چک دیجیتال در بانک مرکزی رونمایی شد
صدور چک با موبایل
در مراسم رونمایی از چک دیجیتال، رئیس کل بانک مرکزی و وزرای اقتصاد و صمت با اشاره به آثار مثبت اجرای قانون جدید چک، بر نقش مهم چک دیجیتال در کاهش هزینه مبادلات و تسهیل مراودات اقتصادی، تجاری و بانکی در راستای حمایت از تولید تاکید کردند. همزمان با رونمایی سرویس چک الکترونیکی، اعلام شد بانک‌های پارسیان، صادرات و تجارت در حال حاضر دسترسی مشتریان حقیقی به چک الکترونیک را فراهم کرده‌اند و سه بانک کشاورزی، آینده و ملت نیز در حال اجرای آزمایشی این طرح برای مشتریان هستند و بهزودی این خدمت را برای مشتریان خود ارائه خواهند کرد.
در آیین رونمایی از چک دیجیتال که صبح دیروز در بانک مرکزی برگزار شد، علی صالح‌آبادی، رئیس کل بانک مرکزی، ضمن تشکر از کلیه دست‌اندرکاران در تدوین و اجرای قانون جدید چک، به طور ویژه از مجلس و کمیسیون اصل ۹۰ که در شکل‌گیری و اجرای این قانون نقش داشتند یاد کرد و با اشاره به رونمایی از چک دیجیتال گفت: چک دیجیتال یکی از بخش‌های باقیمانده قانون جدید چک بود که بحمدالله امروز عملیاتی شد. او با بیان اینکه بازگرداندن اعتبار به چک مهم‌ترین هدف قانون جدید چک بوده است، افزود: چک یکی از ابزارهای مهم پرداخت در کشور است که نقش بسزایی در مبادلات اقتصادی مردم دارد. هرچه اعتبار چک افزایش یابد و اعتماد مردم به این ابزار بیشتر شود، به بهبود فضای کسبوکار در کشور کمک می‌شود.
او تصریح کرد: در گذشته گیرنده چک از وصول مطالباتش اطمینان کامل نداشت و این مهم یکی از موانع تسهیل کسب‌و‌کارها بود، اما در‌حال‌حاضر این اطمینان به شکل چشم‌گیری افزایش یافته و با ضوابط موجود، صادرکننده چک برای مصون ماندن از عواقب بعدی، خود را ملزم به پرداخت تعهد خود می‌داند. او با بیان اینکه رونمایی از سامانه چکاد نقطه شروع گسترش چک دیجیتال در فضای اقتصادی کشور است گفت: بهزودی این ابزار در همه بانک‌ها فعال خواهد شد. امیدواریم شبکه بانکی ضریب فراگیری آن را با سرعت بالا ببرد و شاهد فراگیری آن در کسب‌و‌کارها باشیم. وی تاکید کرد: تشریح آثار مثبت اجرای قانون چک و اطلاع‌رسانی و آموزش آن برای عموم مردم کماکان باید تداوم داشته باشد تا عمومیت این قانون روز به روز بیشتر شود.
وزیر امور اقتصاد و دارایی در مراسم رونمایی از چک دیجیتال گفت: هزینه مبادله برای تولیدکنندگان یکی از دغدغه‌های مهم برای آنان بوده است. در این سال‌ها که به نام حمایت از تولید نام‌گذاری شده است، کاهش هزینه‌های تولید، از جمله هزینه‌های مبادله، می‌تواند گام موثری در پیشبرد اهداف اقتصاد باشد و چک دیجیتال می‌تواند این مسیر را هموار کند. احسان خاندوزی با اشاره به اهمیت کاهش نااطمینانی در فعالیت‌های اقتصادی تصریح کرد: بسته‌های سیاستی حمایت از تولید شامل چک الکترونیک، برات و سفته الکترونیک و همچنین درگاه ارائه مجوزهای ملی با کاهش هزینه مبادله برای تولیدکنندگان و با کاهش نااطمینانی در فضای کسبوکار نتایج خوبی برای اقتصاد کشور به بار می‌آورند. وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: شبکه بانکی با افزایش ضریب نفوذ چک الکترونیک در میان مردم در کنار افزایش رضایت مردم و مشتریان و کاهش هزینه‌های غیربهره‌ای بانک‌ها می‌تواند نقش مهمی برای تسهیل تولید در اقتصاد کشور داشته باشد.
