جزئیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ منتشر شد
مانور مالیاتی دولت در سند مالی
یکی دیگر از نکات قابل‌توجه در بودجه، افزایش یک‌درصدی مالیات بر ارزش افزوده کالاها و خدمات و رسیدن آن از ۹درصد به ۱۰درصد است. مالیات خانه‌های لوکس نیز که سال جاری نسبت به مازاد خانه‌های ۲۰میلیاردی محاسبه می‌شد در بودجه سال آینده ۲۵میلیارد تومان تعیین شده است. این در شرایطی است که عملکرد این پایه‌های مالیاتی از جمله خانه‌ها و خودروهای لوکس چندان قابل توجه نبوده و حتی برخی این موضوع را مطرح می‌کنند که هزینه اجرایی شدن این مالیات‌ها از درآمد آنها بیشتر خواهد بود. پس از اینکه روز سه‌شنبه رئیس‌جمهور لایحه بودجه ۱۴۰۳ را با نامه‌ای به مجلس ارسال کرد و احسان خاندوزی، سخنگوی اقتصادی دولت، بخشی از ارقام کلی لایحه بودجه ۱۴۰۳ را اعلام کرد، روز گذشته بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۳ منتشر شد و جداول بودجه در مرحله دوم به مجلس ارسال خواهد شد. بررسی جزئیات بودجه نشان می‌دهد دولت سهم درآمدهای مالیاتی را تقریبا دو برابر سهم درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز در نظر گرفته است. بر این اساس درآمدهای مالیاتی با رشد ۴۱.۹درصدی نسبت به قانون بودجه ۱۴۰۲، معادل ۱۴۹۵هزار میلیارد تومان تعیین شده است.
این موضوع در کنار کاهش ۱۱.۶درصدی درآمدهای نفتی از تکیه بیشتر بر درآمدهای مالیاتی خبر می‌دهد. همچنین سهم واگذاری دارایی‌های مالی یا فروش اوراق در لایحه بودجه سال آینده ۱۳.۲درصد معادل ۳۱۹هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است که نسبت به بودجه ۱۴۰۲، رشد ۷.۹درصدی را ثبت کرده است. در مجموع دولت پیش‌بینی کرده که با افزایش درآمدهای پایدار و کاهش هزینه‌ها، کسری تراز عملیاتی بودجه پیشنهادی سال آینده نسبت به سال جاری از ۴۵۷هزار میلیارد به ۳۰۷هزار میلیارد تومان کاهش یابد.
دخل و خرج نفتی یورویی شد
همچنین در لایحه بودجه ۱۴۰۳، درآمد حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای یا همان فروش نفت با کاهش ۱۱.۶درصدی نسبت به لایحه بودجه ۱۴۰۲، ۶۴۷هزار میلیارد تومان تعیین شده است. در قانون بودجه سال گذشته درآمدهای نفتی ۷۳۲هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود. همچنین نکته جالب‌توجه در تدوین بودجه سال آینده تعیین قیمت هر بشکه نفت به یورو است؛ در‌حالی‌که تا پیش از این قیمت نفت در بودجه دلاری تعیین می‌شد. به این ترتیب در لایحه بودجه ۱۴۰۳، میزان صادرات نفت یک‌میلیون و ۳۵۰هزار بشکه در روز و قیمت هر بشکه ۶۵یورو تعیین شده است. نرخ تسعیر ارز نیز به یورو و معادل ۳۱هزار تومان در نظر گرفته شده که معادل همان ۲۸هزار و ۵۰۰تومان سال گذشته در بودجه است. برخی کارشناسان اعتقاد دارند اعلام این ارقام به یورو نوعی دلارزدایی است که در بودجه ۱۴۰۳ اتفاق افتاده است. از سوی دیگر ۱۳.۶۵میلیارد یورو برای واردات کالاهای اساسی در نظر گرفته شده است. در بحث اقدامات حمایتی، منابع تبصره ۱۴ یا همان هدفمندسازی با رشدی ۱۵درصدی به ۷۵۸هزار میلیارد تومان رسیده است. این در حالی است که منابع هدفمندی یارانه‌ها در بودجه سال گذشته حدود ۶۵۹هزار میلیارد تومان بوده است.
