سایت ایران‌ضایعات رونمایی کرد تا نخستین سایتی باشد که یک حوزه کاملا سنتی را با بازار تجارت الکترونیک پیوند می‌دهد.
محمد آشناگر مدیرعامل ایران‌ضایعات درباره مشکلات بازار ضایعات ایران و چگونگی ایده شکل‌گیری سامانه تجارتی ایران‌ضایعات در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که حوزه بازیافت با آن روبه‌رو بوده، نبود سامانه جامع و متمرکز در این صنعت است. مشکل دیگر این صنعت، نابسامانی قیمت مواد بازیافتی است، درحالی‌که بسیاری از صنایع از مواد بازیافتی استفاده می‌کنند اما همواره با قیمت‌های نامتوازن و ناهمگن روبه‌رو بوده‌اند. موضوع دیگر بازار ضایعات، وجود بنگاه‌های کوچک با فعالیت‌های خرد در این بازار است، این بنگاه‌ها چندان قابلیت رقابت با دانه‌‌درشت‌های بازار یا به اصطلاح مافیای این حوزه را ندارند. آشناگر با اشاره به این موضوع که با وجود تمام این مشکلات بازار ضایعات، تیم ما تصمیم گرفت که سامانه‌ای را راه‌اندازی کند که این بازار سنتی را به سمت و سوی یک بازار تجارت الکترونیک بکشاند، گفت: تیم تحقیقاتی شرکت، کار خود را با نگاه متفاوتی به بازار ضایعات آغاز کرد و با هدف خارج کردن این بازار از حالت شبه‌انحصاری و سنتی به سمت یک بازار پویا و رقابتی پیش رفت، تا افراد چه در سطح خرد و چه کلان در این بازار بتوانند حضور و رقابت داشته باشند.
خدمات سامانه ایران‌ضایعات
کاربران در سامانه ایران‌ضایعات، می‌توانند از قیمت‌ها، اخبار، تحلیل بازار و مقاله‌های تخصصی در زمینه ضایعات بهره بگیرند. مدیرعامل سامانه ایران‌ضایعات با توجه به خدماتی که این سامانه به کاربران خود می‌دهد، تاکید کرد: با آغاز کار سامانه به تدریج اعتماد کاربران به آن جلب شد، این درحالی است که تا پیش از این هیچ بستر تجارت الکترونیکی برای خرید و فروش ضایعات در کشور وجود نداشت. آشناگر در ادامه توضیح داد: بخش قیمت‌گذاری را در سامانه راه‌اندازی کردیم و در حقیقت می‌توانیم ادعا کنیم که ایران‌ضایعات تنها سامانه‌ای در ایران و حتی جهان است که اطلاع‌رسانی قیمت‌ها را براساس متد «کاربرمحور» انجام می‌دهد. به عبارت دیگر این خود افراد یا بنگاه‌ها هستند که قیمت‌ها را از طریق پنل کاربری خود اعلام می‌کنند. قیمت‌ها توسط خود بازاری‌ها اعلام می‌شود و به هیچ عنوان قیمت‌های کاذبی نیستند و میانگینی از تمام بازار ایران به‌شمار می‌رود. شرکت‌های کوچک می‌توانند قیمت‌های روز را دنبال کرده و خرید خود را با ایران‌ضایعات هماهنگ کنند و با افراد بزرگتر در این حوزه آشنا شوند. با این اقدامات بازار ضایعات از شبه‌انحصاری بودن تا حدی زیادی خارج می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در ایران‌ضایعات 17 نفر فعالیت می‌کنند، تاکید کرد: بیش از 200 هزار کاربر در حوزه ضایعات و بازیافت در سامانه فعال هستند. همچنین بیش از 200 دسته‌بندی ضایعات براساس استانداردسازی تیم شرکت انجام گرفته و کاربرها نیز توسط این دسته‌بندی‌ها قیمت‌های خود را اعلام می‌کنند. این دسته‌بندی جامع تا پیش از این در هیچ سایتی وجود نداشته و تمامی خرید و فروش‌ها در قالب این دسته‌بندی‌ها انجام می‌گیرد.هم‌اکنون ایران‌ضایعات یک مرکز آنلاین برای قیمت ضایعات به‌شمار می‌رود که در طول سال‌های فعالیت خود بیش از 11میلیون صفحه، توسط کاربران، از آن بازدید به عمل آمده است.
درآمد وب‌سایت
بخشی از خدمات وب‌سایت ایران‌ضایعات به‌صورت رایگان و بخشی هم با پرداخت هزینه ارائه می‌شود. افرادی که بخواهند نیازهای ابتدایی خود را برطرف کنند و مباحثی چون قیمت‌ها، اخبار، تحلیل و مقاله را پیگیری کنند، می‌توانند رایگان از وب‌سایت استفاده کنند، اما کسانی که بخواهند از مزایده‌های سایت برای خرید ضایعات اطلاع داشته باشند، باید بابت آن هزینه پرداخت کنند و برای این کار نیاز به خرید اکانت دارند و درآمد وب‌سایت نیز بستگی به خرید این اکانت‌ها دارد.
مدیرعامل ایران‌ضایعات درخصوص فعالیت‌های مشابه این سایت، عنوان کرد: زمانی که ما سایت را راه‌اندازی کردیم، هیچ سامانه مشابهی وجود نداشت و ما با این دیدگاه این سایت را راه‌اندازی کردیم که خرید و فروش ضایعات به‌راحتی انجام گیرد؛ زیرا خرید و فروش ضایعات یک بازار انحصاری و در دست عده‌ای بود و افراد یا شرکت‌ها کوچک‌تر که گاهی در شهرستان‌ها بودند، قادر به معامله نبودند. شهرهای بزرگ در راس هرم قرار داشتند و ثروت در بازار ضایعات توزیع نشده بود. درحالی‌که در سامانه ایران‌ضایعات، از خرده بار تا عمده بار و فعالان این سامانه به یک اندازه تعیین‌کننده قیمت‌ها هستند که قیمت تعیین‌شده قیمتی همگن از کل بازار ایران است، نه تنها از سوی یک شرکت خاص.
وی ادامه داد: پس از آغاز سامانه ما، سایت‌های مشابهی راه‌اندازی شدند، اما کار کردن در بستر تجارت آنلاین نیازمند دانش کافی در این حوزه است، از این‌رو الگوبرداری ناشیانه از کار ما شده است، اما از آنجا که گردانندگان آن دانش کافی در این بستر را ندارند، نتوانسته‌اند موفق عمل کنند. تیم ما در حوزه برنامه‌نویسی سئو و آتی متخصص هستند، از این‌رو سایت‌های دیگر نمی‌توانند با ما رقابت کنند. به گفته آشناگر، عدم اطمینان بین فروشندگان و خریداران مشکل عمده دیگر بازار ضایعات است؛ زمانی که شخصی ضایعاتی را برای شخص در شهر دیگری ارسال می‌کند، ممکن است برای ارسال و دریافت پول خود اعتماد کافی به او نداشته باشد، بنابراین ایران‌ضایعات در سال جدید قصد دارد تا یک بستری را فراهم کند تا این اطمینان بین خریدار و فروشنده بابت تسویه‌حساب ایجاد شود.
