برآورد جدید از جمعیت ایران
استان سیستانوبلوچستان، با سهم ۳۸درصدی جمعیت کمتر از ۱۵سال جوانترین استان کشور و در مقابل استان گیلان با سهم ۱۱درصدی جمعیت ۶۵سال و بیشتر سالمندترین استان کشور هستند.
بر اساس آخرین محاسبات مرکز آمار ایران، جمعیت کشور در اول آبانماه سال ۱۴۰۳ حدود ۸۵میلیون و ۹۶۱هزار نفر برآورد میشود. از کل جمعیت ایران، تعداد ۶۶میلیون و ۲۰۷هزار نفر ساکن نقاط شهری (۷۷درصد شهرنشین) و ۱۹میلیون و ۷۵۴هزار نفر ساکن نقاط روستایی (۲۳درصد روستانشین) هستند. تعداد ۴۳میلیون و ۳۷۲هزار نفر مرد و نیز تعداد ۴۲میلیون و ۵۸۲هزار نفر زن برآورد میشود. بر این اساس نسبت جنسی برابر ۱۰۱.۸درصد محاسبه میشود. به عبارتی حدودا در مقابل هر ۱۰۲مرد ۱۰۰زن در ایران وجود دارد. از نظر ساختمان سنی جمعیت حدود ۲۲.۸درصد در سنین ۱۴-۰ سال، ۶۹.۷درصد در سنین کار و فعالیت (۱۵تا ۶۴سال) و ۷.۵درصد در سنین ۶۵ساله و بیشتر هستند.
پرجمعیتترین استان کشور، استان تهران با ۱۴میلیون و ۴۲۵هزار نفر و کمجمعیتترین استان کشور استان ایلام با ۵۷۹هزار نفر جمعیت است. استان سیستانوبلوچستان، با سهم ۳۸درصدی جمعیت کمتر از ۱۵سال جوانترین استان کشور و در مقابل استان گیلان با سهم ۱۱درصدی جمعیت ۶۵سال و بیشتر سالمندترین استان کشور هستند.
برپایه دو سرشماری اخیر رشد جمعیت کل کشور در دوره پنجساله ۱۳۹۵-۱۳۹۰ برابر ۱.۲۴درصد بود. اما براساس آخرین برآوردهای جمعیتی رشد جمعیت کشور در دورههای بعدی رو به کاهش گذاشته است. به این ترتیب که در دوره ۱۴۰۰-۱۳۹۵ برابر ۰.۹۸درصد و در دوره ۱۴۰۵-۱۴۰۰ برابر ۰.۷۲درصد برآورد میشود.
تعداد خانوار کل کشور نیز از ۲۴میلیون و ۱۹۶هزار خانوار در سال ۱۳۹۵ به ۲۷میلیون و ۶۵۱هزار خانوار در سال ۱۴۰۳ رسیده است. در همین سال تعداد خانوار شهری برابر ۲۱میلیون و ۶۸۲هزار و روستایی ۵میلیون و ۹۶۹هزار برآورد میشود.
بنا به قانون، اجرای سرشماریها در فواصل زمانی معین ده یا پنجساله انجام میشود. با توجه به فاصله اجرای سرشماریها و نیاز به اطلاعات بهروزتر، این مرکز برآوردها و پیشبینیهای جمعیتی را در دستور کار خود قرار داده است. پس از اجرای هر سرشماری و تایید نتایج با استفاده از روشهای علمی و بهروز، جمعیت کل کشور را برای آینده پیشبینی و در فواصل دو سرشماری برآورد میکند.
نتایج برآوردها و پیشبینیهای جمعیتی تهیهشده توسط متخصصان جمعیتشناسی پس از بررسی و تایید در کمیته بخشی آمارهای جمعیت (متشکل از اساتید، صاحبنظران، کارشناسان و نمایندگان خبره دستگاههای اجرایی) برای استفاده عموم از طریق درگاه ملی آمار اطلاعرسانی میشود.
برای پیشبینی جمعیت، از روش ترکیبی (مولفهای - نسلی) و نرمافزار اسپکتروم۴ استفاده شد. سازمان ملل نیز به کشورها توصیه میکند از این روش به عنوان روش «استاندارد طلایی» در برآوردها و پیشبینیهای آمارهای رسمی خود استفاده کنند. امروزه روش ترکیبی بیش از هر روش دیگری برای پیشبینی جمعیت به کار میرود. در این روش جمعیت پیشبینیشده بر اساس مجموعه عوامل موثر بر تغییر و تحول جمعیت به دست میآید. این عوامل عبارتند از: باروری، مرگومیر، مهاجرت و ترکیب سنی و جنسی جمعیت. از آنجا که در این روش، جمعیت برحسب سن و جنس پیشبینی میشود، بنابراین میتواند به نیازهای وسیع و متعدد کاربران پیشبینیها و برآوردهای جمعیتی پاسخ دهد.
برای پیشبینی جمعیت به روش ترکیبی «جمعیت سال پایه»، «میزان باروری کل»، «شاخص امید زندگی در بدو تولد» و «خالص مهاجرت» از جمله متغیرهایی است که مورد استفاده قرار میگیرد.