هماهنگی بانک مرکزی و وزارت صمت در زمینه امضای الکترونیک
وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این مراسم چک دیجیتال را گامی دیگر در توسعه اقتصاد دیجیتال برشمرد و گفت: تسهیل در حوزه پولی و مالی باعث شکوفایی و رشد بخش تولیدی اقتصاد کشور می‌شود و چک دیجیتال می‌تواند نقشی تاثیرگذار در این تسهیل ایفا کند. رضا فاطمی‌امین افزود: همدلی و هماهنگی که بین بخش‌های مختلف اقتصادی کشور وجود دارد نویدبخش روزهای خوب اقتصادی و توسعه در آینده خواهد بود. او به هماهنگی بانک مرکزی و وزارت صمت در زمینه امضای الکترونیک اشاره کرد و افزود: خوشبختانه و به‌رغم موانعی که طی سال‌های گذشته وجود داشت، با تعامل مناسبی که وجود دارد اتفاقات مثبتی در زمینه امضای الکترونیکی انجام شده است.
بازگشت اعتبار به چک با اجرای قانون جدید چک
رئیس کمیسیون اصل نود مجلس نیز در مراسم رونمایی از چک دیجیتال گفت: در گذشته چک جایگاه و اعتبار خود در مبادلات اقتصادی و تجاری کشور را از دست داده بود که مجلس با پیگیری و تصویب قانون جدید چک و عملیاتی کردن آن، گام مهمی در بازگرداندن اعتبار به چک برداشته است. او با تاکید بر برکات اجرای قانون جدید چک، کاهش پولشویی، تسهیل مبادلات و کاهش جرایم مربوط به چک را از مهم‌ترین دستاوردهای اجرای این قانون دانست. نصرالله پژمانفر با اشاره به اهمیت تعامل بین قانونگذار و مجری قانون در پیشبرد اهداف اقتصادی کشور، گفت: این تعامل منجر به تصویب قوانین واقع‌نگر می‌شود و مزایای آن برای تمام اقتصاد کشور و مردم خواهد بود.
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی با اشاره به پیچیدگی‌های فنی، حقوقی و اجرایی چک دیجیتال، گفت: پیاده‌سازی و عملیاتی کردن چک دیجیتال باید به گونه‌ای انجام می‌شد که بیشترین ضریب نفوذ را در میان عامه مردم به لحاظ کارایی و کاربرد داشته باشد. از این رو به مبحث فرهنگ‌سازی در اجرای چک دیجیتال برای نحوه استفاده در عملیات اجرای آن نیز پرداخته شده است. مهران محرمیان مهم‌ترین مزیت چک دیجیتال را نقد کردن آن به صورت غیرحضوری برشمرد و گفت: چک دیجیتال یکی دیگر از گام‌های بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور در راستای ارائه خدمات غیرحضوری به شهروندان است.
امروز بیش از ۹۸درصد عملیات بانکی قابلیت ارائه به صورت غیرحضوری به مشتریان را داراست. معاون فناوری‌های نوین بازگشت اعتبار به چک را از دیگر تحولات مهم با اجرایی شدن قانون جدید چک عنوان کرد و افزود: پیش از سال ۹۸ به طور میانگین روزانه ۱۰ نفر در خصوص جرایم مربوط به چک راهی زندان می‌شدند که این تعداد در حال حاضر به یک نفر در هر دو روز کاهش پیدا کرده است. او تاکید کرد: بانک‌های پارسیان، صادرات و تجارت در حال حاضر دسترسی مشتریان حقیقی به چک الکترونیک را فراهم کرده‌اند و سه بانک کشاورزی، آینده و ملت نیز در حال اجرایی کردن آزمایشی این طرح برای مشتریان هستند و بهزودی این خدمت را برای مشتریان خود ارائه خواهند کرد.
