در گفتوگو با رئیس انجمن واردکنندگان فرآوردههای بهداشتی بررسی شد؛
آشفتگی در بازار لوازم آرایشی
آنطور که یک فعال حوزه آرایشی و بهداشتی میگوید، صفهای چندین ماهه برای تخصیص ارز، عدم دسترسی به مواد اولیه، نوسانات روزانه قیمتها و افزایش قاچاق تولید را با اختلال مواجه کرده است. این وضعیت سبب شده تا برخی خطوط تولید در آستانه تعطیلی قرار گیرند. توضیحات عضو هیات نمایندگان اتاق ایران از وضعیت فعلی تولید، واردات و فروش لوازم آرایشی حاکی از آن است که باید در ماههای آینده منتظر نوسانات قابلتوجهی در این حوزه باشیم.
کاهش قابلتوجه تقاضا
موسی احمدزاده، رئیس انجمن واردکنندگان فرآوردههای بهداشتی، آرایشی و عطریات ایران و عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در گفتوگو با خبرنگار «دنیای اقتصاد» بیان کرد: تورم به شدت افزایش یافته و قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده است. در حوزه فروش لوازم آرایشی و بهداشتی نیز وضعیت به همین شکل است. البته کالاهای آرایشی و بهداشتی جزو کالاهایی هستند که همواره تقاضا دارند، اما شکل تقاضا تغییر میکند. در علم اقتصاد مفهومی به نام «اثر رژ لب» وجود دارد. وقتی قدرت خرید کاهش یابد، مصرفکننده بهجای خرید کالاهای لوکس و گرانقیمت، به سمت کالاهای ارزانتر و متوسط میرود. اکنون همین اتفاق رخ داده است. هم تقاضا کاهش یافته هم کیفیت سبد خرید تغییر کرده است. در واقع رفاه کاهش یافته است، زیرا مصرفکننده نمیتواند کالایی را که واقعا میخواهد خریداری کند.
محدودیت عرضه
احمدزاده افزود: به دلیل تورم انتظاری که مربوط به ماههای آینده و ناشی از نااطمینانی در بازار است، همه در حال تغییر فاکتورهای خود هستند. این وضعیت به این معنا است که اعتمادی به ارزش پول ملی وجود ندارد. در حال حاضر مغازهداران موجودی خود را به راحتی نمیفروشند، زیرا نگران از دست دادن سرمایه خود هستند. هر چند قدرت خرید مردم افت کرده، اما صاحب کالا هم نمیخواهد منابع و دارایی خود را از دست بدهد و منتظر افزایش بیشتر قیمتها هستند. قیمتگذاری در بازار بر مبنای نرخ دلار است و فروشنده هم قصد دارد کالای خود را با توجه به رشد نرخ ارز به فروش برساند.
احمدزاده در ادامه گفت: از آنجا که کالاهای آرایشی و بهداشتی فسادپذیرند و تاریخ انقضا دارند، فعالان این حوزه به دو دسته تقسیم میشوند. یک دسته کسانی هستند که به نقدینگی نیاز دارند و مجبور به تعامل و فروش کالا هستند تا سازمان خود را اداره کنند. اما دسته دوم از فروشندگان کسانی هستند که نیاز فوری به پول ندارند و کالای آنها تاریخ مصرف طولانی دارد. این گروه از فروشندگان کالا را عرضه نمیکنند تا بازار به ثبات و قیمت واقعی برسد و دچار ضرر نشوند.
موانع پیش روی تولید و واردات
رئیس انجمن واردکنندگان فرآوردههای بهداشتی، آرایشی و عطریات ایران در تشریح چالشهای پیشروی تولیدکنندگان و واردکنندگان این حوزه نیز گفت: تولیدکنندگان با مشکلات متعددی از جمله کمبود مواد اولیه از کارتن و کاغذ گرفته تا مواد اولیه اساسی مواجه هستند. بخشی از مواد اولیه چه به صورت رسمی و چه غیررسمی، وارداتی است. عدم ثبات قیمتها از دیگر چالشهای تولیدکنندگان است. قیمتها روزانه تغییر میکنند و برخی خطوط تولید در آستانه تعطیلی قرار دارند. فرآیند تخصیص ارز نیز در بازه زمانی ۴ تا ۸ ماه انجام میشود. این مساله به چالشی برای واردکنندگان و صادرکنندگان تبدیل شده است. از طرف دیگر قاچاق که علاوه بر ضربه به امنیت اقتصادی، سلامت جامعه را تهدید میکند، هر روز در حال افزایش است.