سقف دریافتی و پاداش کارکنان دولت
بررسی تبصره ۱۶ لایحه بودجه ۱۴۰۳ که به نظام اداری و حقوق و دستمزد اشاره دارد نشان می‌دهد دولت افزایش ۱۸درصدی را برای حقوق کارکنان دولت و افزایش ۲۰درصدی را برای دریافتی بازنشستگان لشکری و کشوری در نظر گرفته است. همچنین سقف خالص پرداختی در تمام کشور برای کارکنان تمامی دستگاه‌ها و بازنشستگان و وظیفه‌بگیران ۶۵میلیون تومان خواهد بود و پرداخت مازاد بر این سقف ممنوع است. سال جاری سقف خالص پرداختی کارکنان ۵۵میلیون تومان بود که حاکی از افزایش ۱۰میلیون تومان برای سال آینده است. همچنین در لایحه پیشنهادی بودجه ۱۴۰۳ سقف پاداش پایان خدمت کارمندان و کارکنان دولت مبلغ ۵۲۰میلیون تومان پیش‌بینی شده است.
معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران ثابت ماند
همچنین براساس لایحه بودجه ۱۴۰۳، مالیات بر درآمد افراد نسبت به سال گذشته تغییری نکرده است. به این ترتیب افرادی که سالانه تا ۱۲۰میلیون تومان یا به عبارتی ماهانه ۱۰میلیون تومان در ماه درآمد دارند، از پرداخت مالیات معاف هستند. اما به ترتیب افراد نسبت به مازاد ۱۲۰میلیون تومان درآمد تا سقف ۱۶۸میلیون تومان ۱۰درصد مالیات، نسبت به مازاد ۱۶۸میلیون تومان تا سقف ۲۷۶میلیون تومان ۱۵درصد مالیات، نسبت به مازاد ۲۷۶میلیون تومان تا سقف ۴۰۸میلیون تومان ۲۰درصد مالیات، و نسبت به مازاد ۴۰۸میلیون تومان به بالا ۳۰درصد مالیات پرداخت می‌کنند. با توجه به اینکه درآمد حقوق‌بگیران در سال آینده افزایش خواهد یافت، ثابت ماندن تعرفه‌های مالیاتی افراد به معنی اخذ مالیات بیشتر از حقوق‌بگیران است.
لوکس‌نشین‌ها چقدر مالیات می‌دهند؟
بررسی سایر احکام مالیاتی لایحه بودجه ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که در بخش خودروهای لوکس انواع خودروی سواری و وانت دوکابین (اتاق) دارای شماره انتظامی شخصی در اختیار مالکان، اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی که قیمت روز آنها بالاتر از ۳میلیارد تومان است، نسبت به مازاد بر این مبلغ، مشمول مالیات سالانه خودرو به نرخ یک درصد می‌شوند. همچنین مبنای محاسبه مالیات خودرو موضوع این بند، قیمت روز خودرو تعیین‌شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور است.
همچنین در بخش خانه‌های لوکس، مطابق لایحه بودجه سال آینده مقرر شده است که صاحبان زمین‌های مسکونی، اداری و تجاری که ارزش آنها بیشتر از ۲۵میلیارد تومان باشد، نسبت به مازاد بر این مبلغ مالیات دو در هزار پرداخت کنند. پرداخت این مالیات بر عهده شخصی است که در ابتدای سال مالک املاک فوق بوده است. مطابق بودجه ۱۴۰۲، خانه‌های بالای ۲۰میلیارد تومان مشمول پرداخت این مالیات بودند. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که این دو پایه مالیاتی، یعنی خانه‌ها و خودروهای لوکس، از زمان اجرایی شدن درآمد مالیاتی بسیار کمی برای دولت به دنبال داشتند و حتی برخی از کارشناسان اعتقاد دارند هزینه اجرایی شدن این مالیات‌ها از درآمد آن نیز بیشتر است و بسیاری پیشنهاد می‌کنند اخذ آن متوقف شد. همچنین یکی دیگر از تغییرات مالیاتی در بودجه ۱۴۰۳، مربوط به مالیات بر ارزش افزوده است و از ۹درصد بهای تمام‌شده با افزایشی یک‌درصدی به ۱۰درصد رسیده است.
معافیت‌های مالیاتی دهه‌شصتی‌ها
براساس لایحه بودجه ۱۴۰۳ به منظور حمایت و تشویق کسبوکارهای اینترنتی به استفاده از سکوهای داخلی تا پایان امسال درآمد کسبوکارهای اشخاص حقیقی در سکوهای داخلی مورد تایید وزارت ارتباطات که سال گذشته فاقد پرونده مالیاتی بوده‌اند، مشمول نرخ صفر مالیاتی می‌شوند. همچنین بر اساس یکی از بندهای تبصره ۶ بودجه ۱۴۰۳، در راستای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، اشخاص حقیقی به ازای فرزند سوم و بیشتر در سال ۱۴۰۳ مشمول ۱۵درصد افزایش در تخفیف مالیاتی می‌شوند. در خصوص والدین دهه‌شصتی این تخفیف مالیاتی ۳۰درصد تعیین شده است.