چک الکترونیکی چیست؟
چک دیجیتال موجودیتی مشابه چک کاغذ دارد و تمامی مقررات چک کاغذی در مورد آن صدق می‌کند. در چک دیجیتال کاغذ از موجودیت چک حذف و با استفاده از امضای دیجیتال چک معتبر می‌شود. در این خصوص سامانه چکاد با هدف ایجاد بستر امن بین‌بانکی جهت ارائه چک دیجیتال و برطرف کردن مشکلات چک فیزیکی ایجاد شده و بانک‌ها با بهره‌گیری از سرویس‌های ارائه‌شده توسط این سامانه می‌توانند سرویس‌های چک دیجیتال را برای مشتریان خود عرضه کنند.
پیش‌نیازهای استفاده از خدمات سامانه چکاد
عضویت در همراه بانک، نصب و فعالسازی برنامه «هامون» جهت ثبت امضای الکترونیکی و همچنین داشتن یک حساب جاری با امکان صدور دسته‌چک پیش‌نیازهای استفاده از خدمات سامانه چکاد به منظور دریافت و صدور چک دیجیتال است. پس از فعالسازی خدمت چک دیجیتال در منوی مربوطه در همراه‌بانک، خدمات مربوط به چک دیجیتال اعم از درخواست صدور دسته‌چک، صدور چک، امکان وصول درون‌بانکی و بین‌بانکی چک بانکی، مشاهده دسته‌چک صادرشده و برگه‌های چک دیجیتال، مشاهده چکهای دریافتی، انتقال چک دیجیتال، ضمانت چک، مسدودسازی چک، ابطال چک و نقد کردن چک بدون مراجعه به شعبه قابل‌انجام خواهد بود.
امنیت چک دیجیتال
بدون شک چک الکترونیکی خیلی امن‌تر از چک کاغذی است، چراکه نمی‌توان آن را تغییر داد یا به طور کلی منکر صدورش شد. از آن گذشته بانک مرکزی زیرساختی ایجاد کرده تا صادرکنندگان یا انتقال‌دهندگان چک از طریق امضای دیجیتال، احراز هویت و اعتبارسنجی شوند و همین امر بر امنیت چکهای دیجیتال اضافه می‌کند. بی‌هیچ تردیدی یکی از مهم‌ترین مزایای چک الکترونیکی امنیت بالای آن است؛ چراکه با اعتبارسنجی وضعیت اعتبار بانکی فردی که چک می‌کشد مشخص می‌شود، امکان سرقت یا تحریف آن وجود ندارد و شما می‌توانید در صورت مشاهده اولین تخلف، چک را به‌راحتی مسدود کنید. از دیگر مزایای مهم این چک‌ها به این موارد می‌توان اشاره کرد؛
- عدم محدودیت تعداد برگ چک
- عدم امکان تغییر در برگ چک الکترونیکی
- صرفه‌جویی در مصرف کاغذ
- اطلاع‌رسانی از وضعیت نقل‌و‌انتقالات چک
- حذف مراحل زمان‌گیر مثل جابه‌جایی، دسته‌بندی و حسابداری چک‌ها
- کارمزد و هزینه عملیاتی پایین‌تر
- مدیریت ریسک بهتر
- سرعت بالای فرآیندهای صدور و پرداخت چک
- امکان آگاهی از گردش حساب و مدیریت موجودی حساب برای جلوگیری از برگشت خوردن چک به کمک ابزارهای مدرن همچون تلفن همراه، ای‌تی‌ام‌ها و اینترنت
- امکان جایگزینی در تمامی معاملات
- مطلع شدن صاحب چک بعد از پرداخت وجه
از این موضوع نیز نمی‌توان غافل شد که قانون جدید چک و چکهای دیجیتال تا حد زیادی جرایم بانکی را کاهش داده است. از آنجا که با ثبت اطلاعات در سامانه‌های الکترونیکی، امکان صدور چک به وعده و بی‌محل وجود ندارد، احتمال برگشت خوردن و کلاهبرداری نیز کمتر می‌شود.