در شرایطی که هم قدرت خرید کاهش یافته و هم آگاهی عمومی افت کرده است، فرصت بیشتر برای قاچاقچیان فراهم میشود. کاهش قاچاق لوازم آرایشی و بهداشتی در گرو آزادسازی اقتصاد، اصلاح نظام قیمتگذاری، فرهنگسازی و آگاهیبخشی است، اما متاسفانه سیاستگذاران گوش شنوایی ندارند.
به گفته احمدزاده، چالشهایی که تولیدکنندگان و صادرکنندگان با آن مواجه هستند به ناکارآمدی مدیریتی بازمیگردد. اگر در لایههای میانی دولت، مدیران کارآمد، شجاع و توانمند حضور داشته باشند، بسیاری از مشکلات قابل حل است. بوروکراسی پیچیده باعث شده است که بهرهوری کاهش یابد.
آزادسازی واردات لوازم آرایشی
احمدزاده تصریح کرد: در این شرایط، یکی از مقصران وضعیت موجود، سازمان غذا و دارو است. این سازمان باید با شجاعت وارد عمل شود و آزادسازی واردات لوازم آرایشی را اجرا کند. واردات لوازم آرایشی، عطریات و فرآوردههای آرایشی طبق مصوبه شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی آزاد شده است، اما به درستی اجرا نشده است. واردات آزاد شده است، اما برخی از واردکنندگان به دلیل این که مجوزها و پروانههای بهداشتی واردات را از سازمان غذا و دارو اخذ نکردهاند، تصور میکنند که واردات همچنان ممنوع است.
درحالیکه ابتدا باید مجوزهای بهداشتی را دریافت کنند و سپس اقدام به ثبتسفارش کنند. البته امکان قانونیسازی مدارک بهداشتی، گواهی فروش آزاد و سایر اسناد مرتبط از طریق اتاق بازرگانی ایران فراهم شده است که این موضوع یک اتفاق مثبت محسوب میشود.
حق انتخاب مصرفکننده
احمدزاده در مورد ممنوعیت واردات توضیح داد: ممنوعیت واردات لوازم آرایشی و بهداشتی حدود پنج سال پیش بدون مشورت با بخش خصوصی اجرایی شد. اگر چه در برخی صنایع مانند شویندهها نتایج مثبتی حاصل شد، اما باید بپذیریم که در حوزه آرایشی و بهداشتی در عرصه بینالمللی جایگاهی نداریم. ممنوعیت واردات باعث شد از جریان رقابت جهانی عقب بمانیم. کیفیت کالا را مصرفکننده تعیین میکند و در اختیار تولیدکننده نیست. باید به مردم حق انتخاب بدهیم. اگر لوازم آرایشی ساخت داخل با کیفیت باشد، مصرفکننده ایرانی از آن حمایت خواهد کرد. اگر تولیدکنندگان داخلی لوازم آرایشی مدعی این هستند که کالای خوب و باکیفیت تولید کردهاند، باید به این سوال پاسخ بدهند که چرا در سطح بینالملل، سهم و موقعیتی ندارند؟
احمدزاده تاکید کرد: رقابت سالم به نفع تولید است. با اعمال محدودیت برای واردات و حذف رقبای خارجی، در مواردی که مزیت رقابتی نداریم، تولید با هزینه بالاتر انجام میشود و به صنعت و برندینگ آسیب میرساند. آنچه اهمیت دارد این است که ارزش افزوده به کشور بازگردد. رئیس انجمن واردکنندگان فرآوردههای بهداشتی، آرایشی و عطریات ایران در پایان گفت: تولید عزت و اعتبار یک کشور است.
در تولید بدون کارخانه در قالب یک کنسرسیوم نشان خواهیم داد که چگونه با جریان جهان و در همکاری با برندهای چند ملیتی میتوانیم حرکت کنیم، کالا تولید کنیم و در عرصه بینالملل رقابتپذیر باشیم. تولید بدون کارخانه در صنعت آرایشی و بهداشتی و سایر صنایع در حال رشد است و هدف این رویکرد، هدایت واردکنندگان به سمت تولید صادراتمحور و رقابتپذیر است.
